پرش به محتوا

اعتبار کتاب علل الشرایع: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''کتاب علل الشرایع''' توسط [[شیخ صدوق]] از بزرگان علمای حدیثی شیعه نوشته شده است. در این کتاب به علت‌های برخی از عبادات و امور اعتقادی و تاریخی و غیره ذکر شده است. از نظر اعتبار این کتاب از دوران نگارش مورد توجه علمای شیعه بوده، هرچند با بررسی منابع کتاب توسط علمای علم رجال و درایه برخی روایت‌ها ضعیف شناخته شده است. [[وحید بهبهانی]] نیز نقدهایی بر این کتاب وارد کرده است.
کتاب علل الشرایع یکی از آثار مشهور شیخ صدوق است. موضوع این کتاب بررسی علل برخی احکام، اعتقادات و امور تکوینی است. شیخ صدوق یکی از بزرگترین محدثان شیعه به شمار می رود. کتاب علل الشرایع همیشه مورد توجه عالمان شیعه بوده است. در عین اعتبار کتاب و مؤلف آن از منظر علم حدیث شیعه روایات این کتاب باید جداگانه از منظر سندی و متنی مورد بررسی قرار گیرند و آنگاه در مورد هر روایت اظهار نظر شود.


==مولف کتاب==
==اعتبار مؤلف==
[[محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی]] (۳۰۵ ـ۳۸۱ق) مشهور به شیخ صدوق؛ بزرگ‌ترین محدث و فقیه مکتب حدیثی قم در قرن چهارم هجری قمری بوده است. گفته شده که حدود ۳۰۰ اثر علمی تألیف نموده که امروزه بسیاری از آنها مفقود شده است. [[کتاب من لایحضره الفقیه]]، از [[کتب اربعه شیعه]] یکی از آثار او است.
[[محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی]] (۳۰۵ ـ۳۸۱ق) مشهور به شیخ صدوق؛ بزرگ‌ترین محدث و فقیه مکتب حدیثی قم در قرن چهارم هجری قمری بوده است. گفته شده که حدود ۳۰۰ اثر علمی تألیف نموده که امروزه بسیاری از آنها مفقود شده است. [[کتاب من لایحضره الفقیه]]، از [[کتب اربعه شیعه]] یکی از آثار او است.


==سبک کتاب==
==اعتبار کتاب==
کتاب علل الشرایع به صورت باب‌بندی و موضوع‌محور نگاشته شده است. در برخی موارد در توضیح [[روایات پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]]، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» بیان کرده است. شیخ صدوق نظرات خود را به [[آیات قرآن]]، [[روایات معصومین(ع)]]، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند.
 
در بیان برخی از احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، [[مصداق حدیث]]، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. نزد [[علمای شیعه]] این کتاب به عنوان اثری نفیس و دارای نوآوری‌های بسیار دانسته شده است.<ref>معارف، مجید، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، حسنا، زمستان ۱۳۹۱ش، شماره ۱۵</ref>
 
==ساختار==
علل الشرایع، دارای دو جلد بوده که در چاپ‌های قدیم در دو بخش و در یک جلد تنظیم شده بود. این کتاب دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، ۲۶۲ باب و جلد دوم شامل ۳۸۵ باب است و هر باب به صورت «باب العله» نامیده شده است.
 
در هر باب، [[فلسفه احکام]] و دلایل موضوعی فقهی یا یکی از معارف مهم اسلامی از زبان ائمه(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. چگونگى آغاز [[نسل حضرت آدم(ع)]]؛ علت ورود [[امام علی(ع)]] به [[شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نام‏گذارى پزشک به طبیب؛ سرّ حرمت گوشت حیوانات وحشى؛ علت [[وجوب نماز]]؛ علت جواز جمع بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] و ... از دیگر علل بیان شده در کتاب هستند.<ref>علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، شماره ۱۵؛ احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹-۱۸۰؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۵ق، فهرست کتاب.</ref>
 
==اعتبار کتاب نزد علمای شیعه==
عالمان شیعه این کتاب را مانند دیگر کتاب‌های روایی، مورد بررسی قرار داده و برخی از روایات را ضعیف دانسته‌اند. این کتاب با توجه به موضوع «علل و اسباب پدیده‌ها و احکام شرعی» از زمان نگارش، مورد توجه عالمان بوده و کسانی مانند [[قاضی نعمان مغربی]] در [[شرح الاخبار]]،<ref>مغربی، نعمان، شرح الاخبار، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۵۵۰؛</ref> [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص ۶؛</ref> [[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]]<ref>حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۷؛</ref> و دیگرانی از علما و بزرگان شیعه از آن استفاده و به مطالب و مستندات این کتاب استناد نموده‌اند.
عالمان شیعه این کتاب را مانند دیگر کتاب‌های روایی، مورد بررسی قرار داده و برخی از روایات را ضعیف دانسته‌اند. این کتاب با توجه به موضوع «علل و اسباب پدیده‌ها و احکام شرعی» از زمان نگارش، مورد توجه عالمان بوده و کسانی مانند [[قاضی نعمان مغربی]] در [[شرح الاخبار]]،<ref>مغربی، نعمان، شرح الاخبار، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۵۵۰؛</ref> [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص ۶؛</ref> [[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]]<ref>حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۷؛</ref> و دیگرانی از علما و بزرگان شیعه از آن استفاده و به مطالب و مستندات این کتاب استناد نموده‌اند.


trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش