قرائت‌های مختلف قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

قرآن در مناطق مختلف اسلامی، از لحاظ کم یا زیاد بودن کلمات، تفاوتی نداشته و تنها سیر تکاملی خود را از نظر حرکات، نوع نوشتار و [[تجوید|قواعد تجویدی]] گذرانده است.<ref>محمد طاهر عبدالقاهر الکردی، تاریخ القرآن، ص۱۲۰.</ref>

در زمان [[عثمان بن عفان|عثمان]] خلیفه سوم، [[جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه اول و خلیفه سوم|مصحف‌های قرآن یکی شد]]، اما علت‌های مختلفی مانند خالی بودن از نقطه و اِعراب، خالی بودن وسط کلمات از «الف»، تفاوت لهجه‌ها، اِعمال رأی و اجتهاد قاریان،<ref>رسم‌الخط المصحف، ترجمهٔ یعقوب جعفری، ص۱۷۱–۱۷۷.</ref> و ابتدايى بودن خط نزد عرب آن روز. در اختلاف قرائت‌ها مؤثر بود.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۱.</ref> در مصحف‌های اوليه كلمات از هرگونه اعراب و حركات خالی بودند، وزن و حركت كلمه مشخص نبود، براى خواننده مشكل بود تشخيص دهد وزن و حركت كلمه چگونه است، برای نمونه مشخص نبود «اعلم»، فعل امر است يا فعل متكلم مضارع و احيانا افعل التفضيل يا فعل ماضى از باب افعال.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۵.</ref>

سلسله قُرّاء (قاريان مشهور قرآن) و قرائات آن‌ها، قرن به قرن ادامه داشت تا اينكه در اوايل قرن چهارم ابوبكر بن مجاهد(۲۴۵-۳۲۴)، بزرگ قاریان بغداد، قرائات را در هفت قرائت از هفت قارى مشهور، به رسميّت شناخت. (البته بعدها در دوره‌هاى مختلف هفت قارى ديگر نیز اضافه شد) هر كدام از اين قرائات به وسيله دو راوى روايت شد.<ref>معرفت، تاریخ قرآن، ۱۳۸۲ش، ص۱۴۰.</ref> این اختلاف قرائت‌ها به کم یا زیاد شدن برخی حروف یا حرکات، تعداد آیات و [[رسم‌الخط قرآن|رسم‌الخط]] ختم شد.<ref>علوم القرآن عند المفسرون، ص۲۷–۳۵.</ref>

[[امام صادق(ع)]] قرآن را یکی دانسته که از سوی خداوند نازل شده است و اختلاف بر سر قرائت آن، از جانب قاریان صورت گرفته است.<ref>کلینی، الکافی، ج۲، ص۶۳۰.</ref> برخی محققان با بررسی‌های مفصل به این نتیجه رسیده‌اند که اختلاف قرائت‌ها موجب تحریف قرآن نمی‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/Fa/Seminar/ViewPaper.aspx?ID=92468 مرادی سرچشمه، غلامحسین، «بررسی رابطه بین اختالف قرائات و شبهه تحریف قرآن»]</ref>