پرش به محتوا

منظور از «سفید و سیاه» در خطبه غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از عبارت (فاعلم کل ابیض و اسود) در خطبه غدیر چیست؟
منظور از عبارت {{متن عربی|فَأُعْلِمَ کُلَّ أَبْیضَ وَأَسْوَدَ}} در خطبه غدیر چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
پیامبر اکرم (ص) در واپسین سال عمر شریف شان موقع برگشت از آخرین حج که به حجه الوداع معروف است به امر خداوند در محلی به نام «غدیر خم» که چشمه ای است در محل جحفه، دستور توقف بر کاروان حج صادر کردند، این در حالی بود که هوا به شدت گرم بود و مخصوصاً این توقف در هنگام ظهر بود، حرارت و گرمی هوا بیشتر احساس می‌شد، ولی حضرت با این اعلام توقف منظور مهمتری داشتند که در چنین شرایطی، کاروان حج را متوقف می‌کنند و نیز محلی که انتخاب شد، تقریباً حکم سه راهی داشت یعنی برخی از گروه‌های حاضر در کاروان در این منطقه از سایرین جدا شده و به مناطق و محل زندگی خود برمی‌گشتند؛ لذا حضرت خواستند این امر مهم را قبل از این که مردم پراکنده شوند، ابلاغ نمایند؛ لذا بعد از برگزاری نماز ظهر به جماعت، حضرت مردم را جمع می‌کنند و خطبه ای رسا بیان می‌فرمایند که معروف به «خطبه غدیر» است.
==حجه الوداع و غدیر خم==
حَجَّةُ الوَداع، تنها حج پیامبر(ص) بعد از اسلام است. پیامبر پس از هجرت به مدینه، سه بار برای عمره به مکه رفت؛ اما به گفته مورخان و محدّثان، فقط یک بار در مراسم حج حضور یافت و آن چند ماه پیش از وفاتش بود. از آنجا که این حج در آخرین سال عمر آن حضرت(ص) واقع شد و پیامبر در آن با مسلمانان وداع کرد، به حجة الوداع (حج خداحافظی) مشهور است. در بازگشت از این حج به امر خدا در محلی به نام «غدیر خم» که برکه‌ای است در ناحیه‌ای میان مکه و مدینه و در منطقه جحفه، دستور توقف کاروان حج را صادر کرد، با وجود هوای گرم و شدت آفتاب به دلیل مسئله مهمی پیامبر(ص) دستور توقف به کاروران‌ها دادند. محلی که انتخاب شد، تقریباً حکم سه راهی داشته و برخی از گروه‌های حاضر در کاروان در این منطقه از سایرین جدا شده و به مناطق و محل زندگی خود برمی‌گشتند؛ لذا پیامبر(ص) خواستند این امر قبل از این که مردم پراکنده شوند، بیان شود؛ لذا بعد از برگزاری نماز ظهر به جماعت، حضرت مردم را جمع می‌کنند و خطبه‌ای می‌خوانند که معروف به «خطبه غدیر» است.


بعد از حمد و ثنای الهی و بیان مطالبی دیگر می‌فرمایند: «همانا خداوند متعال این آیه را نازل فرموده‌است: «آنچه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان که اگر نرسانی، تبلیغ رسالت و اداء وظیفه نکرده‌ای و خدا تو را از شر و آزار مردمان محفوظ خواهد داشت».<ref>مائده / ۶۷.</ref>
==خطبه غدیر==
خطبه غدیر توسط پیامبر اسلام(ص) در واقعه غدیر ایراد و در آن امام علی(ع)به عنوان جانشین پیامبر معرفی شد. این خطبه در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۰ قمری، هنگام بازگشت از حجة الوداع در غدیر خم بعد از نزول آیه تبلیغ ایراد شد. بسیاری از عالمان شیعه و سنی این خطبه را نقل کرده‌اند.  


و جبرئیل از طرف خداوند به من امر نموده که در این محل (که گروه مسلمانان از هر نژاد و قبیله و طایفه و رنگ و… حضور دارند) بایستم و هر سفید و سیاهی را آگاه نمایم به این که: علی بن ابی طالب برادر من، وصی من، خلیفه من، پیشوای بعد از من است، من از جبرئیل درخواست کردم که پروردگارم مرا از انجام این امر برکنار فرماید؛ زیرا می‌دانستم که افراد باتقوای کم و موذیان و ملامت کنندگان زیادند که مرا به پیوستگی زیاد (الفت زیاد) با علی نکوهش می‌کنند و از توجه زیاد من به علی به حدی نگران و بدبین هستند که مرا اُذُن «گوش» نامیده‌اند… پس ای گروه مردم این را بدانید همانا خداوند او را (علی (ع)) به عنوان ولی و امام بر شما نصب کرده و اطاعت امر او را بر همه واجب فرموده، حکم او جاری و گفتار او نافذ است. و هر کس با او مخالفت نماید از رحمت خدا دور است، و کسی که او را تصدیق کند مشمول رحمت پروردگار است.<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۴۲۴؛ و با اندکی تفاوت، طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، دارالنعمان بی تا، ج۱، ص۷۳؛ سید بن طاووس، علی بن موسی، التحصین، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۱۳ق، ص۵۸۰.</ref>
این خطبه از قوی‌ترین دلایل ولایت امیرالمومنین بعد از پیامبر اسلام است. قرائن و شواهد مختلفی این حدیث را در اثبات ولایت امیرالمومنین تأیید می‌کنند. علامه امینی سلسله اِسناد خطبه غدیر را از منابع اهل سنت گردآوری کرده و به همراه سایر دلایلِ اثبات‌کننده واقعه غدیر در یازده جلد کتاب الغدیر منتشر کرده است.


از محتوای کلام در این خطبه و نیز مواردی که در جاهای دیگر از پیامبر اکرم (ص) با این عنوان «کل ابیض و اسود» استفاده شد چنین به دست می‌آید که منظور حضرت این بود که «من مأمور شدم، آگاه کنم هر فرد سیاه‌پوست و سفیدپوست را» یعنی تمام مردم از هر نژاد و قبیله ای که باشند از هر رنگی که باشند و کنایه از کل مردم است.
بعد از حمد و ثنای الهی و بیان مطالبی دیگر می‌فرمایند: «همانا خداوند متعال این آیه را نازل فرموده‌ است: {{قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ ۖ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ ۚ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ|ترجمه=آنچه از خدا بر تو نازل شد به خلق برسان که اگر نرسانی، تبلیغ رسالت و اداء وظیفه نکرده‌ای و خدا تو را از شر و آزار مردمان محفوظ خواهد داشت.|سوره=مائده|آیه=۶۷}}
 
«جبرئیل از طرف خداوند به من امر نموده که در این محل بایستم و هر سفید و سیاهی را آگاه نمایم به این که: علی بن ابی طالب برادر من، وصی من، خلیفه من، پیشوای بعد از من است، من از جبرئیل درخواست کردم که پروردگارم مرا از انجام این امر برکنار فرماید؛ زیرا می‌دانستم که افراد باتقوای کم و موذیان و ملامت کنندگان زیادند که مرا به پیوستگی زیاد (الفت زیاد) با علی نکوهش می‌کنند و از توجه زیاد من به علی به حدی نگران و بدبین هستند که مرا اُذُن «گوش» نامیده‌اند … پس ای گروه مردم این را بدانید همانا خداوند او را به عنوان ولی و امام بر شما نصب کرده و اطاعت امر او را بر همه واجب فرموده، حکم او جاری و گفتار او نافذ است. و هر کس با او مخالفت نماید از رحمت خدا دور است، و کسی که او را تصدیق کند مشمول رحمت پروردگار است.»<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، قم، مرکز الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۴۲۴؛ و با اندکی تفاوت، طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، دارالنعمان بی تا، ج۱، ص۷۳؛ سید بن طاووس، علی بن موسی، التحصین، مؤسسه دارالکتاب، ۱۴۱۳ق، ص۵۸۰.</ref>
 
==محتوای جمله==
از محتوای کلام در این خطبه و نیز موارد دیگری که از پیامبر(ص) با این عنوان {{متن عربی|کُلَّ أَبْیضَ وَأَسْوَدَ}} استفاده شده چنین به دست می‌آید که منظور حضرت این بود که «من مأمور شدم، آگاه کنم هر فرد سیاه‌پوست و سفیدپوست را» یعنی تمام مردم از هر نژاد و قبیله‌ای که باشند، از هر رنگی که باشند و کنایه از کل مردم است.


چنانچه از پیامبر (ص) نقل شده‌است که فرمودند: «إنی بعثت الی الناس کافه الاحمر و الاسود؛ یعنی من مبعوث شدم برای هدایت جمیع انسان‌ها چه سرخ‌پوست باشد، چه سیاه‌پوست».<ref>هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۲۵۹.</ref>
چنانچه از پیامبر (ص) نقل شده‌است که فرمودند: «إنی بعثت الی الناس کافه الاحمر و الاسود؛ یعنی من مبعوث شدم برای هدایت جمیع انسان‌ها چه سرخ‌پوست باشد، چه سیاه‌پوست».<ref>هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۲۵۹.</ref>
۱٬۴۰۷

ویرایش