automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
تاریخچه مسجد جمکران: تفاوت میان نسخه‌ها
←نقد حکایت میرزا حسین نوری
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
* کتاب تاریخ قم به زبان عربی بوده و نویسنده‌اش حسن بن محمّد بن حسن قمّی معاصر شیخ صدوق است. متن اصلی این کتاب موجود نیست. | * کتاب تاریخ قم به زبان عربی بوده و نویسنده‌اش حسن بن محمّد بن حسن قمّی معاصر شیخ صدوق است. متن اصلی این کتاب موجود نیست. | ||
* تاریخ قم در سال ۸۶۵ ق توسط حسن بن علی بن حسن عبد الملک قمّی به فارسی ترجمه شده که اینک موجود است؛ ولکن تنها چند فصل آن به جای مانده است و داستان جمکران در متن حاضر، موجود نیست. البته به سبب نقص کتاب، نمی‌توان ادّعای عدم وجود داستان جمکران در کلّ کتاب را مطرح کرد. | * تاریخ قم در سال ۸۶۵ ق توسط حسن بن علی بن حسن عبد الملک قمّی به فارسی ترجمه شده که اینک موجود است؛ ولکن تنها چند فصل آن به جای مانده است و داستان جمکران در متن حاضر، موجود نیست. البته به سبب نقص کتاب، نمی‌توان ادّعای عدم وجود داستان جمکران در کلّ کتاب را مطرح کرد. | ||
* | * دستخطهای سیّد نعمت اللَّه جزایری از تاریخ قم که محدّث نوری از آن نقل کرده، مفقود است و این داستان در آثار فراوان حدیثی سیّد نعمت اللَّه جزایری که اینک در دسترس است، وجود ندارد. | ||
* کتاب خلاصة البلدان سیّد محمّد رضوی نیز مفقود است و معلوم نیست وی به چه سندی این داستان را از کتاب مونس الحزین نقل کرده است. | * کتاب خلاصة البلدان سیّد محمّد رضوی نیز مفقود است و معلوم نیست وی به چه سندی این داستان را از کتاب مونس الحزین نقل کرده است. | ||
* در | * در گزارش میرزا حسین نوری، سال وقوع داستان، ۳۹۳ ق ذکر شده است و داستان از کتاب شیخ صدوق که در سال ۳۸۱ ق فوت کرده منقول است؛ یعنی وقوع داستان، دوازده سال پس از فوت نویسنده کتاب مونس الحزین است. | ||
* جای تعجّب است که اعمال مسجد جمکران در هیچ‌یک از کتب ادعیه و مزار کهن، از قبیل: کامل الزیارات، مصباح المتهجّد، و کتب سیّد ابن طاووس، کفعمی و ابن فهد حلّی مذکور نیست و حتّی شیخ عبّاس قمّی، آن را در اصل مفاتیح الجنان نیاورده؛ بلکه در ملحقات (باقیات الصالحات) آورده است که اینک در حواشی مفاتیح الجنان جای دارد. | * جای تعجّب است که اعمال مسجد جمکران در هیچ‌یک از کتب ادعیه و مزار کهن، از قبیل: کامل الزیارات، مصباح المتهجّد، و کتب سیّد ابن طاووس، کفعمی و ابن فهد حلّی مذکور نیست و حتّی شیخ عبّاس قمّی، آن را در اصل مفاتیح الجنان نیاورده؛ بلکه در ملحقات (باقیات الصالحات) آورده است که اینک در حواشی مفاتیح الجنان جای دارد. | ||
* همچنین محدّثان بزرگی چون علّامه مجلسی و سیّد هاشم بَحرانی در کتب خود | * همچنین محدّثان بزرگی چون علّامه مجلسی و سیّد هاشم بَحرانی در کتب خود که دایرة المعارف حدیث شیعه اند به این روایت اشاره‌ای ندارند. | ||
* نیز نام این مسجد در کتب کهن تاریخی بویژه در کتاب نقض عبدالجلیل رازی (ق ۶ ق) که به گزارش مساجد و مدارس قم اهتمام داشته، موجود نیست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۳، ج۳، ص۶۵ و ۶۶.</ref> | * نیز نام این مسجد در کتب کهن تاریخی بویژه در کتاب نقض عبدالجلیل رازی (ق ۶ ق) که به گزارش مساجد و مدارس قم اهتمام داشته، موجود نیست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۳، ج۳، ص۶۵ و ۶۶.</ref> | ||
* درباره این مسجد در هیچ‌یک از منابع تاریخی سخنی نیست و تنها منشی قمی، ضمن وقایع سال ۹۸۶، در شرح‌حال میرغیاث‌الدین محمد میرمیران نوشته است که او به هنگام توقف در قریه لَنجَرودِ قم، گاهی در مَقامِ با احترام امام مهدی(ع) در جمکران اعتکاف می‌کرد، که به گفته فقیهی مقصود از آن مقام، مسجد جمکران است. اطلاع دیگر، مأخود از کتیبه تاریخی مسجد، مشتمل بر شعری با مادّه تاریخ ۱۱۶۷، است که به تعمیر مسجد در آن سال اشاره دارد.<ref>عرب، کاظم، «مسجد جمکران»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۰، ذیل مدخل.</ref> | * درباره این مسجد در هیچ‌یک از منابع تاریخی سخنی نیست و تنها منشی قمی، ضمن وقایع سال ۹۸۶، در شرح‌حال میرغیاث‌الدین محمد میرمیران نوشته است که او به هنگام توقف در قریه لَنجَرودِ قم، گاهی در مَقامِ با احترام امام مهدی(ع) در جمکران اعتکاف می‌کرد، که به گفته فقیهی مقصود از آن مقام، مسجد جمکران است. اطلاع دیگر، مأخود از کتیبه تاریخی مسجد، مشتمل بر شعری با مادّه تاریخ ۱۱۶۷، است که به تعمیر مسجد در آن سال اشاره دارد.<ref>عرب، کاظم، «مسجد جمکران»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۰، ذیل مدخل.</ref> | ||