automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۱۰۵
ویرایش
جامعه‌شناسی دین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
مدخل دوم، ریشه در روندی دارد که طی آن جامعه‌شناسی به عنوان یک رشته علمی مستقل، راه خویش را از فلسفه و تفکرات کلامی جدا نمود و اهداف و مقاصد جدیدی را پیش روی عالمان اجتماعی قرار داد. جامعه‌شناسی دین به عنوان یکی از زیر شاخه‌های تخصصی‌تر جامعه‌شناسی، کارش را به نحو جدی و مستقل از حوالی دهه ۴۰ و ۵۰ آغاز کرده است. نخستین کارهای شناخته شده در این حوزه، ظاهراً در آمریکا انجام گرفته است و آن هم به تحقیقات میدانی راجع به تغییرات پدید آمده در میزان دینداری مردم، از طریق اندازه‌گیری میزان عضویت و حضور کلیسایی مربوط می‌شود. چنان‌که همین نکته را برگر و لاکمن نیز تأیید می‌کنند. پس از آن، جامعه‌شناسی دین حداقل سه جهش تکاملی را تجربه کرده‌است. نخست، بیرون جَستن از چارچوب نظری؛ دوم، گسترش مرزهای دین به بیرون از محدوده‌های نهادی و سازمانی آن و سوم، تلاش برای خارج کردن آن از جغرافیای غربی و مسیحی.<ref>دین ـ جامعه و عرفی شدن، ص۱۴۶.</ref> | مدخل دوم، ریشه در روندی دارد که طی آن جامعه‌شناسی به عنوان یک رشته علمی مستقل، راه خویش را از فلسفه و تفکرات کلامی جدا نمود و اهداف و مقاصد جدیدی را پیش روی عالمان اجتماعی قرار داد. جامعه‌شناسی دین به عنوان یکی از زیر شاخه‌های تخصصی‌تر جامعه‌شناسی، کارش را به نحو جدی و مستقل از حوالی دهه ۴۰ و ۵۰ آغاز کرده است. نخستین کارهای شناخته شده در این حوزه، ظاهراً در آمریکا انجام گرفته است و آن هم به تحقیقات میدانی راجع به تغییرات پدید آمده در میزان دینداری مردم، از طریق اندازه‌گیری میزان عضویت و حضور کلیسایی مربوط می‌شود. چنان‌که همین نکته را برگر و لاکمن نیز تأیید می‌کنند. پس از آن، جامعه‌شناسی دین حداقل سه جهش تکاملی را تجربه کرده‌است. نخست، بیرون جَستن از چارچوب نظری؛ دوم، گسترش مرزهای دین به بیرون از محدوده‌های نهادی و سازمانی آن و سوم، تلاش برای خارج کردن آن از جغرافیای غربی و مسیحی.<ref>دین ـ جامعه و عرفی شدن، ص۱۴۶.</ref> | ||
اهمیت موضوع دین برای جامعه‌شناسان، نه فی نفسه، بلکه به تبع تأثیراتی بوده است که بر حیات اجتماعی می‌گذارده یا از آن می‌پذیرفته است. مخاطبین دین در بادی امر، اگر چه افرادند و تجلی نخستین آن در ایمان و تعلق خاطر فردی است، لیکن دین مستعد آن است که به سرعت وجه اجتماعی بیابد. چنان‌که با وجود تمایز ادیان از این حیث، هیچ دینی را در هیچ زمانی نمی‌توان سراغ گرفت که کاملاً سرّی، درونی، ذهنی و حاشیه‌ای باقی مانده باشد و حتی برخی از ادیان، خود را صاحب نقش و رسالت اجتماعی می‌شناسند. به علاوه دین نیز مانند هر پدیده اجتماعی دیگر، از تأثیرپذیری محیط نشو و نمای خویش مصون نیست؛ لذا از این حیث هم به مثابه یک متغیر وابسته، محل توجه جامعه‌شناسان و محمل مطالعات جامعه‌شناختی قرار گرفته و بی استثناء در تمامی سرفصل‌های مطالعات جامعه‌شناسانه مطرح بوده است و همچنان دنبال می‌شود. مثل جامعه‌شناسیِ ساخت‌ها، جامعه‌شناسی نهادها، جامعه‌شناسی گروه‌ها، جامعه‌شناسی نظم و تغییرات، جامعه‌شناسی کنش و | اهمیت موضوع دین برای جامعه‌شناسان، نه فی نفسه، بلکه به تبع تأثیراتی بوده است که بر حیات اجتماعی می‌گذارده یا از آن می‌پذیرفته است. مخاطبین دین در بادی امر، اگر چه افرادند و تجلی نخستین آن در ایمان و تعلق خاطر فردی است، لیکن دین مستعد آن است که به سرعت وجه اجتماعی بیابد. چنان‌که با وجود تمایز ادیان از این حیث، هیچ دینی را در هیچ زمانی نمی‌توان سراغ گرفت که کاملاً سرّی، درونی، ذهنی و حاشیه‌ای باقی مانده باشد و حتی برخی از ادیان، خود را صاحب نقش و رسالت اجتماعی می‌شناسند. به علاوه دین نیز مانند هر پدیده اجتماعی دیگر، از تأثیرپذیری محیط نشو و نمای خویش مصون نیست؛ لذا از این حیث هم به مثابه یک متغیر وابسته، محل توجه جامعه‌شناسان و محمل مطالعات جامعه‌شناختی قرار گرفته و بی استثناء در تمامی سرفصل‌های مطالعات جامعه‌شناسانه مطرح بوده است و همچنان دنبال می‌شود. مثل جامعه‌شناسیِ ساخت‌ها، جامعه‌شناسی نهادها، جامعه‌شناسی گروه‌ها، جامعه‌شناسی نظم و تغییرات، جامعه‌شناسی کنش و کنش‌گران اجتماعی و…<ref>دین ـ جامعه و عرفی شدن، ص۱۴۷–۱۴۸.</ref> | ||
==رویکردهای جامعه‌شناسی دین== | ==رویکردهای جامعه‌شناسی دین== | ||