پرش به محتوا

مؤلف کتاب «سر العالمین و کشف ما فی الدارین»: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:


* قدیمی‌ترین منبعی که سر العالمین در آن به غزالی منسوب شده کتاب تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة نوشتهٔ سبط بن جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق)، عالم مشهور  حنفی، است.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۵۶.</ref>
* قدیمی‌ترین منبعی که سر العالمین در آن به غزالی منسوب شده کتاب تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة نوشتهٔ سبط بن جوزی (۵۸۲-۶۵۴ق)، عالم مشهور  حنفی، است.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى‌، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده،‌ قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۵۶.</ref>
* شمس‌الدین ذهبی (درگذشتهٔ ۷۴۸ق)، مورخ و تراجم‌نگار اهل‌سنت، در کتاب سیر اعلام النبلاء و میزان الاعتدال خود این کتاب را به غزالی منسوب کرده است.<ref>الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، سير أعلام النبلاء،‌ تحقیق مجموعة من المحققين بإشراف الشيخ شعيب الأرناؤوط، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۵ق، ج۱۹، ص۳۲۸؛ نیز: الذهبی، سير أعلام النبلاء، ج۱۹، ص ۴۰۳؛ نیز: الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، ميزان الاعتدال في نقد الرجال، تحقيق علی محمد البجاوی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۵۰۰.</ref>
* شمس‌الدین ذهبی (درگذشتهٔ ۷۴۸ق)، مورخ و تراجم‌نگار اهل‌سنت، در کتاب سیر اعلام النبلاء و میزان الاعتدال خود این کتاب را به غزالی منسوب کرده است. او عدم انتساب را نیز محتمل دانسته است.<ref>الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، سير أعلام النبلاء،‌ تحقیق مجموعة من المحققين بإشراف الشيخ شعيب الأرناؤوط، بی‌جا، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۵ق، ج۱۹، ص۳۲۸؛ نیز: الذهبی، سير أعلام النبلاء، ج۱۹، ص ۴۰۳؛ نیز: الذهبی، شمس‌الدین محمد بن احمد، ميزان الاعتدال في نقد الرجال، تحقيق علی محمد البجاوی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۵۰۰.</ref>
* ابن حجر عسقلانی (درگذشتهٔ ۸۵۲ق)، مورخ و محدث و تراجم‌نگار اهل‌سنت، در کتاب لسان المیزان خود، که تلخیص و تکمله‌ای بر میزان الاعتدال ذهبی است، قول استاد خود ذهبی دربارهٔ انتساب این کتاب به غزالی را نقل و تأیید کرده است.<ref>العسقلانی، ابن حجر احمد بن علی، لسان المیزان،‌ بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۵. </ref>
* ابن حجر عسقلانی (درگذشتهٔ ۸۵۲ق)، مورخ و محدث و تراجم‌نگار اهل‌سنت، در کتاب لسان المیزان خود، که تلخیص و تکمله‌ای بر میزان الاعتدال ذهبی است، قول استاد خود ذهبی دربارهٔ انتساب این کتاب به غزالی را نقل و تأیید کرده است.<ref>العسقلانی، ابن حجر احمد بن علی، لسان المیزان،‌ بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۲۱۵. </ref>
*صاحب روضات الجنات مدعی شده که محقق کرکی (درگذشتهٔ ۹۴۰ق)، فقیه شیعه، هم این کتاب را منسوب به غزالی می‌دانسته است.<ref>الموسوی الخوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، دهاقانی (اسماعیلیان)، ج۸، ص۱۳.</ref>
*صاحب روضات الجنات مدعی شده که محقق کرکی (درگذشتهٔ ۹۴۰ق)، فقیه شیعه، هم این کتاب را منسوب به غزالی می‌دانسته است.<ref>الموسوی الخوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، قم، دهاقانی (اسماعیلیان)، ج۸، ص۱۳.</ref>
خط ۲۷: خط ۲۷:


=== مخالفان انتساب به غزالی ===
=== مخالفان انتساب به غزالی ===
بعد از سبط بن جوزی، این کتاب چند بار در تهران، هند و مصر در سال های ۱۳۰۵، ۱۳۱۴ و ۱۳۲۴ق چاپ شده است. اگر در عدم صحت انتساب برخی دیگر از کتاب‌های غزالی بتوان شبهه ایجاد کرد، در عدم انتساب این کتاب به او نمی‌توان شبهه داشت. این کتاب را عده‌ای به نام او ساخته‌اند و شهرت داده‌اند. برخی محققان هدف از نگارش و انتشار این کتاب، به نام ابوحامد غزالی، را معرفی‌کردن او به‌عنوان فردی باطنی و شیعی دانسته‌اند.<ref>همایی، جلال الدین، غزالی‌نامه، تهران، کتابفروشی فروغی، بی‌تا،‌ ج۲، ص۲۷۱-۲۷۲.</ref>
مخالفان و تشکیک‌کنندگان انتساب سر العالمین به غزالی عموماً از محققان معاصر هستند. از جمله این افراد می‌توان به محققان زیر اشاره کرد:
 
* جلال‌الدین همایی (۱۲۷۸-۱۳۵۹ش)، دانشمند معاصر شیعه، انتساب این کتاب به غزالی را به‌صورت قطعی رد می‌کند. همایی علت جعل چنین کتابی به نام غزالی را تلاش برای شیعی جلوه‌دادن غزالی دانسته است.<ref>همایی، جلال‌الدین، غزالی‌نامه، تهران، کتابفروشی فروغی، بی‌تا،‌ ج۲، ص۲۷۱-۲۷۲.</ref>
 
* سید جعفر مرتضی عاملی (۱۳۶۴-۱۴۴۱ق)، مورخ شیعه، در انتساب این کتاب به غزالی تشکیک می کند. او دلایلی برای این تشکیک برشمرده است؛ از جمله اینکه
 
«اگر در عدم صحت انتساب برخی دیگر از کتاب‌های غزالی بتوان شبهه ایجاد کرد، در عدم انتساب این کتاب به او نمی‌توان شبهه داشت. این کتاب را عده‌ای به نام او ساخته‌اند و شهرت داده‌اند. برخی محققان هدف از نگارش و انتشار این کتاب، به نام ابوحامد غزالی، را معرفی‌کردن او به‌عنوان فردی باطنی و شیعی دانسته‌اند».
{{جعبه نقل‌قول
| نقل قول = جلال‌الدین همایی: «اگر در عدم صحت انتساب برخی دیگر از کتاب‌های غزالی بتوان شبهه ایجاد کرد، در عدم انتساب این کتاب به او نمی‌توان شبهه داشت. این کتاب را عده‌ای به نام او ساخته‌اند و شهرت داده‌اند. برخی محققان هدف از نگارش و انتشار این کتاب، به نام ابوحامد غزالی، را معرفی‌کردن او به‌عنوان فردی باطنی و شیعی دانسته‌اند».<ref>همایی، جلال الدین، غزالی‌نامه، تهران، کتابفروشی فروغی، بی‌تا،‌ ج۲، ص۲۷۱-۲۷۲.</ref>
}}
<ref>همایی، جلال الدین، غزالی‌نامه، تهران، کتابفروشی فروغی، بی‌تا،‌ ج۲، ص۲۷۱-۲۷۲.</ref>


جلال الدین همایی
جلال الدین همایی
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش