پرش به محتوا

نگهداری از قرآن در عصر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(تکمیل و بارگزاری)
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا پيامبر اسلام(ص) در زمان حيات شريف خودشان کتابت قرآن کریم را به اتمام نرساندند تا اين همه اختلاف نظر در دين و کتاب خدا نباشد؟
چرا پیامبر اسلام(ص) در زمان حیات شریف خودشان کتابت قرآن کریم را به اتمام نرساندند تا این همه اختلاف نظر در دین و کتاب خدا نباشد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[پیامبر(ص)]] برای حفظ و و نگهداری [[قرآن کریم]]، همراه با گروهی از اصحاب اقدام به حفظ آیات قرآن می کردند. هم چنین به منظور حفظ نصوص قرآنی، توسط دست اندرکارانی که در رأس آن ها [[امام علی(ع)]] حضور داشت، دستور به کتابت آیات قرآن می دادند، از همین جهت قرآن در زمان رسول خدا(ص) تألیف شد. البته بنابر روایاتی، قرآن به [[ترتیب نزول]] نگاشته شده بود و پیامبر (ص) قبل از رحلت، به حضرت علی(ع) دستور دادند که این قرآن را که در کاغذهایی نوشته شده بود جمع آوری کند و تدوین کند تا قرآن مانند [[تورات]] ضایع نگردد.
[[پیامبر(ص)]] برای حفظ و و نگهداری [[قرآن کریم]]، همراه با گروهی از اصحاب اقدام به حفظ آیات قرآن می‌کردند. هم چنین به منظور حفظ نصوص قرآنی، توسط دست‌اندرکارانی که در رأس آن‌ها [[امام علی(ع)]] حضور داشت، دستور به کتابت آیات قرآن می‌دادند، از همین جهت قرآن در زمان رسول خدا(ص) تألیف شد. البته بنابر روایاتی، قرآن به[[ترتیب نزول]] نگاشته شده بود و پیامبر(ص) قبل از رحلت، به حضرت علی(ع) دستور دادند که این قرآن را که در کاغذهایی نوشته شده بود جمع‌آوری کند و تدوین کند تا قرآن مانند [[تورات]] ضایع نگردد.
 
== دستور به حفظ قرآن ==
== دستور به حفظ قرآن ==
[[ابن عباس]] مي گويد: «وقتي حضرت [[جبرئيل]] وحي را بر پيامبر(ص) نازل مي كرد، آن حضرت ـ براي آن كه آن را فرموش نكند ـ به قرائت آن مي پرداخت...».<ref>طبرسي، فضل بن الحسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج۶، ص۱۲۷؛ ر.ك: قيامت، ۱۶ـ۱۸.</ref> در آغاز نزول قرآن كريم، پيامبر اكرم(ص) با بهره گيري از حافظه هاي قوي و تشويق و ترغيب ياران گرامي خود به حفظ قرآن کریم همت گماردند.
[[ابن عباس]] می‌گوید: «وقتی حضرت [[جبرئیل]] وحی را بر پیامبر(ص) نازل می‌کرد، آن حضرت ـ برای آن که آن را فرموش نکند ـ به قرائت آن می‌پرداخت…».<ref>طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۶، ص۱۲۷؛ ر.ک. قیامت، ۱۶–۱۸.</ref> در آغاز نزول قرآن کریم، پیامبر اکرم(ص) با بهره‌گیری از حافظه‌های قوی و تشویق و ترغیب یاران گرامی خود به حفظ قرآن کریم همت گماردند.


ولي از آن جا كه اعتماد بر حفظ قرآن کریم در حافظه ها نمي توانست اطمينان بر صيانت قرآن کریم را فراهم سازد، لذا پيامبر گرامي(ص) از تعداد اندكي از باسوادان مكه درخواست کرد تا با دقت به ثبت، ضبط و نگارش قرآن كريم بپردازند.
ولی از آن جا که اعتماد بر حفظ قرآن کریم در حافظه‌ها نمی‌توانست اطمینان بر صیانت قرآن کریم را فراهم سازد، لذا پیامبر گرامی(ص) از تعداد اندکی از باسوادان مکه درخواست کرد تا با دقت به ثبت، ضبط و نگارش قرآن کریم بپردازند.


== کتابت قرآن ==
== کتابت قرآن ==
[[پيامبر اکرم(ص)]] به همراه گروهي از اصحاب، براي حفظ و نگهداري [[قرآن کریم]]، اقدام به حفظ آيات آن كردند. هم چنين به منظور صيانت از نصوص قرآني، افزون بر استمداد از نيروي حافظه خود و مردم، به دست اندركاران نگارش قرآن ([[كاتبان وحي]]) دستور داد كه قرآن کریم را بنويسند؛ که در رأس آن ها [[حضرت علي(ع)]] قرار داشت.<ref>ر.ك: التمهيد في علوم القرآن.</ref>
[[پیامبر اکرم(ص)]] به همراه گروهی از اصحاب، برای حفظ و نگهداری [[قرآن کریم]]، اقدام به حفظ آیات آن کردند. هم چنین به منظور صیانت از نصوص قرآنی، افزون بر استمداد از نیروی حافظه خود و مردم، به دست‌اندرکاران نگارش قرآن ([[کاتبان وحی]]) دستور داد که قرآن کریم را بنویسند؛ که در رأس آن‌ها [[حضرت علی(ع)]] قرار داشت.<ref>ر. ک. التمهید فی علوم القرآن.</ref>


حضرت علي بن ابي طالب(ع) در رأس كاتبان وحي قرار داشت و [[ابوبكر]]، [[عمر بن خطاب]]، [[عثمان]]، زيد بن ثابت، ابي بن كعب، عبدالله به سعد بن ابي سرح، حنظله بن ربيع، معاويه، خالد بن وليد، ثابت بن قيس و... از كاتبان مشهور قرآن كريم در زمان پيامبر اكرم(ص) بودند؛ حتي در زمان پيامبر اكرم(ص) برخي مانند: عبدالله بن مسعود، اُبي بن كعب، مقداد و... مصاحفي را نوشتند.<ref>ر.ك: صبحي صالح، مباحث في علوم القرآن، ص۱۰۱ـ۱۰۲.</ref>
حضرت علی بن ابی طالب(ع) در رأس کاتبان وحی قرار داشت و [[ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب]]، [[عثمان]]، زید بن ثابت، ابی بن کعب، عبدالله به سعد بن ابی سرح، حنظله بن ربیع، معاویه، خالد بن ولید، ثابت بن قیس و… از کاتبان مشهور قرآن کریم در زمان پیامبر اکرم(ص) بودند؛ حتی در زمان پیامبر اکرم(ص) برخی مانند: عبدالله بن مسعود، اُبی بن کعب، مقداد و… مصاحفی را نوشتند.<ref>ر. ک. صبحی صالح، مباحث فی علوم القرآن، ص۱۰۱–۱۰۲.</ref>


قرآن كريم در زمان رسول خدا(ص) جمع آوري و تأليف گرديد. كاتبان وحي آيات را پي در پي و به ترتيب نزول مي نوشتند، [[امام صادق(ع)]] مي فرمايد: «كان يعرف انقضاء السوره بنزول بسم الله الرحمن الرحيم ابتداء لاُخري؛ پايان هر سوره اي به واسطه نزول بسم الله الرحمن الرحيم در آغاز سوره ی ديگر شناخته مي شد».<ref>مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج۸۹، ص۲۳۶.</ref>
قرآن کریم در زمان رسول خدا(ص) جمع‌آوری و تألیف گردید. کاتبان وحی آیات را پی در پی و به ترتیب نزول می‌نوشتند، [[امام صادق(ع)]] می‌فرماید: «کان یعرف انقضاء السوره بنزول بسم الله الرحمن الرحیم ابتداء لاُخری؛ پایان هر سوره ای به واسطه نزول بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز سورهٔ دیگر شناخته می‌شد».<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۸۹، ص۲۳۶.</ref>
بنابراين، قرآن كريم به دستور پيامبر اكرم(ص) و به [[ترتيب نزول]]، نگارش مي شد.
بنابراین، قرآن کریم به دستور پیامبر اکرم(ص) و به[[ترتیب نزول]]، نگارش می‌شد.


[[آيت الله خويي]] مي نویسد: «با مطالعه احوال پيامبر اكرم(ص) و ياران او به اين نتيجه مي رسيم كه قرآن كريم در عصر آن حضرت جمع آوري و تنظيم گرديده است».<ref>البيان في تفسير القرآن، ص۲۵۰.</ref>
[[آیت الله خویی]] می‌نویسد: «با مطالعه احوال پیامبر اکرم(ص) و یاران او به این نتیجه می‌رسیم که قرآن کریم در عصر آن حضرت جمع‌آوری و تنظیم گردیده است».<ref>البیان فی تفسیر القرآن، ص۲۵۰.</ref>


آيت الله معرفت نيز مي گويد: «جمع و تأليف قرآن به شكل كنوني در يك زمان صورت نگرفته، بلكه به مرور زمان و به دست افراد و گروه هاي مختلف انجام شده است. ترتيب، نظم و عدد آيات در هر سوره در زمان حيات پيامبر اكرم(ص) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقيفي است و بايد آن را تعبداً پذيرفت».<ref>ر.ك: معرفت، محمد هادي ، علوم قرآني، ص۱۱۹.</ref>
آیت الله معرفت نیز می‌گوید: «جمع و تألیف قرآن به شکل کنونی در یک زمان صورت نگرفته، بلکه به مرور زمان و به دست افراد و گروه‌های مختلف انجام شده است. ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم(ص) و با دستور آن بزرگوار انجام شده و توقیفی است و باید آن را تعبداً پذیرفت».<ref>ر. ک. معرفت، محمدهادی، علوم قرآنی، ص۱۱۹.</ref>


==امام علی مأمور ساماندهی به قرآن جمع آوری شده==
== امام علی مأمور ساماندهی به قرآن جمع‌آوری شده ==
{{اصلی|امام علی(ع) جمع کننده قرآن}}
{{اصلی|امام علی(ع) جمع‌کننده قرآن}}
پس در زمان پيامبر اكرم(ص) و به دستور ايشان، قرآن كريم به دست كاتبان وحي بر روي نوشت افزارهايي جمع آوري شد و سپس حضرت علي(ع) به توصيه پيامبر اكرم(ص) مأمور سامان دهي آن گرديد؛ چنان كه امام صادق(ع) مي فرمايد پيامبر(ص) به حضرت علي(ع) فرمود: «يا علي القرآن خلف فراشي في المصحف و القراطيس، فخذوه و اجمعوا و لاتضيعوه كما ضيّعت اليهود التوراه؛ اي علي! اين قرآن در كنار بستر من، ميان صحيفه ها و حرير و كاغذها قرار دارد، قرآن را جمع كنيد و آن را آن گونه كه يهوديان، تورات خود را از بين بردند، ضايع نكنيد».<ref>بحارالانوار، ج۸۹، ص۴۸.</ref>
پس در زمان پیامبر اکرم(ص) و به دستور ایشان، قرآن کریم به دست کاتبان وحی بر روی نوشت‌افزارهایی جمع‌آوری شد و سپس حضرت علی(ع) به توصیه پیامبر اکرم(ص) مأمور سامان دهی آن گردید؛ چنان‌که امام صادق(ع) می‌فرماید پیامبر(ص) به حضرت علی(ع) فرمود: «یا علی القرآن خلف فراشی فی المصحف و القراطیس، فخذوه و اجمعوا و لاتضیعوه کما ضیّعت الیهود التوراه؛ ای علی! این قرآن در کنار بستر من، میان صحیفه‌ها و حریر و کاغذها قرار دارد، قرآن را جمع کنید و آن را آن گونه که یهودیان، تورات خود را از بین بردند، ضایع نکنید».<ref>بحارالانوار، ج۸۹، ص۴۸.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==


۱ـ البيان، آيت الله خويي، ص۲۵۰.
== مطالعه بیشتر ==
۱ـ البیان، آیت الله خویی، ص۲۵۰.


۲ـ علوم قرآني، آيت الله معرفت، ص۱۱۹.
۲ـ علوم قرآنی، آیت الله معرفت، ص۱۱۹.


۳ـ تفسير نمونه، آيت الله مکارم شيرازي، ج۲۵، ص۲۹۵.
۳ـ تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج۲۵، ص۲۹۵.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
|شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = تدوین قرآن
|شاخه فرعی۱ = تدوین قرآن
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
خط ۵۰: خط ۵۱:
  | ویرایش = شد
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر = شد
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ب
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
automoderated
۱٬۲۷۴

ویرایش