پرش به محتوا

مهدویت در ادیان: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۹۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۱ مارس ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{درگاه|مهدویت}}
{{درگاه|مهدویت}}


در پاسخ به این سؤال لازم است مقدمه ای را به عنوان مدخل بحث تقدیم نماییم سپس موضوع مهدویت را در ادیان دیگر را بررسی کنیم:
'''مهدویت''' با این اصطلاح، مختص اسلام و برگرفته از روایات اسلامی است؛<ref>ر. ک. آموز عقاید آیت الله مصباح، ص۳۳۲، چاپ سوم ۷۸، سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> ولی بحث از اندیشه موعود در دیگر ادیان معروف نیز مطرح شده است.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب ش ۱۲ و ۱۳ سال سوم و چهارم زمستان ۸۰ و بهار ۸۱.</ref>


مقدمه: همان گونه که می‌دانید مهدویت از واژه‌هایی است که کارکرد اختصاصی آن به حوزه اسلام و مسلمانان مربوط می‌شود و این واژه برگرفته از روایات اسلامی در این خصوص است.<ref>ر. ک. آموز عقاید آیت الله مصباح، ص۳۳۲، چاپ سوم ۷۸، سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> لیکن در میان پیروان ادیان و مذاهب جهان با اسامی مختلف و گوناگونی مطرح است که در ضمن بحث روشن خواهد شد چرا که این اندیشه (موعود) از خصایص بشری است.<ref>علی موحدیان عطاء، هفت آسمان فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب ش ۱۲ و ۱۳ سال سوم و چهارم زمستان ۸۰ و بهار ۸۱.</ref> و همه ادیان معروف موعود دارند.<ref>حسین توفیقی، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، ش ۲۲، سال ششم، تابستان ۸۳.</ref> توجه و اهتمام پیروان ادیان به موضوع موعود (مهدویت) به ضعف و قوت آنان بستگی دارد. یهودیان پس از سقوط دولتشان به وسیله بختنّصر و مسیحیان پس از تشکیل دولتشان به وسیله قسطنطین بیشتر منتظر موعود بوده‌اند و میان مسلمانان شیعیان اثنی عشری که دلالت نداشته‌اند از اهل سنت که دست داشته‌اند بیشتر منتظر بوده‌اند.<ref>همان، ص۲–۱۰۲.</ref> پس از بیان اجمالی این اندیشه مصرفی مصادیق عینی مهدویت در ادیان می‌تواند روشنی بخش باشد. این عنوان را به پادشاهان اسرائیل و کاهنان بزرگ و بالاخره شاهان غیر اسرائیلی مثل کورش که معتقد بودند وی را خدا برگزید و مسح کرد اطلاق می‌کردند از آن پس عنوان مسیح حکایتگر شخصیت پرجذبه ای بوده است که باید می‌آمد تا پادشاهی اسرائیل را احیاء کند خصایص او در یهودیت عبارتند از پادشاهی مسح شده، دین مداری عادل، پیامبر آخر الزمان از نسل داود.<ref>هفت آسمان، ص۱۱۰ به نقل از معجم الادیا المسیحی، جان، کوربون.</ref> بنابر باور یهود آن گاه که مسیح بیاید در پادشاهی خدا بر زمین مستقر می‌شود و همه ملت‌ها به اورشلیم باز خواهند گشت بدین سان یهودیت انتظار قدیمی را تجربه می‌کند اما در این اواخر جریانات پیشرو یهودی کمتر بر اندیشه مسیح شخصی گردن می‌نهند و برخی محافل یهودی برپایی حکومت اشغالگر اسرائیل را به مثابه آغاز رهایی به زنان سوی مسیح می‌دانند و از طرفی بسیاری از اسرائیلی‌های سکولار اصولاً هر مشکل از امید به مسیح آینده را رد می‌کنند.<ref>همان، ص۱۱۱.</ref>
یهودیان پس از سقوط دولتشان به وسیله بختنّصر و مسیحیان پس از تشکیل دولتشان به وسیله قسطنطین بیشتر منتظر موعود بوده‌اند و میان مسلمانان شیعیان اثنی عشری که دلالت نداشته‌اند از اهل سنت که دست داشته‌اند بیشتر منتظر بوده‌اند.<ref>همان، ص۲–۱۰۲.</ref>  
 
 
این عنوان را به پادشاهان اسرائیل و کاهنان بزرگ و بالاخره شاهان غیر اسرائیلی مثل کورش که معتقد بودند وی را خدا برگزید و مسح کرد اطلاق می‌کردند از آن پس عنوان مسیح حکایتگر شخصیت پرجذبه ای بوده است که باید می‌آمد تا پادشاهی اسرائیل را احیاء کند خصایص او در یهودیت عبارتند از پادشاهی مسح شده، دین مداری عادل، پیامبر آخر الزمان از نسل داود.<ref>هفت آسمان، ص۱۱۰ به نقل از معجم الادیا المسیحی، جان، کوربون.</ref>  
 
 
بنابر باور یهود آن گاه که مسیح بیاید در پادشاهی خدا بر زمین مستقر می‌شود و همه ملت‌ها به اورشلیم باز خواهند گشت بدین سان یهودیت انتظار قدیمی را تجربه می‌کند اما در این اواخر جریانات پیشرو یهودی کمتر بر اندیشه مسیح شخصی گردن می‌نهند و برخی محافل یهودی برپایی حکومت اشغالگر اسرائیل را به مثابه آغاز رهایی به زنان سوی مسیح می‌دانند و از طرفی بسیاری از اسرائیلی‌های سکولار اصولاً هر مشکل از امید به مسیح آینده را رد می‌کنند.<ref>همان، ص۱۱۱.</ref>


مهدویت در مسیحیت
مهدویت در مسیحیت
خط ۲۱: خط ۲۷:


مهدویت و موعود اسلامی و به ویژه موعود شیعی دوازده امامی در میان موعود باوری ادیان از ویژگی‌ها و جایگاه برجسته ای برخوردار است و آن دین که هدف اصلی از بعثت انبیاء کامل کردن شرایط برای رشد و تکامل آزادانه و آگاهانه انسان‌ها بوده که به وسیله قرار دادن وحی الهی در دسترس مردم تحقق یافته و همچنین کمک به رشد عقلانی و تربیت روحی و معنوی افراد مستعد از همین شمار است به هر حال انبیاء در صدد تشکیل جامعه ایده‌آل بر اساس خداپرستی و ارزشهای الهی و گسترش عدل و داد در سراسر زمین بوده‌اند و هر کدام در حد امکان قدمی برداشته اند که برای بعضی شرایط تشکیل حکومت جهانی فراهم نشده است البته خدای متعال در کتابهای آسمانیش وعده تحقق حکومت الهی را در پهنه زمین داده است.<ref>سوره مبارکه انبیا، ۱۰۵ در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد.</ref> با توجه به این که امامت متمم نبوت و تحقق بخش حکمت خاتمیت است می‌توان نتیجه گرفت که این هدف به وسیله آخرین امام تحقق خواهد یافت و این همان مطالبی است که در روایات متواتری که درباره حضرت مهدی(ع) وارد شده مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>ر. ک. آموزش عقاید، آیت الله مصباح یزدی، ص۳۳۰، چاپ سوم، تابستان ۷۸، ناشر شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> خلاصه سخن این که مهدویت به لحاظ ماهیت و کارکرد گونه‌های مختلفی دارد که برخی به لحاظ ماهیت موعود شخصی است مثل مسیح برای مسیحیان و برخی به لحاظ کارکرد انحصاری قوم مدار است مثل موعود یهودیت و صهیونیسم و برخی به لحاظ آرمان موعود مقطعی است زرتشت و بالاخره برخی به لحاظ کارکد، فراگیر، و آرمان رو به آینده است مثل موعود اسلامی که موعودی جهان شمول نیز هست.<ref>هفت آسمان، ش ۱۲ و ۱۳، ص۱۰۸–۱۰۹.</ref>
مهدویت و موعود اسلامی و به ویژه موعود شیعی دوازده امامی در میان موعود باوری ادیان از ویژگی‌ها و جایگاه برجسته ای برخوردار است و آن دین که هدف اصلی از بعثت انبیاء کامل کردن شرایط برای رشد و تکامل آزادانه و آگاهانه انسان‌ها بوده که به وسیله قرار دادن وحی الهی در دسترس مردم تحقق یافته و همچنین کمک به رشد عقلانی و تربیت روحی و معنوی افراد مستعد از همین شمار است به هر حال انبیاء در صدد تشکیل جامعه ایده‌آل بر اساس خداپرستی و ارزشهای الهی و گسترش عدل و داد در سراسر زمین بوده‌اند و هر کدام در حد امکان قدمی برداشته اند که برای بعضی شرایط تشکیل حکومت جهانی فراهم نشده است البته خدای متعال در کتابهای آسمانیش وعده تحقق حکومت الهی را در پهنه زمین داده است.<ref>سوره مبارکه انبیا، ۱۰۵ در زبور بعد از ذکر (تورات) نوشتیم بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد.</ref> با توجه به این که امامت متمم نبوت و تحقق بخش حکمت خاتمیت است می‌توان نتیجه گرفت که این هدف به وسیله آخرین امام تحقق خواهد یافت و این همان مطالبی است که در روایات متواتری که درباره حضرت مهدی(ع) وارد شده مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>ر. ک. آموزش عقاید، آیت الله مصباح یزدی، ص۳۳۰، چاپ سوم، تابستان ۷۸، ناشر شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی.</ref> خلاصه سخن این که مهدویت به لحاظ ماهیت و کارکرد گونه‌های مختلفی دارد که برخی به لحاظ ماهیت موعود شخصی است مثل مسیح برای مسیحیان و برخی به لحاظ کارکرد انحصاری قوم مدار است مثل موعود یهودیت و صهیونیسم و برخی به لحاظ آرمان موعود مقطعی است زرتشت و بالاخره برخی به لحاظ کارکد، فراگیر، و آرمان رو به آینده است مثل موعود اسلامی که موعودی جهان شمول نیز هست.<ref>هفت آسمان، ش ۱۲ و ۱۳، ص۱۰۸–۱۰۹.</ref>
برای مطالعه بیشتر به کتب ذیل مراجعه گردد:
# سایت موعود.
# شبکه امام مهدی.
# مجله هفت آسمان، شماره هفتم، سال دوم
خدای متعال می‌فرمایند: «ما می‌خواستیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم.<ref>سوره مبارکه قصاص، ۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش