طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص) و امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

* حدیثی در کتاب تهذیب الاحکام نوشته شیخ طوسی: بر اساس این حدیث، پیامبر(ص) به دلیل کسوف خورشید، نماز آیات اقامه کرد و آنقدر قیام نماز را طولانی کرد، که عده‌ای از نمازگزاران بی‌حال شدند.<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۹۳.</ref>

* حدیثی در کتاب من لایحضره الفقیه نوشته شیخ صدوق: در این روایت گفته در زمان حکومت امام علی(ع)، خورشیدگرفتگی صورت گرفت و او نماز آیاتش را به قدری طول داد که پاهای مردم از عرق خیس شده بود.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه - قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج‏۱؛ ص۵۴۰.</ref>

* حدیثی در کتاب مقنعه نوشته شیخ مفید: بر اساس این روایت، امام علی(ع) در مسجد کوفه نماز کسوف (آیات) خواند و سوره‌های کهف و انبیاء را در هر رکعت از پنج رکعت آن تکرار کرد. او رکوع نماز را آنقدر طولانی کرد که عرق از پای نمازگزاران جاری شده و بسیاری از آنها بی‌حال شدند.<ref name=":0">مفید، محمد بن محمد، المقنعة - قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۰.</ref>

روایان دو روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام و من لایحضره الفقیه ثقه و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،<ref>رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.</ref> حسن بن علی بن فضال،<ref>برگرفته از کتاب راویان امام رضا((ع)) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.</ref> ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)<ref>رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.</ref> و عبدالله بن میمون القداح،<ref>رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.</ref> راویان این دو روایت در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند. البته روایتی که در کتاب مقنعه ذکر شده مرسل بوده؛<ref name=":0"/> بنابراین آن را از نظر سند قابل اعتماد ندانسته‌اند.

طولانی کردن نماز آیات فقط برای زمانی که علت آن کسوف است ذکر شده و برای دیگر علت‌های آن (مانند خسوف، زلزله و طوفان) گزارش نشده است. این را دلیلی دانسته‌اند بر اینکه طولانی خواندن این نماز، به دلیل خاص بودن شرایط آن بوده است. برخی احتمال داده‌اند نماز آیات به علت کسوف تا پایان کسوف به طول می‌انجامیده تا بر اساس روایتی از امام رضا(ع)<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، ج۵، أبواب صلاه الکسوف والآیات، ص۱۴۲.</ref> رحمت خدا شامل مسلمانان شده و عذاب الهی از آنها دور شود.{{مدرک|date=دسامبر ۲۰۲۱}}

آنچه فقیهان از روایات استفاده کرده‌اند، استحباب طولانی کردن نماز کسوف (آیات) است و نه وجوب آن.{{مدرک|date=دسامبر ۲۰۲۱}} به‌ویژه اینکه احتمال داده شده طولانی کردن نماز کسوف فقط یک بار در زمان پیامبر(ص) و یک بار در زمان حکومت امام علی(ع) انجام شده و دیگر تکرار نشده باشد؛ زیرا احادیث ذکر شده در این موضوع عمومیت ندارد.