automoderated
۶٬۳۴۱
ویرایش
خط ۷: | خط ۷: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== آیات و ترجمه == | == آیات و ترجمه == | ||
خط ۲۵: | خط ۱۸: | ||
| ترجمه = نصف میراثی که همسرانتان به جای می گذارند، اگر فرزندی نداشته باشند برای شما است، و اگر فرزندی داشته باشند یک چهارم میراث حقّ شما است، پس از وصیتی که نسبت به مال خود می کنند یا [پس از] دَیْنی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. و برای زنانتان چنانچه فرزندی نداشته باشید یک چهارم میراثی است که از شما به جای میماند، و اگر فرزندی داشته باشید یک هشتم میراث حقّ آنان است، پس از وصیتی که کرده اید یا [پس از] دینی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. و اگر مرد یا زنی که از او ارث می برند، کلاله [یعنی بی اولاد و بدون پدر و مادر] باشد و دارای برادر و خواهری است، پس برای هر یک از آن دو نفر یک ششم میراث است؛ و اگر بیش از این باشند در یک سوم میراث شریک اند، پس از وصیتی که [نسبت به مال] شده یا پس از دینی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. [همه اینها در صورتی است که با وصیت و اقرار به دین] در وصیتش به وارثان زیان نزند. این سفارشی است از سوی خدا، و خدا دانا و بردبار است. | | ترجمه = نصف میراثی که همسرانتان به جای می گذارند، اگر فرزندی نداشته باشند برای شما است، و اگر فرزندی داشته باشند یک چهارم میراث حقّ شما است، پس از وصیتی که نسبت به مال خود می کنند یا [پس از] دَیْنی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. و برای زنانتان چنانچه فرزندی نداشته باشید یک چهارم میراثی است که از شما به جای میماند، و اگر فرزندی داشته باشید یک هشتم میراث حقّ آنان است، پس از وصیتی که کرده اید یا [پس از] دینی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. و اگر مرد یا زنی که از او ارث می برند، کلاله [یعنی بی اولاد و بدون پدر و مادر] باشد و دارای برادر و خواهری است، پس برای هر یک از آن دو نفر یک ششم میراث است؛ و اگر بیش از این باشند در یک سوم میراث شریک اند، پس از وصیتی که [نسبت به مال] شده یا پس از دینی [که باید از اصل مال پرداخت شود]. [همه اینها در صورتی است که با وصیت و اقرار به دین] در وصیتش به وارثان زیان نزند. این سفارشی است از سوی خدا، و خدا دانا و بردبار است. | ||
}} | }} | ||
== طبقات ارث == | |||
{{اصلی|طبقات ارث}} | |||
[[وارثان میت]] به نَسَبی و سببی تقسیم شدهاند. | |||
'''وارثان سببی:''' | |||
* طبقه اول: پدر، مادر، فرزند. | |||
* طبقه دوم: پدر بزرگ و مادر بزرگ پدری و مادری و هرچه بالا روند؛ برادر و خواهر پدری یا مادری یا پدری و مادری و فرزندان آنان. | |||
* طبقه سوم: عمو، عمه، دایی و خاله و فرزندان آنان در صورت نبودن آنها. | |||
'''وارثان سببی:''' همسران دائم جزء وارثان سببی به شمار میآیند. | |||
== سهم ارث طبقه اول == | == سهم ارث طبقه اول == | ||
در آیه ۱۱ [[سوره نساء]]، سهم ارث طبقه اول از وارثان (فرزندان، پدران و مادران) بیان شده است: | در آیه ۱۱ [[سوره نساء]]، سهم [[ارث]] طبقه اول از وارثان (فرزندان، پدران و مادران) بیان شده است: | ||
* '''ارث دختر و پسر''': اگر کسی از دنیا برود و بیش از یک فرزند داشته باشد و آن فرزندان شامل دختر و پسر باشند، میزان ارث فرزندانِ پسر، دو برابر سهم دختران است.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ه. ش، ج۳، ص۲۸۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۸ ه. ق، ج۴، ص۲۰۷.</ref> | * '''ارث دختر و پسر''': اگر کسی از دنیا برود و بیش از یک فرزند داشته باشد و آن فرزندان شامل دختر و پسر باشند، میزان ارث فرزندانِ پسر، دو برابر سهم دختران است.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۷۴ه. ش، ج۳، ص۲۸۸؛ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۸ ه. ق، ج۴، ص۲۰۷.</ref> | ||
* '''ارث سه دختر یا بیشتر''': اگر فرزندان فردی که درگذشته بیش از دو دختر باشد و پسری نداشته باشد، بر اساس آیه ۱۱ سوره نساء دو سوم میراث به آنها میرسد. بقیه میراث نیز با استناد به روایتی از پیامبر(ص) به آنها تعلق میگیرد. بنابراین در این مورد، نصف میراث بر اساس فرض (آنچه در متن قرآن آمده) و نصف دیگر به عنوان ردّ (آنچه توسط پیامبر(ص) ذکر شده) به دختران میرسد. نصفی که بر اساس روایت به او میرسد به این دلیل است که وارث | * '''ارث سه دختر یا بیشتر''': اگر فرزندان فردی که درگذشته است بیش از دو دختر باشد و پسری نداشته باشد، بر اساس آیه ۱۱ سوره نساء دو سوم میراث به آنها میرسد. بقیه میراث نیز با استناد به روایتی از [[پیامبر(ص)]] به آنها تعلق میگیرد. بنابراین در این مورد، نصف میراث بر اساس فرض (آنچه در متن [[قرآن]] آمده) و نصف دیگر به عنوان ردّ (آنچه توسط پیامبر(ص) ذکر شده) به دختران میرسد. نصفی که بر اساس روایت به او میرسد به این دلیل است که وارث همطبقه او وجود ندارد.{{مدرک|date=اوت ۲۰۲۱}} | ||
* '''ارث یک دختر''': اگر میت فقط یک فرزند دختر داشته باشد، | * '''ارث یک دختر''': اگر میت فقط یک فرزند دختر داشته باشد، طبق قرآن نصف ارث به او میرسد. بقیه میراث نیز، با استناد به روایتی از پیامبر(ص) به او میرسد. بنابراین در این مورد، نصف میراث بر اساس فرض (آنچه در متن قرآن آمده) و نصف دیگر به عنوان ردّ (آنچه توسط پیامبر(ص) ذکر شده) به دختر میرسد. نصفی که بر اساس روایت به او میرسد به این دلیل است که وارث همطبقه او وجود ندارد.{{مدرک|date=اوت ۲۰۲۱}} | ||
* '''ارث پدر و مادر:''' سهم ارث هر یک از پدر و مادر میت یک ششم میراث است؛ | * '''ارث پدر و مادر:''' اگر میت فرزند داشته باشد، سهم ارث هر یک از پدر و مادر میت یک ششم میراث است؛ ولی اگر فرزندی نداشته باشد، یک سوم ارث از آن مادر و دو سوم باقیمانده از آن پدر است. حکم این بخش در صورتی است که میت برادر نداشته باشد. | ||
* '''ارث پدر و مادر با برادر داشتنِ میت''': اگر میت برادرانی از جانب پدر و مادر یا از جانب پدر داشت، با وجود آنکه خود آن برادران ارثی نمیبرند، | * '''ارث پدر و مادر با برادر داشتنِ میت''': اگر میت برادرانی از جانب پدر و مادر یا از جانب پدر داشت، با وجود آنکه خود آن برادران ارثی نمیبرند، ولی باعث میشوند که سهم مادر به یک ششم کاهش پیدا کرده و پدر پنج ششم ارث ببرد. | ||
== سهم ارث دیگر طبقات == | == سهم ارث دیگر طبقات == | ||
خط ۴۶: | خط ۴۹: | ||
* '''ارث زن از شوهر''': سهم زنان از ارث شوهر متوفای خود، در صورتی که آن شوهر فرزندی نداشته باشند (چه از این زن و چه از زن دیگر)، یک چهارم میراث است؛ ولی اگر شوهر فرزندی داشته باشد، یکهشتم از آنِ همسرش خواهد بود. | * '''ارث زن از شوهر''': سهم زنان از ارث شوهر متوفای خود، در صورتی که آن شوهر فرزندی نداشته باشند (چه از این زن و چه از زن دیگر)، یک چهارم میراث است؛ ولی اگر شوهر فرزندی داشته باشد، یکهشتم از آنِ همسرش خواهد بود. | ||
نکته: بر اساس | نکته: بر اساس قاعده، تا وقتی یک نفر از طبقه اول وجود دارد، به افراد طبقه بعد از او ارث نمیرسد. زن و شوهر از این قاعده استثنا شده و با همه طبقات همراه هستند؛ بنابراین با وجود فرزند، زن و شوهر نیز ارث میبرد. آنها مانع ارث بردن طبقات بعد از خود نیز نیستند. اگر میت وارثی جز همسر نداشته باشد، سهم خود را بر اساس «فرض» و بقیه مال را بر اساس «ردّ» مالک خواهد شد. | ||
* '''ارث کلاله''': کلاله فردی است که فرزند یا پدر و مادر نداشته و برادر یا خواهری داشته باشد.<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ قرآن الکریم، بیروت، دارالقلم، چاپ اول، ۱۴۱۲، ص۷۱۹.</ref> بر اساس آیه ۱۲ سوره نساء، اگر کلاله یک یا دو خواهر و | * '''ارث کلاله''': [[کلاله]] فردی است که فرزند یا پدر و مادر نداشته و برادر یا خواهری داشته باشد.<ref>راغب اصفهانی، حسین، مفردات الفاظ قرآن الکریم، بیروت، دارالقلم، چاپ اول، ۱۴۱۲، ص۷۱۹.</ref> بر اساس آیه ۱۲ سوره نساء، اگر کلاله یک یا دو خواهر و برادرِ مادری داشته باشد، هر یک از آن دو یک ششم ارث میبرند. اگر سه یا بیشتر برادر و خواهر مادری داشته باشد، مجموعا یک سوم ارث میبرند. | ||
== تقسیم ارث بعد از وصیت و پرداخت قرض == | == تقسیم ارث بعد از وصیت و پرداخت قرض == | ||
احکام ارث که در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء ذکر شده، در صورتی است که میت وصیتی نکرده باشد یا بدهی بر عهده او نباشد؛ بنابراین اگر وصیتی کرده یا بدهی دارد، باید نخست به آنها عمل کرد؛ البته انسان فقط میتواند نسبت به یک سوم از مال خود وصیت کند و اگر بیش از آن وصیت کند، صحیح نیست، مگر اینکه وارثان اجازه دهند. | [[احکام ارث]] که در آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء ذکر شده، در صورتی است که میت [[وصیت|وصیتی]] نکرده باشد یا بدهی بر عهده او نباشد؛ بنابراین اگر وصیتی کرده یا بدهی دارد، باید نخست به آنها عمل کرد؛ البته انسان فقط میتواند نسبت به یک سوم از مال خود وصیت کند و اگر بیش از آن وصیت کند، صحیح نیست، مگر اینکه وارثان اجازه دهند. | ||
بر اساس آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء، قانون ارث بر اساس مصالح واقعی بشر تنظیم شده و تشخیص این مصالح به دست خدا است؛ زیرا انسان آنچه را مربوط به خیر و صلاح او است، در همه جا نمیتواند تشخیص دهد. <span></span> | بر اساس آیات ۱۱ و ۱۲ سوره نساء، قانون ارث بر اساس مصالح واقعی بشر تنظیم شده و تشخیص این مصالح به دست خدا است؛ زیرا انسان آنچه را مربوط به خیر و صلاح او است، در همه جا نمیتواند تشخیص دهد. <span></span> | ||