۱۱٬۹۱۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
(ابرابزار) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
تطبیق آیات بر [[اهلبیت(ع)]] یا افراد دیگر را امری عقلایی و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] دانستهاند. | تطبیق آیات بر [[اهلبیت(ع)]] یا افراد دیگر را امری عقلایی و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] دانستهاند. | ||
هزاران روایات نقل شده که در آنها الفاظ و آیات [[قرآن]] بر اهلبیت و ولایت آنها تطبیق داده شده است. بسیاری از این روایات قابل قبول بوده و مورد استناد قرار گرفته است. با این حال محققان، بسیاری از این روایات را نپذرفتهاند؛ زیرا برخی روایات به جهت سند اشکال دارند و افرادی در سند آنها وجود دارند که در کتابهای معتبر رجالی، متهم به [[غلو]] و فساد عقیده هستند. | هزاران روایات نقل شده که در آنها الفاظ و آیات [[قرآن]] بر اهلبیت و ولایت آنها تطبیق داده شده است. بسیاری از این روایات قابل قبول بوده و مورد استناد قرار گرفته است. با این حال محققان، بسیاری از این روایات را نپذرفتهاند؛ زیرا برخی روایات به جهت سند اشکال دارند و افرادی در سند آنها وجود دارند که در کتابهای معتبر رجالی، متهم به[[غلو]] و فساد عقیده هستند. | ||
عالمان شیعه، علاوه بر مشکلات سندی، به مشکلات محتوایی این روایات نیز معتقدند؛ برخی مخالف نص و ظاهر آیات و برخی را توهین به اهلبیت به شمار آوردهاند. همچنین بعضی از این روایات، مخالف قواعد ادبی | عالمان شیعه، علاوه بر مشکلات سندی، به مشکلات محتوایی این روایات نیز معتقدند؛ برخی مخالف نص و ظاهر آیات و برخی را توهین به اهلبیت به شمار آوردهاند. همچنین بعضی از این روایات، مخالف قواعد ادبی یا مخالف واقعیتهای تاریخی دانست شدهاند. | ||
محققان معتقدند برخی افراد برای بدنام کردن اهلبیت احادیثی را جعل کردهاند. عالمان شیعه برای دوری از این جعلیات، تلاش بسیاری کردهاند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه، اخبار تطبیق آیات بر اهلبیت و دشمنان اهلبیت را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهلبیت از آن سوء استفاده کردهاند. | محققان معتقدند برخی افراد برای بدنام کردن اهلبیت احادیثی را جعل کردهاند. عالمان شیعه برای دوری از این جعلیات، تلاش بسیاری کردهاند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه، اخبار تطبیق آیات بر اهلبیت و دشمنان اهلبیت را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهلبیت از آن سوء استفاده کردهاند. | ||
== اصل تطبیق آیات بر اهلبیت(ع) == | == اصل تطبیق آیات بر اهلبیت(ع) == | ||
محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهلبیت یا دیگران، یک امر عقلایی بوده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. [[علامه طباطبایی]]، در [[کتاب قرآن در اسلام]] آورده: | محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهلبیت یا دیگران، یک امر عقلایی بوده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. [[علامه طباطبایی]]، در [[کتاب قرآن در اسلام]] آورده: | ||
خط ۱۶: | خط ۱۷: | ||
محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگیهای منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند. | محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگیهای منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند. | ||
==آیات انطباق یافته بر اهلبیت(ع) در روایات تفسیری== | == آیات انطباق یافته بر اهلبیت(ع) در روایات تفسیری == | ||
روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن بر اهلبیت و ولایت آنها تطبیق داده شده است. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده، مجموع این دسته روایات به دو هزار و یکصد و سی روایت میرسد.<ref name=":0">زهرا حسینی، جمعآوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایاننامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|این تعداد براساس کتابهایی مانند تفسیر برهان و نور الثقلین، بیشتر نیز میگردد؛ به نحوی که مجموع روایات تطبیق در تفسیر برهان به یازده هزار و هشتصد و شصت و چهار و در تفسیر نورالثقلین به سیزده هزار و پانصد و هفتاد و دو روایت میرسد.}} | روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن بر اهلبیت و ولایت آنها تطبیق داده شده است. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده، مجموع این دسته روایات به دو هزار و یکصد و سی روایت میرسد.<ref name=":0">زهرا حسینی، جمعآوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایاننامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|این تعداد براساس کتابهایی مانند تفسیر برهان و نور الثقلین، بیشتر نیز میگردد؛ به نحوی که مجموع روایات تطبیق در تفسیر برهان به یازده هزار و هشتصد و شصت و چهار و در تفسیر نورالثقلین به سیزده هزار و پانصد و هفتاد و دو روایت میرسد.}} | ||
خط ۲۳: | خط ۲۴: | ||
|+ | |+ | ||
!نام معصومان | !نام معصومان | ||
!تعداد روایات تطبیق دهنده | !تعداد روایات تطبیق دهنده | ||
آیات بر معصومان | آیات بر معصومان | ||
|- | |- | ||
خط ۳۸: | خط ۳۹: | ||
!۶ | !۶ | ||
|- | |- | ||
!امام سجاد (ع) | !امام سجاد(ع) | ||
!۴۰ | !۴۰ | ||
|- | |- | ||
خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
!۳۴ | !۳۴ | ||
|- | |- | ||
!امام زمان (عج) | !امام زمان(عج) | ||
!۳ | !۳ | ||
|} | |} | ||
درباره وضعیت سندی این روایات، طی تحقیقی که به عمل آمده،<ref name=":0" /> تعداد نهصد و پنجاه و یک روایت به صورت مقطوع السند یا مرسل و یک هزار و یکصد و هفتاد و نه روایت به صورت مستند نقل شده است. <ref name=":1">زهرا حسینی، جمعآوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایاننامه کارشناسی ارشد).</ref> | درباره وضعیت سندی این روایات، طی تحقیقی که به عمل آمده،<ref name=":0"/> تعداد نهصد و پنجاه و یک روایت به صورت مقطوع السند یا مرسل و یک هزار و یکصد و هفتاد و نه روایت به صورت مستند نقل شده است.<ref name=":1">زهرا حسینی، جمعآوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایاننامه کارشناسی ارشد).</ref> | ||
محققان، بسیاری از این روایات را دارای اشکال دانستهاند؛ در سندِ ششصد و چهل و نُه روایت از این روایات، افرادی وجود دارند که در کتابهای معتبر رجالی، متهم به غلوّ و فساد عقیده هستند.<ref name=":1" /> برخی از آنها مخالف نص و ظاهر آیات است. برخی در واقع توهین به اهلبیت به شمار میآید. بعضی از آنها مخالف قواعد ادبی و برخی مخالف واقعیتهای تاریخی هستند.<ref>. برای مطالعه بیشتر ر.ک. محمد کاظم شاکر، روشهای تأویل قرآن.</ref> البته این مخالفتها، منافاتی با پذیرش برخی از این روایات ندارد. | محققان، بسیاری از این روایات را دارای اشکال دانستهاند؛ در سندِ ششصد و چهل و نُه روایت از این روایات، افرادی وجود دارند که در کتابهای معتبر رجالی، متهم به غلوّ و فساد عقیده هستند.<ref name=":1"/> برخی از آنها مخالف نص و ظاهر آیات است. برخی در واقع توهین به اهلبیت به شمار میآید. بعضی از آنها مخالف قواعد ادبی و برخی مخالف واقعیتهای تاریخی هستند.<ref>. برای مطالعه بیشتر ر.ک. محمد کاظم شاکر، روشهای تأویل قرآن.</ref> البته این مخالفتها، منافاتی با پذیرش برخی از این روایات ندارد. | ||
=== علت تطبیق آیات بسیار بر اهلبیت(ع) === | === علت تطبیق آیات بسیار بر اهلبیت(ع) === | ||
محققان در مورد اینکه چرا در روایات، آیات زیادی از قرآن بر امامان، تأویل و تطبیق شده، معتقدند پس از رحلت پیامبر اسلام(ص)، مسئله خلافت و ولایت، مهمترین موضوع سیاسی و مذهبی بود. جریان حق و باطل در این دوره، روشنترین نمود خود را در جریان درگیری بین طرفداران اهلبیت و مخالفان آنها داشته است. در چنین شرایطی، امامان شیعه، آیاتی از قرآن را بر جریانات زمان خویش منطبق ساختند. | محققان در مورد اینکه چرا در روایات، آیات زیادی از قرآن بر امامان، تأویل و تطبیق شده، معتقدند پس از رحلت پیامبر اسلام(ص)، مسئله خلافت و ولایت، مهمترین موضوع سیاسی و مذهبی بود. جریان حق و باطل در این دوره، روشنترین نمود خود را در جریان درگیری بین طرفداران اهلبیت و مخالفان آنها داشته است. در چنین شرایطی، امامان شیعه، آیاتی از قرآن را بر جریانات زمان خویش منطبق ساختند. | ||
==مواردی از روایات جعلی== | == مواردی از روایات جعلی == | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقلقول = [[امام رضا(ع)]]:{{-}}'''«مخالفان ما اخباری در فضایل ما و معایب دشمنان ما جعل کردهاند، تا مردم نسبت به ما بدبین شوند.»'''<ref>بحار الانوار، ج۲۶، ص۲۳۹ به نقل از عیون الاخبار، ص۱۶۸ و ۱۹۶.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پسزمینه =#FFF9E7| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = | نقلقول = [[امام رضا(ع)]]:{{-}}'''«مخالفان ما اخباری در فضایل ما و معایب دشمنان ما جعل کردهاند، تا مردم نسبت به ما بدبین شوند.»'''<ref>بحار الانوار، ج۲۶، ص۲۳۹ به نقل از عیون الاخبار، ص۱۶۸ و ۱۹۶.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پسزمینه =#FFF9E7| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | ||
محققان معتقدند برخی برای بدنام کردن اهلبیت احادیثی را جعل کردند. عالمان شیعه برای دوری از جعلیات در مباحث جری و تطبیق، تلاش بسیاری کردهاند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. | محققان معتقدند برخی برای بدنام کردن اهلبیت احادیثی را جعل کردند. عالمان شیعه برای دوری از جعلیات در مباحث جری و تطبیق، تلاش بسیاری کردهاند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. | ||
[[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه در [[کتاب عیون اخبار الرضا]] اخبار تطبیق آیات بر اهلبیت و دشمنان آنها را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهلبیت از آن سوء استفاده کردهاند. | [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه در [[کتاب عیون اخبار الرضا]] اخبار تطبیق آیات بر اهلبیت و دشمنان آنها را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهلبیت از آن سوء استفاده کردهاند. | ||
محققان مواردی از روایات جعلی را ذکر کردهاند: | محققان مواردی از روایات جعلی را ذکر کردهاند: | ||
*در روایاتی، منظور از «انسان» در آیات {{قرآن|إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ | * در روایاتی، منظور از «انسان» در آیات {{قرآن|إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالهَا* وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا* وَ قَالَ الْانسَانُ مَا لهَا||ترجمه=هنگامی که زمین شدیداً به لرزه درآید، | ||
و | و زمین بارهای سنگینش را خارج سازد! | ||
و انسان | و انسان میگوید: «زمین را چه میشود|سوره=زلزلة|آیه=۱–۳|}} | ||
را امام علی(ع) دانسته است. در برخی روایات توضیح داده که زمین لرزهای در زمان خلافت ابوبکر واقع شد. ابوبکر، عمر و عثمان نتوانستند کاری کنند، به علی(ع) رجوع کردند، آن حضرت پای خود را بر زمین کوبیدند و به زمین گفتند: تو را چه شده؟! و زمین ساکت شد!<ref>تفسیر برهان، ج۴، ص۴۹۳ و ۴۹۴.</ref> در سند مربوط به این تطبیق، غلات و ضعفایی چون ابوعبداللّه رازی، محمد بن سنان، ابراهیم بن اسحاق نهاوندی و حسن بن محمد بن جمهور، همراه با تعدادی از راویان مجهول، وجود دارند. | را امام علی(ع) دانسته است. در برخی روایات توضیح داده که زمین لرزهای در زمان خلافت ابوبکر واقع شد. ابوبکر، عمر و عثمان نتوانستند کاری کنند، به علی(ع) رجوع کردند، آن حضرت پای خود را بر زمین کوبیدند و به زمین گفتند: تو را چه شده؟! و زمین ساکت شد!<ref>تفسیر برهان، ج۴، ص۴۹۳ و ۴۹۴.</ref> در سند مربوط به این تطبیق، غلات و ضعفایی چون ابوعبداللّه رازی، محمد بن سنان، ابراهیم بن اسحاق نهاوندی و حسن بن محمد بن جمهور، همراه با تعدادی از راویان مجهول، وجود دارند. | ||
* در روایات دیگری آمده است که مراد از (الثَّقَلانِ) در آیهٔ {{قرآن|سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَ الثَّقَلان|ترجمه=ای گروه جن و انس بزودی بحساب کار شما خواهیم پرداخت.}}<ref>. سورهٔ الرحمن (۵۵)، آیهٔ ۳۱.</ref> قرآن و اهل بیت است.<ref>تفسیر برهان، ج۴، ص۲۶۷.</ref> در سندِ روایاتی که این تفسیر را عرضه کرده، محمد بن عیسی یقطینی، غالی و آبان بن عثمان، فاسد المذهب هستند. | |||
* در روایاتی آمده که مراد از بنیاسرائیل در قرآن، اهلبیت پیامبر(ص) هستند و در آن، توضیح داده شده که اسرائیل در لغت به معنای بندهٔ خدا (عبداللّه) است و اهلبیت، فرزندان پیامبر هستند و نام پدر پیامبر عبداللّه بوده است. | |||
== پیوند به بیرون == | |||
* این مدخل برگرفته شده از کتاب «باطن و تأویل قرآن» گفتگو با علیاکبر بابایی و دکتر محمد کاظم شاکری، کارشناس و مجری: مصطفی کریمی، قم، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزهٔ علمیه، ۱۳۸۱ش. | |||
==پیوند به بیرون == | |||
*این مدخل برگرفته شده از کتاب «باطن و تأویل قرآن» گفتگو با علیاکبر بابایی و دکتر محمد کاظم شاکری، کارشناس و مجری: مصطفی کریمی، قم، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزهٔ علمیه، ۱۳۸۱ش. | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۰۴: | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینکدهی = شد | | لینکدهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ب | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = ب | | کیفیت = ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} |