automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۳۵۴
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
معانی و مفاهیم مختلف دموکراسی را بیان نمایید؟ | معانی و مفاهیم مختلف دموکراسی را بیان نمایید؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}دموکراسی از مقولههایی میباشد که از دیر باز، از زمان یونان باستان تاکنون در جوامع مختلف به شکلها و تعابیر مختلفی ظاهر شده است و در عصر صنعتی هم اندیشمندان مختلف نظریات مختلفی را در اینباره ارائه دادند. | ||
دموکراسی از مقولههایی میباشد که از دیر باز، از زمان یونان باستان تاکنون در جوامع مختلف به شکلها و تعابیر مختلفی ظاهر شده است و در عصر صنعتی هم اندیشمندان مختلف نظریات مختلفی را در اینباره ارائه دادند. | |||
دموکراسی مانند بسیاری از اصطلاحات اصلی عمل سیاست (از جمله خود سیاست) در اصل واژهای است یونانی، که از دو واژه کوتاهتر (دموس) و (کراتوس) تشکیل شده است. هر دو اصطلاح چند معنی دارند (دموس) هم میتواند به معنای کلیه شهروندانی باشد که در پولیس<ref>polis</ref> یا دولت شهر زندگی میکنند و هم به معنای (اراذل و اوباش) یا (توده عوام) یا (قشرها فرودست) به کار رود (کراتوس) میتواند هم به معنای (قدرت) و هم به معنای (قانون) باشد که دو معنای یکسانی ندارند.<ref>آنتونی آربلاستر، دموکراسی، ترجمه حسن مرتضوی، انتشارات آشتیان، ص۱۲</ref>میتوان گفت دموکراسی به نوع تصمیمگیری جمعی تعلق دارد. و در مفهوم خود بیان کننده این آرمان است که تصمیمهایی که بر اجتماعی به عنوان یک مجموعه اثر میگذارند، باید با نظر کلیه افراد آن اجتماع گرفته شوند و همچنین کلیه اعضاء باید از حق برابر برای شرکت در تصمیمگیری برخوردار باشند. | دموکراسی مانند بسیاری از اصطلاحات اصلی عمل سیاست (از جمله خود سیاست) در اصل واژهای است یونانی، که از دو واژه کوتاهتر (دموس) و (کراتوس) تشکیل شده است. هر دو اصطلاح چند معنی دارند (دموس) هم میتواند به معنای کلیه شهروندانی باشد که در پولیس<ref>polis</ref> یا دولت شهر زندگی میکنند و هم به معنای (اراذل و اوباش) یا (توده عوام) یا (قشرها فرودست) به کار رود (کراتوس) میتواند هم به معنای (قدرت) و هم به معنای (قانون) باشد که دو معنای یکسانی ندارند.<ref>آنتونی آربلاستر، دموکراسی، ترجمه حسن مرتضوی، انتشارات آشتیان، ص۱۲</ref>میتوان گفت دموکراسی به نوع تصمیمگیری جمعی تعلق دارد. و در مفهوم خود بیان کننده این آرمان است که تصمیمهایی که بر اجتماعی به عنوان یک مجموعه اثر میگذارند، باید با نظر کلیه افراد آن اجتماع گرفته شوند و همچنین کلیه اعضاء باید از حق برابر برای شرکت در تصمیمگیری برخوردار باشند. | ||
خط ۱۳: | خط ۱۰: | ||
به عبارت دیگر، وجود دموکراسی مستلزم دو اصل کلی نظارت همگانی بر تصمیمگیری جمعی و داشتن حق برابر در اعمال این نظارت میباشد. هر اندازه که این دو اصل در تصمیمگیریهای یک اجتماع بیشتر تحقق یابد، آن اجتماع دموکراتیکتر خواهد شد.<ref>دیوید بیتهام و کوین بویل، دموکراسی چیست؟، ترجمه شهرام نقش تبریزی، انتشارات ققنوس، ص۱۷.</ref>متفکرین با عنایت به مفهوم دموکراسی، از جنبههای گوناگون تقسیماتی برای دموکراسی بیان کردهاند که هرکدام مفهوم خاصی از آن را تداعی میکند و ما در اینجا به۴ نوع از انواع تقسیمبندی دموکراسی اشاره میکنیم. | به عبارت دیگر، وجود دموکراسی مستلزم دو اصل کلی نظارت همگانی بر تصمیمگیری جمعی و داشتن حق برابر در اعمال این نظارت میباشد. هر اندازه که این دو اصل در تصمیمگیریهای یک اجتماع بیشتر تحقق یابد، آن اجتماع دموکراتیکتر خواهد شد.<ref>دیوید بیتهام و کوین بویل، دموکراسی چیست؟، ترجمه شهرام نقش تبریزی، انتشارات ققنوس، ص۱۷.</ref>متفکرین با عنایت به مفهوم دموکراسی، از جنبههای گوناگون تقسیماتی برای دموکراسی بیان کردهاند که هرکدام مفهوم خاصی از آن را تداعی میکند و ما در اینجا به۴ نوع از انواع تقسیمبندی دموکراسی اشاره میکنیم. | ||
== | == تقسیم دموکراسی از لحاظ نوع تصمیمگیری شهروندان == | ||
۱. دموکراسی مستقیم: این نوع دموکراسی در یونان باستان یعنی در قرون ۴ و ۵ قبل از میلاد وجود داشته است که در آن همه شهروندان، قوه مقننه را تشکیل میدادند و به سبب کمی وسعت کشور و محدود بودن جمعیت شهروندان آزاد در برابر بردگان آن در هر امر مربوط به حکومت، عموم مردم که به آنها شهروند اطلاق میشده، در مجامع خلق حاضر شده و تصمیمات گوناگون را اخذ میکردند. البته این نوع دموکراسی در عصر جدید عملاً امکانپذیر نیست. | ۱. دموکراسی مستقیم: این نوع دموکراسی در یونان باستان یعنی در قرون ۴ و ۵ قبل از میلاد وجود داشته است که در آن همه شهروندان، قوه مقننه را تشکیل میدادند و به سبب کمی وسعت کشور و محدود بودن جمعیت شهروندان آزاد در برابر بردگان آن در هر امر مربوط به حکومت، عموم مردم که به آنها شهروند اطلاق میشده، در مجامع خلق حاضر شده و تصمیمات گوناگون را اخذ میکردند. البته این نوع دموکراسی در عصر جدید عملاً امکانپذیر نیست. | ||
۲. دموکراسی نمایندگی (غیر مستقیم): در این نوع دموکراسی تصمیمات سیاسی توسط شهروندان صورت میگیرد ولی نه آنکه مستقیماً و توسط شخص خود آنان، بلکه از طریق نمایندگانی اجرا میشود که بوسیله آنها انتخاب شده و در مقابلشان مسئولیت دارند. البته این نمایندگان از طریق انتخابات و بر مبنای اکثریت آرای مردم برگزیده میشوند. | ۲. دموکراسی نمایندگی (غیر مستقیم): در این نوع دموکراسی تصمیمات سیاسی توسط شهروندان صورت میگیرد ولی نه آنکه مستقیماً و توسط شخص خود آنان، بلکه از طریق نمایندگانی اجرا میشود که بوسیله آنها انتخاب شده و در مقابلشان مسئولیت دارند. البته این نمایندگان از طریق انتخابات و بر مبنای اکثریت آرای مردم برگزیده میشوند. | ||
== | == تقسیم دموکراسی از لحاظ میزان قدرت حکومت == | ||
# دموکراسی مشروطهای: دموکراسی مشروطهای، معمولاً یک نوع دموکراسی نمایندگی است که در آن قدرت حکومت از جنبههای گوناگون محدود ومشروط شده است. مانند بیشتر دموکراسیهای موجود در کشورهای غربی که در آنها با توجه به تفکیک قوا، تمرکز وسیع قدرت وجود دارد، و آرای اکثریت مردم در چارچوب محدودیتهای قانونی اعمال میشود. | # دموکراسی مشروطهای: دموکراسی مشروطهای، معمولاً یک نوع دموکراسی نمایندگی است که در آن قدرت حکومت از جنبههای گوناگون محدود ومشروط شده است. مانند بیشتر دموکراسیهای موجود در کشورهای غربی که در آنها با توجه به تفکیک قوا، تمرکز وسیع قدرت وجود دارد، و آرای اکثریت مردم در چارچوب محدودیتهای قانونی اعمال میشود. | ||
# دموکراسی مطلقه: در این نوع دموکراسی آرای مردم نقش چندان مهمی در تصمیمگیریهای حکومت ندارد. در این نوع حکومت، حزب حاکم به صورت مطلق عمل نموده و مدعی است که آرمان خلقی را تعقیب میکند مانند آنچه که در اتحاد جماهیر شوروی تجربه شده است. | # دموکراسی مطلقه: در این نوع دموکراسی آرای مردم نقش چندان مهمی در تصمیمگیریهای حکومت ندارد. در این نوع حکومت، حزب حاکم به صورت مطلق عمل نموده و مدعی است که آرمان خلقی را تعقیب میکند مانند آنچه که در اتحاد جماهیر شوروی تجربه شده است. | ||
== | == تقسیم دموکراسی از لحاظ نحوه مشارکت مردم == | ||
امروزه در اندیشههای سیاسی این بحث مطرح میگردد که چه نوع از حکومت دموکراسی، بهترین انواع آن میباشد. به هرحال در اینجا به پنج شکل آن اشاره میشود: | امروزه در اندیشههای سیاسی این بحث مطرح میگردد که چه نوع از حکومت دموکراسی، بهترین انواع آن میباشد. به هرحال در اینجا به پنج شکل آن اشاره میشود: | ||
خط ۳۲: | خط ۲۹: | ||
۵. دموکراسی خلق: طرفداران این نظریه میگویند دموکراسی واقعی به دلیل حاکمیت سرمایهداران در کشورهای سرمایهدار وجود ندارد بلکه در کشورهای سوسیالیستی وجود دارد؛ زیرا در این کشورها قدرت در دست اکثریت زحمتکش جامعه میباشد.<ref>کواکبیان، مصطفی، دموکراسی در نظام ولایت فقیه، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ص۳۴ – ۳۵.</ref> | ۵. دموکراسی خلق: طرفداران این نظریه میگویند دموکراسی واقعی به دلیل حاکمیت سرمایهداران در کشورهای سرمایهدار وجود ندارد بلکه در کشورهای سوسیالیستی وجود دارد؛ زیرا در این کشورها قدرت در دست اکثریت زحمتکش جامعه میباشد.<ref>کواکبیان، مصطفی، دموکراسی در نظام ولایت فقیه، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ص۳۴ – ۳۵.</ref> | ||
== | == تقسیم دموکراسی (از لحاظ مکتبی بودن نظام یا غیر مکتبی بودن آن) == | ||
۱. دموکراسی مکتبی: دموکراسی مکتبی نوعی حکومت مردمی است که هر چند آرای مردم در تنظیم قوانین و انتخاب زمامداران نقش دارد، ولی حکومت خود را ملتزم به یک مکتب خاص میدانند و تمامی مقررات و قوانین آن را در چهارچوب ضوابط مکتب تنظیم میگردد و زمامداران نیز با توجه به شرایط تعیین شده از سوی آن مکتب انتخاب میگردد. | ۱. دموکراسی مکتبی: دموکراسی مکتبی نوعی حکومت مردمی است که هر چند آرای مردم در تنظیم قوانین و انتخاب زمامداران نقش دارد، ولی حکومت خود را ملتزم به یک مکتب خاص میدانند و تمامی مقررات و قوانین آن را در چهارچوب ضوابط مکتب تنظیم میگردد و زمامداران نیز با توجه به شرایط تعیین شده از سوی آن مکتب انتخاب میگردد. | ||