محبوبیت بیشتر امام حسین(ع) نزد شیعیان: تفاوت میان نسخه‌ها

چرا در مسئله گرامیداشت برخی از ائمّه(ع) چون امام علی و امام حسین ـ علیهما السلام ـ نزد مردم از محبوبیّت بیشتری برخوردار بوده و برای دیگر امامان چنین نمی‌باشد؟

بی شک وجود و شأن پیامبر مکرّم اسلام حضرت محمّد مصطفی(ص) و عترت ایشان، از یگانه دخت ایشان فاطمه(س) تا شوهر و یازده فرزند معصوم او در نزد مسلمین راستین (شیعیان اثناعشری) مطابق با سفارشات مکرّر پیامبر اکرم(ص) همچون حدیث ثقلین<ref>عیون اخبار الامام الرضا(ع) ج۱، ح/ ۲۵. شیخ صدوق (۳۰۵–۳۸۱ ق) نشر جهان، ۱۳۷۸ ق.</ref> از جایگاه و منزلت و محبوبیّت مثال زدنی و ویژه برخوردار بوده و فرقی بین ایشان در مقام اطاعت و عمل قائل نبوده و با ایمان و اعتقاد راسخ به‌طور مساوی خطاب به این ذوات مقدسه بانک برمی‌آورد

«بأبی أَنتُم و أُمّی و نَفسی و أَهلی و مَالی»<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره، شیخ عباس قمی.</ref>

پدر و مادر و جان من و نیز خانواده و مال من به قربان شما.

بنابراین محبّت و مودّت به اهل البیت(ع) محبّت به رسول خدا<ref>. ینابیع المودّه ص/ ۳۳۰، سلیمان بن ابراهیم قندوزی، مکتبه الحیدریه نجف، ۱۳۸۴ ق.</ref> و محبت به ایشان محبّت به خداست. «مَن أَحَبّکم فقد أَحبَّ اللهَ و مَنْ أَبغَضَکُم فَقَد أَبغَضَ الله»<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره، شیخ عباس قمی.</ref> زمخشری در کشاف احادیثی را مبنی بر ضرورت محبّت تمامی اهل البیت(ع) بیان کرده که گویای تساوی محبوبیّت ایشان برای شیعیان است.<ref>. کشاف، زمخشری، ج۴، ص/ ۲۲۰، دارالفکر (۱۳۹۷).</ref> وانگهی ظهور تشریعی امامان معصوم به عنوان نور واحد در امر هدایت گری بشر (ولایت مطلقه ایشان) نیز علی السّویه می‌باشد؛ یعنی جوهره هدایتی و ولایتی ایشان یک امر ثابت، و شکل هدایتی آنان به مقتضای شرائط موجود، یک امر متغیر است، به تعبیر دیگر آنجا که سؤال از هدف و حرکت است همه یک نور واحدند و آنجا که سؤال از چگونگی حرکت و هدایت است یک نوع تفاضل برقرار می‌باشد. به عنوان مثال هر کدام از ائمّه(ع) اگر در زمان امام حسین(ع) بودند (به عنوان ولیّ امر) همان کاری را می‌کردند که ابی عبدالله الحسین(ع) انجام دادند و لکن هیچ‌یک از ائمّه(ع) در موقعیت و جایگاه آن حضرت واقع نشدند. پس این تفاضل و برتری نسبی مخصوص امام حسین(ع) بوده و همه اهل البیت(ع) و حتی از آدم تا خاتم به این جایگاه احترام ویژه ای می‌گذارند.

این تفاضل و برتری نسبی برخی از ائمّه، هیچگاه از فضایل و مقامات برخی دیگر نمی‌کاهد، مثلاً عدم کسوت امامت در وجود حضرت فاطمه(س) نه تنها از شأن و مقام ایشان نمی‌کاهد که بنابر نقل‌های متعدد<ref>علل الشرایع، شیخ صدوق (۳۰۵–۳۸۱ ق) ص/ ۸۵. نشر مکتبه الداوری، قم.</ref> فاطمه بر دیگر ائمّه و معصومین برتری دارد وانگهی فاطمه شأن امامت را دارا بوده، ولی، امر الهی بر آن کارگر نشده است. با این رویکرد کلّی هیچ دلیلی، دالّ بر تفارق بین معصومین در نزد شیعیان مبنی بر شدّت و ضعف مقامات و محبوبیّت‌ها و… نمی‌باشد، الّا در مواردی که عقل و نقل بر تفاضل نسبی یا مرتبه وجودی ایشان قائل است که ذیلاً به آن اشاره

می‌شود. شایان ذکر است که عرف مردم هیچ‌گاه ملاک ارزیابی در این مقال نمی‌باشد چه اینکه عرف تنها نقش قابلی داشته و در صورت خطا و اشتباه باید اعتقادات و اعمال خود را به منابع اصلی دین عرضه نماید.

عوامل توجه بیشتر مردم به امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) و امام حسین(ع):

 

وجود ده‌ها روایت از پیامبر مکرم اسلام و ائمّه معصومین(ع) مبنی بر محوریّت ولایت امام علی(ع) در عبادات و طاعات و نیز بیان جایگاه و منزلت شخصی و شخصیّتی آن حضرت، توسط پیامبر، از پشت پرده‌های شب معراج گرفته، تا سابقه جبهه و جهادِ مخلصانه و شجاعانه او و تا عبادات و بندگی روز و شب او، و تا معرّفی او در غدیر خم به عنوان رهبر و جانشین بر حق پیامبر و نیز برادر و جان پیامبر و …<ref>ر. ک. بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج۷، ص/ ۱۸۶، مؤسسه الوفاء، بیروت، ینابیع الموده، ص/ ۱۳۳ باب / ۳۷، همان؛ میزان الاعتدال، ذهبی (۷۴۸ ق) ج۳، ص/ ۱۱۸، شماره / ۵۸۰۲؛ کفایه الطالب، گنجی شافعی، ص/ ۲۴۷ باب / ۶۲.</ref> توجه شیعیان و مسلمین هر زمان را به خود معطوف نموده و حتی غیر مسلمین را به حیرت آورده است.<ref>. ر.ک. امام علی(ع) از نگاه اندیشمندان غیر شیعه، اکبر اسد علیزاده، مؤسسه امام صادق(ع) چاپ اول، ۱۳۸۱، اعتماد، قم.</ref> و همچنین وجود ده‌ها روایت در اهمیّت و عظمت کربلا، که آدم و عالم را مشغول خود نموده است، از نفس زیارت عاشورا به عنوان حدیث قدسی<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج۹۸ ص/ ۲۹۹، مؤسسه الوفاء بیروت، لبنان، (۱۴۰۴ ق).</ref> گرفته، تا پذیرش توبه حضرت آدم با آن<ref>معانی الأخبار، شیخ صدوق، ص/ ۱۲۵، نشر جامعه مدرسین قم، ۱۳۶۱ هـ.ش.</ref> و تا گریه‌های پیامبر و اهل البیت(ع) و تشویق بر برپایی عزای حسینی و اجر و ثواب مترتّب بر آن<ref>احادیث ثواب و آثار گریه بر امام حسین(ع) را در بحار الانوار، ج۴۴ ص۲۷۹ تا ۲۹۶ مطالعه کنید. و نیز کتاب آثار و برکات سیدالشهداء در دنیا و آخرت. علیرضارجائی تهرانی،انتشارات نبوغ، ۱۳۸۱.</ref> و تا گریستن زمین و آسمان<ref>ر. ک. شفاء الصدور، حاج میرزا ابوالفضل طهرانی، نشر مرتضوی، ۱۳۷۶. و نیز ینابیع الموده، غررالخصائص، کامل الزیارات.</ref> و … توجه هر انسان آزاده ای را به خود جلب کرده است. این فرهنگ سازی توسط معصومین(ع) با گفتار و کردار خود، دالّ بر اهمیّت و تفاضل نسبی این امام همام از بین دیگر ائمّه(ع) است که شیعیان خصوصاً و مسلمین و غیرمسلمانان عموماً به زنده نگهداشتن آن اهتمام ویژه می‌ورزند. این فرهنگ سازی در خصوص صدّیقه طاهره ـ علیها السّلام ـ نیز به موجب ده‌ها روایت از لسان پیامبر اکرم(ص) و ائمّه معصومین(ع) به چشم می‌خورد که خود حاکی از اهمیت و محبوبیّت ویژه ایشان در نزد معصومین و شیعیان آنهاست.<ref>ر. ک. پرتوی از فضایل حضرت فاطمه زهرا(س) درکلام معصومین. نوشته میر علی محمدنژاد، نشر سَنا، ۱۳۷۸، چاپ سوره.</ref>