طیف‌های روحانیت از منظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

روحانیت از منظر امام خمینی و رهبری به چه طیف‌هایی تقسیم می‌شود؟

در مقابل روحانیت غیر اصیل را وابسته به دنیا و دنیاطلبان معرفی کرده که با دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی سازش می‌کنند و حتی به فعالیت علیه اسلام و انقلاب می‌پردازند.

روحانیت اصیل، متعهد، پیشرو و انقلابی، از منظر [[امام خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] روحانیتی است که به وظایف و مسئولیت‌های خویش به خوبی آشنایی داشته و بدان عمل می‌نماید و با شناخت کامل در برابر دشمنان ایستادگی نموده و مشکلات را به جان خریده است.

این دسته از روحانیت از نگاه امام و رهبری دارای چندین ویژگی عمده هستند که عبارت است از:

[[امام خمینی]] در کتاب [[صحیفه نور]]، حوزه‌های علمیه و علمای متعهد را در طول تاریخ [[اسلام]] و [[تشیع]]، مهمترین پایگاه محکم اسلام در برابر حملات و انحرافات و کج‌روی‌ها معرفی کرده است.»<ref>امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۴.</ref>

مقام معظم رهبری نیز احساس مسئولیت را تعبیر دیگری از تعهد دینی و تدین دانسته و بی‌تفاوت بودن و بی‌اعتنایی به کج‌روی‌ها و انحراف‌ها را مغایر با این احساس می‌داند. ایشان معتقدند، بی‌تفاوتی، دشمن بزرگ تعهد و رسالت عالمان دین و روشنفکران و آگاهان در جامعه است… روشنفکر غیرمسئول، عالم غیرمسئول، مبلّغ غیرمسئول و بی‌مبالات که برایش اهمیت ندارد مردم، جوان‌ها، ذهن‌ها و فکرها به کجا می‌روند و تحت تأثیر چه قرار می‌گیرند، نمی‌تواند آن نقش لازم را که نقش [[پیامبران|پیغمبران]] است، ایفا کند.<ref>بیانات رهبری در دیدار روحانیون نوشهر، ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۸ش.</ref>

[[امام خمینی]] معتقدند: «روحانیون مبارز و متعهد به [[اسلام]] در طول تاریخ و در سخت‌ترین شرایط همواره با دلی پر از امید و قلبی سرشار از عشق و محبت به تعلیم و تربیت و هدایت نسل‌ها همت گماشته‌اند و همیشه پیشتاز و سپر بلای مردم بوده‌اند، بر بالای‌دار رفته‌اند و محرومیت‌ها چشیده‌اند، زندان‌ها رفته‌اند و اسارت‌ها و تبعیدها دیده‌اند و بالاتر از همه آماج طعن‌ها و تهمت‌ها بوده‌اند و در شرایطی که بسیاری از روشنفکران در مبارزه با طاغوت به یأس و ناامیدی رسیده بودند، روح امید و حیات را به مردم برگرداندند و از حیثیت و اعتبار واقعی مردم دفاع نموده‌اند.»<ref>امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۰، ص۲۴۲.</ref>

[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] نیز حضور، پیشگامی، هوشیاری و وظیفه‌شناسی [[روحانیت]] را یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در بروز و پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] و نیز تشکیل نظام جمهوری اسلامی دانسته و معتقدند که ادامه آن تا به امروز بوده است.»<ref>بیانات رهبری در دیدار با جمعی از علما و مدرسان حوزه علمیه قم و مدارس علمیه تهران، ۲ اسفند ۱۳۶۸ش.</ref>

[[امام خمینی]] معتقدند که روحانیت اصیل [[اسلام]]، هرگز زیر بار سرمایه‌داران، پول‌پرستان و خوانین نرفته و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند… روحانیت متعهد به خون سرمایه‌داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت.»<ref>امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۹۰.</ref>

[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] در تبیین جایگاه روحانیت اصیل فرموده است: «آزادگی روحانیون و علمای دین و عدم نفوذ قدرت‌های داخلی و جهانی در آنان، موجب آن بوده است که قلدران و حکم‌رانان خود سر، هیچ‌گاه نتوانند این مجموعه ربانی را از سر راه مفسده‌جویی‌ها و خیانت‌های خود بردارند و اگر جمعی از معمّمین سرسپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به [[روحانیت شیعه]] را در دل آحاد مردم، زوال‌ناپذیر ساختند.»<ref>پیام رهبری به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، ۱۰ خرداد ۱۳۶۹ش.</ref>

روحانیت غیر اصیل، متحجر، ناآگاه و وابسته از منظر [[امام خمینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]]، روحانیتی است که فاقد آگاهی و شناخت لازم بوده‌اند و با دشمنان انقلاب و [[اسلام]] سرسازش داشته و به مخالفت با اسلام می‌پردازند که امام از آنان به روحانی‌نما تعبیر می‌کنند.

هرچند اکثر قریب به اتفاق روحانیت را گروه نخست تشکیل می‌دهند و گروه دوم شمار بسیار اندکی را در برمی‌گیرند که در مقایسه با گروه نخست به‌شمار نمی‌آیند؛ اما به دلیل وجود این طیف در تاریخ روحانیت و تاریخ کشور ایران و تأثیرگذاری آنان در برخی تحولات، به عنوان یک طیف از روحانیت بدان توجه شده و خط آنان از خط روحانیت اصیل و متعهد جدا شده است و مقام معظم رهبری نیز مرزهای میان این دو گروه را از یکدیگر جدا نمودند.

ویژگی‌های عمده روحانیت غیر اصیل و متحجر از دیدگاه امام و رهبری عبارتند از:

[[امام خمینی]] معتقدند که روحانیون وابسته و مقدس‌نما و تحجرگرا کم نبودند و نیستند. در حوزه‌های علمیه افرادی هستند که علیه انقلاب و [[اسلام]] ناب محمدی فعالیت دارند. امروز عده‌ای با ژست تقدس‌مآبی چنان تیشه به ریشه [[دین]] و انقلاب و نظام می‌زنند که گویی وظیفه‌ای غیر از این ندارند.»<ref>امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۸–۲۷۹.</ref>

[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «اگر در گوشه و کنار از معممان کسانی پیدا بشوند که امتیاز عظیمی را که امروز، نظام اسلامی به [[مسلمانان|مسلمین]] و مؤمنین و روحانیون و علما داده است، درک نکنند و خدای نکرده در اظهاراتشان حرفی باشد که مردم را نسبت به این نظام یا بدبین کند یا مردد نماید… این افراد بلاشک عمل‌شان، خیانت به اسلام و قرآن و مسلمین است و باید با برخورد خودِ جامعه روحانیت مواجه بشود.»<ref>بیانات رهبری در دیدار با چامعه وعاظ تهران و اعضای شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۱ مرداد ۱۳۶۸ش.</ref>

[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «اگر جمعی از معمّمین سرسپرده و آخوندهای درباری، به طمع حطام ناپایدار دنیا، بر سر سفره ستمگران نشسته و قولاً و عملاً آنان را تأیید کردند، اکثریت علما و روحانیون و فضلا و طلاب جوان، در حصار مناعت و پرهیزگاری و پاکدامنی باقی مانده و اراده و توان مبارزه صادقانه و قدرتمندانه را حفظ کردند و اعتقاد راسخ به [[روحانیت شیعه]] را در دل آحاد مردم، زوال‌ناپذیر ساختند.»<ref>پیام رهبری به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمین (ره)، ۱۰ خرداد ۱۳۶۹ش.</ref>

[[امام خمینی]] فرمودند: «استکبار وقتی که از نابودی مطلق [[روحانیت]] و [[حوزه‌های علمیه|حوزه‌ها]] مأیوس شد، دو راه برای ضربه زدن انتخاب نمود، یکی راه ارعاب و زور و دیگری راه خدعه و نفوذ در قرن معاصر. وقتی حربه ارعاب و تهدید چندان کارگر نشد، راه‌های نفوذ تقویت گردید. اولین و مهمترین حرکت، القای شعار [[جدایی دین از سیاست]] است که متأسفانه این حربه در حوزه و روحانیت تا اندازه‌ای کارگر شده است تا جایی که دخالت در سیاست دون شأن [[فقیه]] و ورود در معرکه سیاسیون تهمت وابستگی به اجانب را به همراه می‌آورد، یقیناً روحانیون مجاهد از نفوذ بیشتر زخم برداشته‌اند. گمان نکنید که تهمت وابستگی و افترای بی‌دینی را تنها اغیار به روحانیت زده است، هرگز، ضربات روحانیت ناآگاه و آگاه وابسته به مراتب کاری‌تر از اغیار بوده و هست.»<ref>امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۷۸.</ref>

[[سید علی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] فرمودند: «علمای متحجر و بی‌خبر از حوادث کشور و دور از جریان‌های سیاسی، هیچ‌گاه در معرض تهاجم دشمنان قرار نگرفتند؛ بلکه حتی گاه مورد ستایش و تمجید نیز واقع شدند و حملات جسمی و تبلیغی و حتی تهمت ارتجاع و واپس‌گرایی از سوی روشنفکر نمایان عامل بیگانه، تنها متوجه علما و روحانیونی شد که از لحاظ اندیشه سیاسی و نوآوری‌های عرصه علم و عمل، درخشیده و به‌عنوان قشری پیشرو و مترقی و آگاه، شناخته شده‌اند.»<ref>پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، ۱۰ خرداد ۱۳۶۹ش.</ref>

== منابع ==

| شاخه فرعی۳ =

| شناسه =شد

| تیترها =شد

| ویرایش =شد

| لینک‌دهی =شد

| ناوبری =

| نمایه =

| تغییر مسیر =شد

| ارجاعات =

| بازبینی =

| تکمیل =

| اولویت =ج

| کیفیت =ب