۸٬۳۱۸
ویرایش
حضور شیطان در خواب حضرت زهرا(س): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' (س)' به '(س)'
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' (س)' به '(س)') |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
روایت است که حضرت زهرا(س) شبی در خواب می‌بیند که به همراه پیامبر و امیرالمؤمنین و حسنین به جایی در خارج از مدینه رفته‌اند و در نقطه‌ای توقف می‌کنند و سپس گوسفندی ذبح می‌شود و مردم از آن می‌خورند و سپس همگی می‌میرند! آنگاه فردا دقیقاً همین مسئله روی می‌دهد. پیامبر به دنبال حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین و حسنین می‌آید و همگی از مدینه خارج می‌شوند و سپس به مکانی می‌روند که حضرت زهرا آنجا را در خواب دیده بود. سپس پیامبر گوسفندی می‌خرد و آن را ذبح می‌کنند. حضرت زهرا نگران و ناراحت می‌شود و می‌ترسد که همگی بمیرند. پیامبر نگرانی فاطمه را می‌بیند و ماجرا را از او می‌پرسد و حضرت زهرا هم جریان خوابش را می‌گوید. سپس پیامبر دو رکعت نماز می‌خواند و بعد به او وحی می‌شود که شیطانی به نام دهار بوسیله آن خواب، حضرت زهرا را آزرده کرده است؛ و او با چنین خواب‌هایی مؤمنان و اولیاء الهی را آزار و اذیت می‌کند. سپس پیامبر دهار را با قدرت الهی احضار می‌کنند و از او ماجرا را می‌پرسند و او تأیید می‌کند. پیامبر هم آن شیطان را از خود می‌راند.<ref>بحار الانوار، ج۴۳، ص۹۰</ref> | روایت است که حضرت زهرا(س) شبی در خواب می‌بیند که به همراه پیامبر و امیرالمؤمنین و حسنین به جایی در خارج از مدینه رفته‌اند و در نقطه‌ای توقف می‌کنند و سپس گوسفندی ذبح می‌شود و مردم از آن می‌خورند و سپس همگی می‌میرند! آنگاه فردا دقیقاً همین مسئله روی می‌دهد. پیامبر به دنبال حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین و حسنین می‌آید و همگی از مدینه خارج می‌شوند و سپس به مکانی می‌روند که حضرت زهرا آنجا را در خواب دیده بود. سپس پیامبر گوسفندی می‌خرد و آن را ذبح می‌کنند. حضرت زهرا نگران و ناراحت می‌شود و می‌ترسد که همگی بمیرند. پیامبر نگرانی فاطمه را می‌بیند و ماجرا را از او می‌پرسد و حضرت زهرا هم جریان خوابش را می‌گوید. سپس پیامبر دو رکعت نماز می‌خواند و بعد به او وحی می‌شود که شیطانی به نام دهار بوسیله آن خواب، حضرت زهرا را آزرده کرده است؛ و او با چنین خواب‌هایی مؤمنان و اولیاء الهی را آزار و اذیت می‌کند. سپس پیامبر دهار را با قدرت الهی احضار می‌کنند و از او ماجرا را می‌پرسند و او تأیید می‌کند. پیامبر هم آن شیطان را از خود می‌راند.<ref>بحار الانوار، ج۴۳، ص۹۰</ref> | ||
علی بن ابراهیم قمی (قرن سوم) این روایت<ref>این روایت از جهت سندی صحیح است؛ و راویان آن توثیق شده‌اند. راویان این روایت عبارتند از: ابراهیم بن هاشم قمی، و پسرش علی بن ابراهیم قمی، محمد بن ابی عمیر، و ابابصیر. درباره توثیق این اشخاص به منابع مربوطه رجالی مراجعه شود: ۱. ابراهیم بن هاشم قمی: نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، نجف، المکتبه المرتضویه، بی‌تا، ص۱۲، ۲. علی بن ابراهیم قمی: علامه حلی، رجال العلامه الحلی، قم، دارالذخائر، ۱۴۱۱ق، ص۱۰۰، ۳. محمد بن ابی عمیر (از اصحاب اجماع): شیخ طوسی، رجال الطوسی، نجف، انتشارات حیدریه، ۱۳۸۱ق، ص۳۶۵؛ کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش، ص۵۵۶، ۴. یحیی ابوبصیر اسدی: رجال الکشی، ص۱۳۶.</ref> را در ذیل آیه {{قرآن|إِنَّمَا النَّجْوَىٰ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ|ترجمه=هر آينه نجواكردن كار شيطان است كه مى‌خواهد مؤمنان را محزون كند و حال آنكه هيچ زيانى، جز به فرمان خداوند، به آنها نمى‌رساند. و مؤمنان بايد كه بر خدا توكل كنند.|سوره=مجادله|آیه=۱۰}} به عنوان سبب نزول آن، از [[امام صادق(ع)]] نقل کرده است.<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۵۵ – ۳۵۶.</ref> این روایت بعد از تفسیر قمی، در کتاب «بحار الانوار» نیز آمده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ق، ج۴۳، ص۹۰ – ۹۱.</ref> روایت دیگری نیز نقل شده است که حضرت فاطمه (س) خواب بد دیگری هم دیدند و به خاطر آن ناراحت و اذیت شدند.<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۷۸ – ۱۷۹.</ref> | علی بن ابراهیم قمی (قرن سوم) این روایت<ref>این روایت از جهت سندی صحیح است؛ و راویان آن توثیق شده‌اند. راویان این روایت عبارتند از: ابراهیم بن هاشم قمی، و پسرش علی بن ابراهیم قمی، محمد بن ابی عمیر، و ابابصیر. درباره توثیق این اشخاص به منابع مربوطه رجالی مراجعه شود: ۱. ابراهیم بن هاشم قمی: نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق، ص۱۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، نجف، المکتبه المرتضویه، بی‌تا، ص۱۲، ۲. علی بن ابراهیم قمی: علامه حلی، رجال العلامه الحلی، قم، دارالذخائر، ۱۴۱۱ق، ص۱۰۰، ۳. محمد بن ابی عمیر (از اصحاب اجماع): شیخ طوسی، رجال الطوسی، نجف، انتشارات حیدریه، ۱۳۸۱ق، ص۳۶۵؛ کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش، ص۵۵۶، ۴. یحیی ابوبصیر اسدی: رجال الکشی، ص۱۳۶.</ref> را در ذیل آیه {{قرآن|إِنَّمَا النَّجْوَىٰ مِنَ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيْسَ بِضَارِّهِمْ شَيْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ|ترجمه=هر آينه نجواكردن كار شيطان است كه مى‌خواهد مؤمنان را محزون كند و حال آنكه هيچ زيانى، جز به فرمان خداوند، به آنها نمى‌رساند. و مؤمنان بايد كه بر خدا توكل كنند.|سوره=مجادله|آیه=۱۰}} به عنوان سبب نزول آن، از [[امام صادق(ع)]] نقل کرده است.<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۳۵۵ – ۳۵۶.</ref> این روایت بعد از تفسیر قمی، در کتاب «بحار الانوار» نیز آمده است.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ق، ج۴۳، ص۹۰ – ۹۱.</ref> روایت دیگری نیز نقل شده است که حضرت فاطمه(س) خواب بد دیگری هم دیدند و به خاطر آن ناراحت و اذیت شدند.<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، تهران، المطبعه العلمیه، چاپ اول، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۷۸ – ۱۷۹.</ref> | ||
=== بررسی مضمون روایت === | === بررسی مضمون روایت === | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
۱. ظاهراً مقصود از «شیطان» در این روایت، به معنای عام آن است؛ یعنی موجودی (جنّ) که اذیت می‌کند و موجبات ناراحتی را پیش می‌آورد و این برای همه انسان‌ها حتی معصومان(ع) وجود دارد که گاهی برای آنها با اذیت و آزار گرفتاری‌های دنیوی ایجاد می‌کند. چنان‌که بخشی از متن این روایت چنین چیزی را تأیید می‌کند؛ آنجا که امام صادق(ع) می‌فرماید: «رسول اکرم (ص) از جای برخاست و پس از این‌که دو رکعت نماز بجا آورد با خدای خویش در این‌باره مناجات کرد، جبرئیل نازل شد و گفت: یا محمّد یک شیطانی است که او را دِهار (یا زُها<ref>اختلاف نسخه میان تفسیر قمی و بحار الانوار.</ref>) می‌گویند، او است که باعث این خواب وحشتناک فاطمه شده، اوست که مؤمنین را اذیت و دچار خواب‌های وحشتناک و محزون می‌کند».<ref>تفسیر القمی، ج۲، ص۳۵۶؛ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۹۱.</ref> پس این یک چیز فراگیر و عادی برای انسان‌ها است. | ۱. ظاهراً مقصود از «شیطان» در این روایت، به معنای عام آن است؛ یعنی موجودی (جنّ) که اذیت می‌کند و موجبات ناراحتی را پیش می‌آورد و این برای همه انسان‌ها حتی معصومان(ع) وجود دارد که گاهی برای آنها با اذیت و آزار گرفتاری‌های دنیوی ایجاد می‌کند. چنان‌که بخشی از متن این روایت چنین چیزی را تأیید می‌کند؛ آنجا که امام صادق(ع) می‌فرماید: «رسول اکرم (ص) از جای برخاست و پس از این‌که دو رکعت نماز بجا آورد با خدای خویش در این‌باره مناجات کرد، جبرئیل نازل شد و گفت: یا محمّد یک شیطانی است که او را دِهار (یا زُها<ref>اختلاف نسخه میان تفسیر قمی و بحار الانوار.</ref>) می‌گویند، او است که باعث این خواب وحشتناک فاطمه شده، اوست که مؤمنین را اذیت و دچار خواب‌های وحشتناک و محزون می‌کند».<ref>تفسیر القمی، ج۲، ص۳۵۶؛ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۹۱.</ref> پس این یک چیز فراگیر و عادی برای انسان‌ها است. | ||
از این‌رو، شیطان در این روایت نمی‌تواند به معنای ابلیس (اسم خاص) باشد؛ چون قدرت ابلیس بر اضلال و گمراهی است و فقط شامل کسانی می‌شود که از دایره بندگی و توحید بیرون رفته و تمایل به شیطان و القائات او پیدا کنند؛ چنانچه قرآن از قول خود شیطان می‌گوید: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!».<ref>سوره ص، ۸۲ – ۸۳.</ref> پس شیطان، به مرحله انبیاء، امامان(ع) و حضرت فاطمه (س) که دارای مقام عصمت و مخلصان هستند، راه ندارد. | از این‌رو، شیطان در این روایت نمی‌تواند به معنای ابلیس (اسم خاص) باشد؛ چون قدرت ابلیس بر اضلال و گمراهی است و فقط شامل کسانی می‌شود که از دایره بندگی و توحید بیرون رفته و تمایل به شیطان و القائات او پیدا کنند؛ چنانچه قرآن از قول خود شیطان می‌گوید: «به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد، مگر بندگان خالص تو، از میان آنها!».<ref>سوره ص، ۸۲ – ۸۳.</ref> پس شیطان، به مرحله انبیاء، امامان(ع) و حضرت فاطمه(س) که دارای مقام عصمت و مخلصان هستند، راه ندارد. | ||
۲. بر فرض گفته شود که مقصود از شیطان در روایت، همان ابلیس باشد، به وسیله لشکریان خود قدرت بر اذیت و آزار و رنج انداختن دارد. ابلیس می‌تواند به‌وسیله لشکریان خود در انسان‌های عادی و غیر معصوم در محدوده نفس (روح) و بدن آنها هر دو تصرف نماید (گمراهی و اذیت)، اما در انسان‌های عالی؛ یعنی پیامبران و ائمه اطهار «ع» و حضرت فاطمه (س) تنها می‌تواند در حوزه جسم شریفشان (و نه نفس پاکشان) در پاره‌ای از امور عادی اثر بگذارد (تنها اذیت کند). | ۲. بر فرض گفته شود که مقصود از شیطان در روایت، همان ابلیس باشد، به وسیله لشکریان خود قدرت بر اذیت و آزار و رنج انداختن دارد. ابلیس می‌تواند به‌وسیله لشکریان خود در انسان‌های عادی و غیر معصوم در محدوده نفس (روح) و بدن آنها هر دو تصرف نماید (گمراهی و اذیت)، اما در انسان‌های عالی؛ یعنی پیامبران و ائمه اطهار «ع» و حضرت فاطمه(س) تنها می‌تواند در حوزه جسم شریفشان (و نه نفس پاکشان) در پاره‌ای از امور عادی اثر بگذارد (تنها اذیت کند). | ||
== آزار دادن از سوی شیطان == | == آزار دادن از سوی شیطان == | ||