۱۱٬۹۱۳
ویرایش
فهرست کتاب‌های آموزشی ریاضیات در تاریخ حوزهٔ علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
فهرست کتاب‌های آموزشی ریاضیات در تاریخ حوزهٔ علمیه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۰
، ۶ ژوئن ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
* زِیْجْ بهادرخانی: این کتاب، که با نام‌های دیگری چون زیج بهادری و زیج طغیانی هم از آن یاد شده، یكی از مهم‌ترین زیج‌های<ref>مجموعه كتاب‌هايى مشتمل بر جدول‌هاى عددى، روش‌هاى نجوم محاسباتى، توابع هيئت و داده‌هاى متعدد رياضى و مباحثى در احكام نجوم. زيج‌ها از مهم‌ترين دستاوردهاى نجوم محاسباتى در هر مكتب نجومى، از جمله نجوم دوره اسلامى، بهشمار مى‌آيند». قاسملو، فرید و پویان رضوانی، «زیج»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۶ش، ج۲۲، ذیل واژه.</ref> فارسی بهشمار می‌رود. نویسنده این زیج، غلامحسین بن فتح‌‌محمد جونپوری (۱۲۰۵-۱۲۷۳ق)، آن را در سال ۱۲۵۴ق به‌‌پایان رسانده است.<ref>انصاری، محمدرضاءاللّه و فرید قاسملو، «جونپوری، غلامحسین بن فتح محمدبن محمدعوض علوی‌عباسی»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۱، ذیل واژه.</ref> | * زِیْجْ بهادرخانی: این کتاب، که با نام‌های دیگری چون زیج بهادری و زیج طغیانی هم از آن یاد شده، یكی از مهم‌ترین زیج‌های<ref>مجموعه كتاب‌هايى مشتمل بر جدول‌هاى عددى، روش‌هاى نجوم محاسباتى، توابع هيئت و داده‌هاى متعدد رياضى و مباحثى در احكام نجوم. زيج‌ها از مهم‌ترين دستاوردهاى نجوم محاسباتى در هر مكتب نجومى، از جمله نجوم دوره اسلامى، بهشمار مى‌آيند». قاسملو، فرید و پویان رضوانی، «زیج»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۶ش، ج۲۲، ذیل واژه.</ref> فارسی بهشمار می‌رود. نویسنده این زیج، غلامحسین بن فتح‌‌محمد جونپوری (۱۲۰۵-۱۲۷۳ق)، آن را در سال ۱۲۵۴ق به‌‌پایان رسانده است.<ref>انصاری، محمدرضاءاللّه و فرید قاسملو، «جونپوری، غلامحسین بن فتح محمدبن محمدعوض علوی‌عباسی»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۱، ذیل واژه.</ref> | ||
''' | '''اُسْطُرْلاب''' | ||
* اِسْتِیعاب الوجوه الممكنة فی صنعة الاسطرلاب: رساله‌ای مهم در تاریخ نجوم اسلامی از [[ابوریحان بیرونی]] درباره بررسی و مقایسه روش‌های گوناگون ساخت انواع اسطرلاب است.<ref>اسطرلاب آلتی است که بیشتر برای کارهای نجومی از قبیل تعیین ارتفاع خورشید و دانستن طول و عرض بلاد و معرفت بلندی کوه‌ها و پهنای رودها به کار می‌رود. به اصول و قوانینی که برای استعمال این آلت مقرر داشته‌اند علم اسطرلاب گفته می‌شود. این علم از فروع علم هیئت است. مدرس رضوی، آثار واحوال خواجه نصیرالدین طوسی، ص۴۱۴.</ref> این كتاب از جمله مهم‌ترین آثار تاریخ نجوم بهشمار می‌آید و بخش‌های مختلف آن (به‌ویژه مقدمه) توسط محققان اروپایی به زبان‌های مختلف ترجمه و بررسی شده است.<ref>بازورث، كليفورد ادموند و دیگران، «بیرونی ابوریحان محمدبن احمد»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۹ش، ج۵، ذیل واژه.</ref> | * اِسْتِیعاب الوجوه الممكنة فی صنعة الاسطرلاب: رساله‌ای مهم در تاریخ نجوم اسلامی از [[ابوریحان بیرونی]] درباره بررسی و مقایسه روش‌های گوناگون ساخت انواع اسطرلاب است.<ref>اسطرلاب آلتی است که بیشتر برای کارهای نجومی از قبیل تعیین ارتفاع خورشید و دانستن طول و عرض بلاد و معرفت بلندی کوه‌ها و پهنای رودها به کار می‌رود. به اصول و قوانینی که برای استعمال این آلت مقرر داشته‌اند علم اسطرلاب گفته می‌شود. این علم از فروع علم هیئت است. مدرس رضوی، آثار واحوال خواجه نصیرالدین طوسی، ص۴۱۴.</ref> این كتاب از جمله مهم‌ترین آثار تاریخ نجوم بهشمار می‌آید و بخش‌های مختلف آن (به‌ویژه مقدمه) توسط محققان اروپایی به زبان‌های مختلف ترجمه و بررسی شده است.<ref>بازورث، كليفورد ادموند و دیگران، «بیرونی ابوریحان محمدبن احمد»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۹ش، ج۵، ذیل واژه.</ref> | ||