پرش به محتوا

کتاب الفتن: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۰ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:
* شمس‌الدین ذهبی (۶۷۳-۷۴۸ق)، رجالی و محدث اهل‌سنت، ابن حماد را از عالمان بزرگ دانسته، ولى اضافه کرده که اطمينانى به روايات ابن حماد نیست و نبايد به سخنان او استناد كرد؛ چون در كتاب الفتن مطالبى عجيب و غير قابل قبول آورده است.<ref>الذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۶۰۹.</ref>
* شمس‌الدین ذهبی (۶۷۳-۷۴۸ق)، رجالی و محدث اهل‌سنت، ابن حماد را از عالمان بزرگ دانسته، ولى اضافه کرده که اطمينانى به روايات ابن حماد نیست و نبايد به سخنان او استناد كرد؛ چون در كتاب الفتن مطالبى عجيب و غير قابل قبول آورده است.<ref>الذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۶۰۹.</ref>
* ابن حجر عسقلانی (۷۷۳-۸۵۲ق)، محدث و مورخ و رجالی اهل‌سنت، ابن حماد را راستگو معرفی کرده، ولی کتاب او را دارای اشتباهات فراوان برشمرده است.<ref>العسقلانی، ابن حجر احمد بن علی، تقریب التهذیب، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف،‌ بیروت، دار المعرفة، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۰۵.</ref>
* ابن حجر عسقلانی (۷۷۳-۸۵۲ق)، محدث و مورخ و رجالی اهل‌سنت، ابن حماد را راستگو معرفی کرده، ولی کتاب او را دارای اشتباهات فراوان برشمرده است.<ref>العسقلانی، ابن حجر احمد بن علی، تقریب التهذیب، تحقیق عبدالوهاب عبداللطیف،‌ بیروت، دار المعرفة، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۳۰۵.</ref>
محققان معتقدند که بزرگان اهل‌سنت در کل از ابن حماد تجليل كرده و برخى هم او را توثيق كرده‌اند، در عين حال روايات او را قوى نمى‌دانند.<ref>صادقی، «الفتن ابن‌حماد قدیمی‌ترین کتاب در مهدویت»، ص۴۹.</ref>


== کتاب‌های فتن و ملاحم ==
== کتاب‌های فتن و ملاحم ==
خط ۲۷: خط ۲۸:


== ویژگی‌ها ==
== ویژگی‌ها ==
اين كتاب، اثر نعيم بن حمّاد خزاعى مروزى از محدّثان اهل سنّت است كه به طور گسترده به منابع شيعه راه يافته و از طريق آثارى مانند التشريف بالمنن فى تعريف الفتن مشهور به الملاحم والفتن ابن طاووس در كتب اماميه به آن استناد و استدلال مى‌شود. الفتن، قديمى‌ترين منبع در بحث ملاحم و فتن و به عبارتى همان نشانه‌هاى ظهور است. ابن حمّاد در جريان اختلاف معتزله و اشاعره بر سر مخلوق يا حادث بودن قرآن، با عقيده خليفه وقت، معتصم عبّاسى مخالف بود و به زندان افتاد و در همان جا بدرود زندگى گفت.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدى بر پايهٔ قرآن حديث و تاريخ، ترجمهٔ عبدالهادی مسعودى، قم، مؤسسهٔ علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۳، ج۷، ص۴۱۸.</ref>
الفتن ابن حماد، به طور گسترده، به منابع شيعه راه يافته و از طريق آثارى مانند ''التشريف بالمنن فى تعريف الفتن'' مشهور به ''[[الملاحم والفتن]]'' ابن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)، در كتب اماميه وارد شده است. الفتن قديمى‌ترين منبع در بحث ملاحم و فتن یا نشانه‌هاى ظهور است. كتاب الفتن همانند ديگر كتاب‌هايى كه در موضوع ملاحم و فتن نوشته شده است، به مهدى اختصاص ندارد؛ بلكه دربارهٔ رويدادهاى آينده جهان اسلام تا قيامت است. بخشى از اين گونه کتاب‌ها، به مهدى(ع) و نشانه‌هاى ظهور او اختصاص دارد. برخى از ابواب كتاب الفتن عبارت‌اند از:


كتاب الفتن همانند ديگر كتاب‌هايى كه در موضوع ملاحم و فتن نوشته شده است، به مهدى اختصاص ندارد؛ بلكه در باره رويدادهاى آينده جهان اسلام تا قيامت سخن مى‌گويد و بخشى از اين گونه كتب، به مهدى و نشانه‌هاى ظهور او اختصاص دارد. برخى از ابواب كتاب الفتن، عبارت اند از: سفيانى و نام و نسبت و جنگ‌ها و فرو رفتن او در بيداء، پرچم‌هاى سياه، ابواب مربوط به مهدى و نام و نسب و روش او و نشانه‌هاى قيامش، ابواب مربوط به دجّال، فرود آمدن عيسى عليه السلام، فتح قسطنطنيه و جاهاى ديگر، زلزله‌ها و خسف‌ها و ابواب ديگر.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدى بر پايهٔ قرآن حديث و تاريخ، ترجمهٔ عبدالهادی مسعودى، قم، مؤسسهٔ علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۳، ج۷، ص۴۱۹.</ref>
* سفيانى، نام، نسبت، جنگ‌ها، فرو رفتن او در بيداء؛
* پرچم‌هاى سياه،
* ابواب مربوط به مهدى، نام، نسب، روش او و نشانه‌هاى قيامش؛
* ابواب مربوط به دجّال:
* فرودآمدن عيسى(ع) فتح قسطنطنيه و مکان‌های ديگر
* زلزله‌ها و سایر بلایای آسمانی.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدى بر پايهٔ قرآن حديث و تاريخ، ترجمهٔ عبدالهادی مسعودى، قم، مؤسسهٔ علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۳، ج۷، ص۴۱۸-۴۱۹.</ref>


بيشتر متون اين كتاب از صحابه يا تابعيان نقل شده و سند آن به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نمى‌رسد. مثلًا از حدود ۱۷۰ حديث باب‌هاى ۲۹ تا ۴۴ اين كتاب- كه در باره مهدى و سفيانى است-، حدود ۲۵ حديث به پيامبر صلى الله عليه و آله، اميرمؤمنان عليه السلام و امام باقر عليه السلام مى‌رسد و ديگر اسناد كتاب به افرادى چون كعب الأحبار، زهرى، ارطاة و... ختم مى‌شود. آنچه به اين سه معصوم هم مى‌رسد، با طرق غيرشيعى است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدى بر پايهٔ قرآن حديث و تاريخ، ترجمهٔ عبدالهادی مسعودى، قم، مؤسسهٔ علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۳، ج۷، ص۴۱۹.</ref>
.
 
بيشتر روایات اين كتاب از صحابه يا تابعان نقل شده و سند آن به پيامبر خدا(ص) نمى‌رسد. مثلًا از حدود ۱۷۰ حديث باب‌هاى ۲۹ تا ۴۴ اين كتاب- كه در باره مهدى و سفيانى است-، حدود ۲۵ حديث به پيامبر صلى الله عليه و آله، اميرمؤمنان عليه السلام و امام باقر عليه السلام مى‌رسد و ديگر اسناد كتاب به افرادى چون كعب الأحبار، زهرى، ارطاة و... ختم مى‌شود. آنچه به اين سه معصوم هم مى‌رسد، با طرق غيرشيعى است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدى بر پايهٔ قرآن حديث و تاريخ، ترجمهٔ عبدالهادی مسعودى، قم، مؤسسهٔ علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۳، ج۷، ص۴۱۹.</ref>


[[سید بن طاوس]] از علمای بزرگ شیعه در قرن هفتم به این کتاب اعتماد کرده و حدود یک سوم از کتاب «الملاحم و الفتن» را از کتاب او نگاشته است.
[[سید بن طاوس]] از علمای بزرگ شیعه در قرن هفتم به این کتاب اعتماد کرده و حدود یک سوم از کتاب «الملاحم و الفتن» را از کتاب او نگاشته است.
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش