automoderated
۶٬۳۴۱
ویرایش
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
قرآن را دارای ایهام توجیه دانستهاند.{{مدرک|date=فوریه ۲۰۲۲}} ایهام توجیه بهکار بردن سخنی است که دو معنای متضاد دارد و مخاطب نمیتواند تشخیص دهد گوینده کدام معنا را اراده کرده است. در ایهام توجیه گوینده به گونهای سخن میگوید که شنونده متوجه نمیشود از او تعریف شده یا مورد سرزنش قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به ابن حجه، تقی الدین، خزانه الأدب و غایه الأرب، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ج۲، ص۱۱۰؛ صفیالدین حلی، عبدالعزیز، شرح الکافیه البدیعیه، بغداد، دیوان الوقف السنی، مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیه، چاپ اول، ص۱۰۰؛ مطلوب، احمد، معجم المصطلحات البلاغیه و تطورها، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون، چاپ، ص۲۵.</ref> برخی از نمونههای کاربرد ایهام توجیه در قرآن چنین است: | قرآن را دارای ایهام توجیه دانستهاند.{{مدرک|date=فوریه ۲۰۲۲}} ایهام توجیه بهکار بردن سخنی است که دو معنای متضاد دارد و مخاطب نمیتواند تشخیص دهد گوینده کدام معنا را اراده کرده است. در ایهام توجیه گوینده به گونهای سخن میگوید که شنونده متوجه نمیشود از او تعریف شده یا مورد سرزنش قرار گرفته است.<ref>نگاه کنید به ابن حجه، تقی الدین، خزانه الأدب و غایه الأرب، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ج۲، ص۱۱۰؛ صفیالدین حلی، عبدالعزیز، شرح الکافیه البدیعیه، بغداد، دیوان الوقف السنی، مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیه، چاپ اول، ص۱۰۰؛ مطلوب، احمد، معجم المصطلحات البلاغیه و تطورها، بیروت، مکتبه لبنان ناشرون، چاپ، ص۲۵.</ref> برخی از نمونههای کاربرد ایهام توجیه در قرآن چنین است: | ||
* | * {{قرآن|...وَإِنَّا أَوْ إِيَّاكُمْ لَعَلَىٰ هُدًى أَوْ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ|ترجمه=(به مشرکان بگو:) و بیتردید ما یا شما بر هدایت یا در گمراهی آشکار هستیم.|سوره=سبأ|آیه=۲۴}}. در این آیه آمده است: «ما یا شما در هدایت یا گمراهی آشکار هستیم». این سخن سربسته گفته و روشن نیست کدام یک هدایت شده و کدام یک گمراه هستند.{{مدرک|date=فوریه ۲۰۲۲}} | ||
* | * {{قرآن|وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ...|ترجمه=و گروهی دیگر کارشان موقوف به مشیّت خداست، یا آنان را عذاب می کند یا توبه آنان را می پذیرد|سوره=توبه|آیه=۱۰۶}}. در این آیه دو احتمال عذاب یا پذیریش توبه ذکر شده و مشخص نشده خدا با این افراد چگونه برخورد خواهد کرد. هدف از بهکار رفتن ایهام توجیه در این آیه، این دانسته شده که افراد امیدوار به رحمت خدا باشند و از عذاب او نیز بترسند. <br /> | ||
=== ایهام تضاد === | === ایهام تضاد === | ||
گفتهاند در آیه {{قرآن|...مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَيَهْدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ السَّعِيرِ}} ایهام تضاد استفاده شده است. در این آیه، تصور میشود که عبارت «یَهْدیه» به معنای هدایت کردن بوده و مقابل «یُضِلّه» به معنای گمراه کردن است؛ در حالی که معنای آن در این آیه «میکشاند» است.<ref name=":1">عرفان، حسن، ترجمه و شرح جواهر البلاغه، قم، بلاغت، چاپ دهم، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۴۹.</ref> | |||
ایهام تضاد، استعمال لفظی است که در معنای ظاهری، با عبارتی دیگر از جمله در تضاد است؛ ولی گوینده آن را در معنایی دیگر استعمال کرده و تضادی با عبارت دیگر ندارد.<ref name=":1" /> | |||
=== ایهام طباق === | === ایهام طباق === | ||
آیه {{قرآن|مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا...|ترجمه=[همه آنان] به سبب گناهانشان غرق شدند و بی درنگ در آتشی درآورده شدند|سوره=نوح|آیه=۲۵}} را دارای ایهام طباق شمردهاند. در این آیه، بین «غرق شدن» و «وارد شدن در آتش» مطابقت ایجاد شده؛ با اینکه غرق شدن ضد سوختن است.<ref name=":2">ابن حجه، تقی الدین، خزانه الأدب و غایه الأرب، بیروت، دار صادر، چاپ دوم، ج۲، ص۷۶.</ref> | |||
ایهام طباق بهکار بردن لفظی است که معنای آن با معنای ضدش مطابقت داشته باشد نه با معنای اصلی آن کلمه.<ref name=":2" /> | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||