ضرورت انتخاب دین اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

تردیدی نیست که خدای متعال انسان را برای هدفی آفریده است، و آن وصول به کمال است، وصول به هدف جز از طریق پیمودن راه انبیای الهی میسور نیست، زیرا تنها کسی از کمال انسانی و راه وصول به آن آگاه است، خالق انسان است، و او راه نیل به کمال را از طریق انبیای الهی در اختیار ما قرار داده است؛ لذا اصل ضرورت انتخاب دین به عنوان یک ضرورت جهت تأمین سعادت و نیل به کمال است.

حال نوبت به این پرسش می‌رسد که چرا انسان از میان ادیان آسمانی مختلف، دین اسلام را برگزیند و سایر ادیان را مجاز نیست برگزیند؟

 

دو پاسخ برای این سؤال وجود دارد:

خدای متعال برای هر عصر و زمانی پیامبر خاص و برنامه خاصی جهت رساندن مردم به سعادت داشته است، و تبعیت از پیامبر زمان موجب سعادت انسانها در همان برهه از زمان بوده است، و به موجب این که پیامبر عصر ما بلکه تمام اعصار بعدی پیامبر خاتم است، باید برای نیل به سعادت از او تبعیت کرد، و تبعیت از سایر ادیان سعادت انسان را تأمین نمی‌کند، و الا اگر موجب تأمین سعادت انسان می‌گردید نیازی نبود که خداوند پیامبر جدیدی بفرستد، ارسال رسول جدید نشانه آن است که به هر دلیلی نسخه پیامبر سابق کافی برای تأمین سعادت بشر نیست؛ و نسخه رسالت پیامبر آخرین نسخه و خاتم تمام انبیای الهی است، ولذا باید از این دین تبعیت کرد تا به سعادت نایل آمد، مگر این که کسی بگوید من به سعادت خویش کاری ندارم، او می‌تواند اصلاً دینی را نپذیرد چون دغدغه سعادت خویش را ندارد، ولی چنین سخنی قطعاً از روی عقل و درایت نیست، پیدا نمی‌شود کسی دغدغه سعادت خویش را نداشته باشد.

البته معنای پذیرش دین اسلام طرد سایر نبوت و رسالت نیست بلکه ما موظفیم به این دین عمل کنیم در عین این که به سایر انبیای الهی ایمان داریم و آنان را به عنوان پیامبران ورسولان الهی قبول داریم و به آنان کمال احترام را می‌گذاریم؛ و این معنا جزو دین ماست.}}<ref>شوری/ ۱۳. نساء/ ۱۳۶–۱۳۵. آل عمران/ ۸۵–۸۴.</ref> و تکذیب هیچ‌یک از پیامبران و تکذیب هیچ حکمی از احکام آنان روا نیست، بلکه تکذیب یک پیامبر به منزله تکذیب همه ایشان و انکار یک حکم الهی، مستلزم انکار همه احکام خداست.<ref>نساء/ ۱۵. بقره/ ۸۵.</ref> ولی وظیفه عملی هر امتی در هر زمانی، پیروی از دستوررات پیامبر همان امت و همان زمان می‌باشد.»

پاسخ دوم مبتنی بر این نکته است که دین اسلام مزایا و خصوصیاتی دارد که کامل‌ترین دین و سازگارترین دین با فطرت بشر است، و دینی است که پاسخ گوی تمام نیازهای بشری در تمام اعصار و قرون می‌باشد؛ و لذا به خصوصیات این دین اشاره می‌کنیم:

از ضروریات این آیین الهی است. همگان هم به خوبی می‌دانند که محدود به منطقه جغرافیایی خاصّی نبوده است. علاوه بر این، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به سران کشورهایی مانند: قیصر روم، پادشاه ایران و فرمانروایان مصر و… نامه نوشتند و همه را به پذیرش دین اسلام دعوت کرده و از پیامدهای کفر بر حذر داشتند؛ و اگر دین اسلام، جهانی نبود چنین دعوتی عمومی انجام نمی‌گرفت و سایر اقوام و امت‌ها هم عذری برای عدم پذیرش می‌داشتند؛ بنابراین، نمی‌توان بین ایمان به اسلام و ضرورت عمل بر طبق این شریعت الهی تفکیکی قایل شد و در نتیجه نمی‌توان کسی را از این آیین الهی مستثنی دانست.<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، اصول عقاید، ناشر مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ سیزدهم، ۱۳۷۴، ج۱ و ۲، ص۳۳۰–۳۲۹.</ref>

 

و در آیه دیگر خبر از پیروزی دین جهانی اسلام، بر همه ادیان خبر داده و می‌فرماید: {{قرآن|هو الذی ارسل رسوله بالهُدی و دین الحقِّ لِیُظْهِرَهُ علی الّدین کُلِّهِ

}}<ref>صف/ ۹.</ref>  

 

در این آیه از اتمام نعمت و اکمال دین سخن به میان آمده است و طبق این آیه دین در یک روز خاص به کمال می‌رسد که مراد از این روز، روزی است که پیامبر(ص) علی (علیه السلام) را به امامت برگزید یعنی پس از طرح مجموعه ای از معارف و احکام یک چیزی باقی می‌ماند که باید مطرح شود تا دین به کمال خود برسد و آن هم امر امامت است.

«البته جامعیّت و کمال دین، با یکدیگر در ارتباط هستند یعنی می‌توان گفت که دین کامل است اما جامع نیست عدم جامعیت دین معنایش ناقص بودن دین است یعنی در دین، باید چیزهایی می‌بوده که نیست، دین دارای اجزایی است که با جمع آن اجزاء تمام می‌شود و پس از آنکه تمام شد، اگر به هدف خود برسد کمال پیدا خواهد کرد طبق آیات قرآنی دین اسلام هم تمام و جامع و هم کامل است» لذا انتخاب دین کامل برای مردم شایسته است.<ref>نصری، عبدالله، تلخیص از کتاب انتظار بشریت از دین، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، چاپ دیتا، چاپ اول، ۱۳۷۸، صص ۸۰–۷۹.</ref>

در آیاتی به این نکته نیز اشاره شده است که قرآن تفصیل‌دهنده هر چیز است: {{قرآن|ما کان حدیثاً یفتری ولکن تصدیق الذی بین یدیه و تفصیل کل شیء}}<ref>یوسف/ ۱۱۱.</ref> اینها داستان دروغین نبود؛ بلکه (وحی آسمان است و) هماهنگ است با آنچه پیش روی او (از کتب آسمانی پیشین) قرار دارد و شرح هر چیزی (که پایه سعادت انسان است).

۲ـ این برهان مبتنی بر فطرت انسانی است که مبدأ قبول دین است به این بیان که اسلام برای پرورش و شکوفایی فطرت انسانی نازل شده است و فطرت انسانی امری ثابت و تغییرناپذیر است، چنان‌که فطرت اصیل همه انسانها یکی است آنچه که در زندگی انسان محل تغییر است آداب، عادات و رسومی است که متعلق به طبیعت و زندگی مادی است. اما ساختار درونی و روحی انسان که امری خدا خواه و خدا طلب است ثابت و مشترک بین همگان است، پس دینی که برای تربیت فطرت انسانها تنظیم می‌شود ثابت و مشترک خواهد بود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، تلخیص از شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر اسراء، چاپخانه اسوه، چاپ اول، ۱۳۷۷، صص ۱۱۶–۱۱۵.</ref>

۱ـ توجه به انسان‌شناسی: دین جامع باید از انسان‌شناسی عمیق برخوردار باشد و در این دین به تمام ابعاد انسان توجه شده باشد. یعنی از معماهای وجود انسان، جایگاه انسان در هستی، عوامل تکامل انسان، نیازهای انسان و راه‌های ارضای آنها، روش رشد انسان در ارتباط‌های انسان یعنی رابطه انسان با خود، خدا، طبیعت و دیگران و سنت‌های الهی حاکم بر حیات فردی و جمعی انسان سخن نگوید.

۳ـ سهولت و سادگی: دستورالعمل دین جاوید و جامع، باید آسان باشد زیرا که دین برای همه افراد بشر در تمام زمان‌ها آمده است باید به گونه‌ای باشد که التزام به آنها عسر و حرجی را برای مکلفین ایجاد نکند {{قرآن|یُریدُ اللّهُ بِکُم الیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُم العُسْر