trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== ویژگیها == | == ویژگیها == | ||
کتاب عدل الهی حاوی بحثی جامع دربارهٔ عدالت خدا در نظمبخشی به جهان خلقت و تعیین پاداش و عقاب اعمال انسانی است. محور این کتاب مسئلهٔ شر است که مطهری مدعی یافتن راه حل آن است. مطهری معتقد است که صورتبندی او از راه حل مسئلهٔ شر در تقابل با صورتبندی فیلسوفان غربی است، که از نظر او، از حل این مسئله عاجز بودهاند.<ref>هوور، «راه حل مرتضی مطهری برای مسئلهٔ شر»، ترجمهٔ ابوالفضل ایمانیراغب، دوفصلنامهٔ مطهرپژوهی، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۳ش، ص ۵۹.</ref> مطهری در این کتاب تلاش کرده تا بحث عدل الهی را بهعنوان بحثی مستقل مطرح کند و رهیافتی نو به این مسئلهٔ کهن داشته باشد. بحثی که حکمای الهی و اسلامی تا آن زمان آن را بهصورت مستقل مطرح نکرده بودند.<ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۶ش، ص ۱۷.</ref> | کتاب عدل الهی حاوی بحثی جامع دربارهٔ عدالت خدا در نظمبخشی به جهان خلقت و تعیین پاداش و عقاب اعمال انسانی است. محور این کتاب مسئلهٔ شر است که مطهری مدعی یافتن راه حل آن است. مطهری معتقد است که صورتبندی او از راه حل مسئلهٔ شر در تقابل با صورتبندی فیلسوفان غربی است، که از نظر او، از حل این مسئله عاجز بودهاند.<ref>هوور، «راه حل مرتضی مطهری برای مسئلهٔ شر»، ترجمهٔ ابوالفضل ایمانیراغب، دوفصلنامهٔ مطهرپژوهی، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۳ش، ص ۵۹.</ref> مطهری در این کتاب تلاش کرده تا بحث عدل الهی را بهعنوان بحثی مستقل مطرح کند و رهیافتی نو به این مسئلهٔ کهن داشته باشد. بحثی که [[حکمای الهی]] و اسلامی تا آن زمان آن را بهصورت مستقل مطرح نکرده بودند.<ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۶ش، ص ۱۷.</ref> | ||
عدل الهی مانند سایر آثار مطهری زبانی همهفهم و روان دارد. مطهری در جایجای کتاب تلاش کرده تا با طرح مطالب جنبی مرتبط و در خدمت بحث، از آیات<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۱۱-۱۱۳.</ref> و احادیث<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۵۳.</ref> و اشعار<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۶۷-۶۹؛ نیز: مطهری، عدل الهی، ص ۱۵۶-۱۵۸.</ref> و سخنان اندیشمندان مسلمان<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص </ref> و غیرمسلمان<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۷۶-۷۷.</ref> و داستانهای تاریخی<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۷۹.</ref> و غیر آن<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۲۷۹.</ref> گرفته تا خاطرات<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۸۸.</ref> و تجارب شخصی خود<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۹۹-۱۰۱.</ref>، از خشکی و سنگینی بحث بکاهد. هرچند در برخی مواضع کتاب خود به عمق، سنگینی، تطویل و امکان خستهکنندگی مباحث اشاره کرده است.<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۰۱-۱۰۳؛ نیز: مطهری، عدل الهی، ص ۱۱۹.</ref> | عدل الهی مانند سایر آثار مطهری زبانی همهفهم و روان دارد. مطهری در جایجای کتاب تلاش کرده تا با طرح مطالب جنبی مرتبط و در خدمت بحث، از آیات<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۱۱-۱۱۳.</ref> و احادیث<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۵۳.</ref> و اشعار<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۶۷-۶۹؛ نیز: مطهری، عدل الهی، ص ۱۵۶-۱۵۸.</ref> و سخنان اندیشمندان مسلمان<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص </ref> و غیرمسلمان<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۷۶-۷۷.</ref> و داستانهای تاریخی<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۷۹.</ref> و غیر آن<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۲۷۹.</ref> گرفته تا خاطرات<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۸۸.</ref> و تجارب شخصی خود<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۹۹-۱۰۱.</ref>، از خشکی و سنگینی بحث بکاهد. هرچند در برخی مواضع کتاب خود به عمق، سنگینی، تطویل و امکان خستهکنندگی مباحث اشاره کرده است.<ref>برای نمونه ن.ک: مطهری، عدل الهی، ص ۱۰۱-۱۰۳؛ نیز: مطهری، عدل الهی، ص ۱۱۹.</ref> | ||
این کتاب تدوینشده و تفصیلیافتهٔ چند سخنرانی است که در حسینهٔ ارشاد انجام شده است.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۱۶.</ref> چاپ اول این کتاب بههمت انتشارات حسینهٔ ارشاد در سال ۱۳۴۹ش در ۲۷۴ صفحه بهصورت سربی بهچاپ رسید.<ref>مشار، خانبابا، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران، ناشر مؤلف، ۱۳۵۰ش، ج ۳، ص ۳۴۹۹.</ref> مطهری این کتاب را با اضافات و اصلاحاتی در سال ۱۳۵۹ش بازچاپ کرد.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۴۱.</ref> کتاب عدل الهی از زمان اولین انتشار تاکنون با استقبال فراوان همراه بوده است. کثرت چاپهای و تیراژ فراوان آن، مانند سایر کتابهای مطهری، نشان از استقبال از این کتاب است. این کتاب به زبانهای انگلیسی<ref>Mutahhari, Murtada, Divine Justice, Qom, International Center for Islamic studies. </ref> و عربی<ref>سه ترجمهٔ عربی این کتاب را ن.ک: المطهری، مرتضی، العدل الالهی، ترجمة محمد عبدالمنعم الخاقانی، بیروت، الدار الإسلامية للطباعة والنشر، ۱۹۹۷م؛ نیز: المطهری، مرتضی، العدل الالهی، ترجمة عرفان محمود، قم، دارالهدی، ۱۳۸۶ش.</ref> ترجمه و منتشر شده است. | این کتاب تدوینشده و تفصیلیافتهٔ چند سخنرانی است که در [[حسینهٔ ارشاد]] انجام شده است.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۱۶.</ref> چاپ اول این کتاب بههمت انتشارات حسینهٔ ارشاد در سال ۱۳۴۹ش در ۲۷۴ صفحه بهصورت سربی بهچاپ رسید.<ref>مشار، خانبابا، فهرست کتابهای چاپی فارسی، تهران، ناشر مؤلف، ۱۳۵۰ش، ج ۳، ص ۳۴۹۹.</ref> مطهری این کتاب را با اضافات و اصلاحاتی در سال ۱۳۵۹ش بازچاپ کرد.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۴۱.</ref> کتاب عدل الهی از زمان اولین انتشار تاکنون با استقبال فراوان همراه بوده است. کثرت چاپهای و تیراژ فراوان آن، مانند سایر کتابهای مطهری، نشان از استقبال از این کتاب است. این کتاب به زبانهای انگلیسی<ref>Mutahhari, Murtada, Divine Justice, Qom, International Center for Islamic studies. </ref> و عربی<ref>سه ترجمهٔ عربی این کتاب را ن.ک: المطهری، مرتضی، العدل الالهی، ترجمة محمد عبدالمنعم الخاقانی، بیروت، الدار الإسلامية للطباعة والنشر، ۱۹۹۷م؛ نیز: المطهری، مرتضی، العدل الالهی، ترجمة عرفان محمود، قم، دارالهدی، ۱۳۸۶ش.</ref> ترجمه و منتشر شده است. | ||
== موضوع و روش == | == موضوع و روش == | ||
موضوع کتاب عدل الهی مرتضی مطهری بررسی عدل الهی تکوینی و اثبات آن و رفع شبههٔ وجود ظلم تکوینی و تشریعی از طریق پاسخگویی به برخی شبهات دربارهٔ وجود ارادهٔ ظالمانهٔ الهی در برخی موضوعات تکوینی و تشریعی، از جمله امور شر و تبعیضها و شفاعت، است. | موضوع کتاب عدل الهی مرتضی مطهری بررسی عدل الهی تکوینی و اثبات آن و رفع شبههٔ وجود ظلم تکوینی و تشریعی از طریق پاسخگویی به برخی شبهات دربارهٔ وجود ارادهٔ ظالمانهٔ الهی در برخی موضوعات تکوینی و تشریعی، از جمله امور شر و تبعیضها و شفاعت، است. | ||
مطهری سرمنشأ توجه علمی و عملی به موضوع عدل در چهرههای گوناگون عدل تکوینی، عدل تشریعی، عدل اخلاقی و عدل اجتماعی در میان مسلمانان را طرح این موضوع در قرآن و توجه به آن قلمداد میکند.<ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران، ص ۳۴-۳۵.</ref> او تأکید میکند که مباحث خود | مطهری سرمنشأ توجه علمی و عملی به موضوع عدل در چهرههای گوناگون عدل تکوینی، عدل تشریعی، عدل اخلاقی و عدل اجتماعی در میان مسلمانان را طرح این موضوع در [[قرآن]] و توجه به آن قلمداد میکند.<ref>مطهری، مرتضی، عدل الهی، تهران، ص ۳۴-۳۵.</ref> او تأکید میکند که مباحث خود دربارهٔ موضوع عدل را همهجانبه و قرآنپسند نمیداند؛ هرچند محتمل میداند که این بحث را از نظر عدل تکوینی و الهی، که یکی از مسائل مطروحه در قرآن در زمینهٔ عدل است، تا حدی به صورت تازه و با دیدی نو ارائه کرده است.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۴۰-۴۱.</ref> | ||
مباحث طرحشده در این کتاب هم جنبهٔ عقلی دارد و هم جنبهٔ نقلی. مباحث نقلی کتاب متکی به آیات قرآن، روایات معصومان(ع) و برخی مباحث تاریخی است. مطهری دربارهٔ جنبهٔ عقلی مباحث خود عنوان میکند که طرح این مباحث به دو شیوه ممکن بوده است؛ شیوهٔ متکلمان و شیوهٔ حکما. او اذعان میکند که شیوهٔ او در طرح مباحث عقلی دربارهٔ عدل الهی شیوهٔ حکما خواهد بود؛ چه اینکه شیوهٔ استدلالی متکلمان در اینگونه مباحث را صحیح نمیداند و روش حکما را صحیح و متقن میشمرد.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۱۶-۱۷.</ref> رویکرد حکیمانهٔ مطهری در تحلیل عدل الهی رویکردی نوافلاطونی بنابر تفسیر حکمای اسلامی چون ابنسینا و ملاصدرا است.<ref>هوور، «راه حل مرتضی مطهری برای مسئلهٔ شر»، ص ۶۰.</ref> | مباحث طرحشده در این کتاب هم جنبهٔ عقلی دارد و هم جنبهٔ نقلی. مباحث نقلی کتاب متکی به آیات قرآن، روایات معصومان(ع) و برخی مباحث تاریخی است. مطهری دربارهٔ جنبهٔ عقلی مباحث خود عنوان میکند که طرح این مباحث به دو شیوه ممکن بوده است؛ شیوهٔ متکلمان و شیوهٔ حکما. او اذعان میکند که شیوهٔ او در طرح مباحث عقلی دربارهٔ عدل الهی شیوهٔ حکما خواهد بود؛ چه اینکه شیوهٔ استدلالی متکلمان در اینگونه مباحث را صحیح نمیداند و روش حکما را صحیح و متقن میشمرد.<ref>مطهری، عدل الهی، ص ۱۶-۱۷.</ref> رویکرد حکیمانهٔ مطهری در تحلیل عدل الهی رویکردی نوافلاطونی بنابر تفسیر حکمای اسلامی چون [[ابنسینا]] و [[ملاصدرا]] است.<ref>هوور، «راه حل مرتضی مطهری برای مسئلهٔ شر»، ص ۶۰.</ref> | ||
== انگیزهٔ نگارش == | == انگیزهٔ نگارش == | ||
[[پرونده:کتاب عدل الهی نوشتهٔ مرتضی مطهری.jpg|بندانگشتی|کتاب عدل الهی نوشتهٔ مرتضی مطهری.|284x284پیکسل]] | [[پرونده:کتاب عدل الهی نوشتهٔ مرتضی مطهری.jpg|بندانگشتی|کتاب عدل الهی نوشتهٔ مرتضی مطهری.|284x284پیکسل]] |