پرش به محتوا

خطبه متقین و داستان مرگ همام: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} {{شروع متن}} {{سوال}} در خطبه ۱۸۴ نهج البلاغه (متقين) آمده كه بعد از آ...» ایجاد کرد)
 
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }}
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
در خطبه ۱۸۴ نهج البلاغه (متقين) آمده كه بعد از آن كه حضرت علي(ع) صفات متقين را ذكر فرمود، همام جان داد... آيا اين مسئله حقيقت دارد؟  
در خطبه ۱۸۴ نهج البلاغه (متقین) آمده که بعد از آن که حضرت علی(ع) صفات متقین را ذکر فرمود، همام جان داد… آیا این مسئله حقیقت دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
سوال این است که آيا درست است كه همام با شنيدن سخنان امام علي(ع) در بيان اوصاف متقين از دنيا رفت. در پاسخ به اين سؤال ابتدا خلاصه اي از ماجرا به اين صورت است : همام (كه مردي عابد و پرهيزكار بود) از اميرالمؤمنين درخواست كرد تا صفات پرهيزكاران را براي او بيان فرمايد. اميرالمؤمنين علي(ع) درنگ فرمود و سپس به اختصار صفات متقين را براي همام بيان كرد ولي همام درخواست كرد كه به تفصيل براي او بيان كند و دراين مورد اصرار ورزيد. لذا امير المؤمنين - عليه السلام - به طور تفصيلي در خطبه ۱۸۴ كه معروف به خطبه همام است، صفات پرهيزكاران را براي او بيان كرد. وقتي كه سخنان امام(ع) به آخر رسيد،‌ راوي مي‌گويد: فصعق همام صعقه كانت نفسها فيها؛<ref>نهج البلاغه، خ۱۸۴.</ref> ناگهان همام ناله‌اي از جان كشيد كه روحش از كالبدش خارج شد.
سؤال این است که آیا درست است که همام با شنیدن سخنان امام علی(ع) در بیان اوصاف متقین از دنیا رفت. در پاسخ به این سؤال ابتدا خلاصه ای از ماجرا به این صورت است: همام (که مردی عابد و پرهیزکار بود) از امیرالمؤمنین درخواست کرد تا صفات پرهیزکاران را برای او بیان فرماید. امیرالمؤمنین علی(ع) درنگ فرمود و سپس به اختصار صفات متقین را برای همام بیان کرد ولی همام درخواست کرد که به تفصیل برای او بیان کند و دراین مورد اصرار ورزید؛ لذا امیر المؤمنین - علیه السلام - به‌طور تفصیلی در خطبه ۱۸۴ که معروف به خطبه همام است، صفات پرهیزکاران را برای او بیان کرد. وقتی که سخنان امام(ع) به آخر رسید، راوی می‌گوید: فصعق همام صعقه کانت نفسها فیها؛<ref>نهج البلاغه، خ۱۸۴.</ref> ناگهان همام ناله‌ای از جان کشید که روحش از کالبدش خارج شد.


در مورد حقيقت داشتن اين مسأله :  
در مورد حقیقت داشتن این مسئله:


اولا : علامه شوشتري در شرح نهج البلاغه گويد: اين خطبه با تمام خصوصيات و جزئيات، از جمله اين كه همام از دنيا رفت در كتاب كافي، كتاب سليم بن قيس، تحف العقول، امالي محمد بن بابويه، تذكره سبط ابن الجوزي، و ابن طلحه الشافعي در مطالب السؤول و كراجكي در كنز آمده است.<ref>شوشتري، محمد تقي، بهج الصباغه، تهران، اميركبير، چاپ اول، ۱۳۷۶، ج۱۲، ص۴۰۵.</ref>
اولا: علامه شوشتری در شرح نهج البلاغه گوید: این خطبه با تمام خصوصیات و جزئیات، از جمله این که همام از دنیا رفت در کتاب کافی، کتاب سلیم بن قیس، تحف العقول، آمالی محمد بن بابویه، تذکره سبط ابن الجوزی، و ابن طلحه الشافعی در مطالب السؤول و کراجکی در کنز آمده است.<ref>شوشتری، محمد تقی، بهج الصباغه، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۷۶، ج۱۲، ص۴۰۵.</ref>


ثانيا: سيد رضي در جمع‌آوري كلمات آن حضرت در نهج البلاغه هر چند سند را ذکر نکرده است ولي يقيناً منابع قابل اعتماد داشته که در کتب ديگر بيان شده است.  
ثانیا: سید رضی در جمع‌آوری کلمات آن حضرت در نهج البلاغه هر چند سند را ذکر نکرده است ولی یقیناً منابع قابل اعتماد داشته که در کتب دیگر بیان شده است.


ثالثا: در ادامه همين خطبه وقتي كه همام از دنيا رفت اميرالمؤمنين فرمود: آه من از اين پيشامد مي‌ترسيدم.<ref>نهج البلاغه، خ۱۸۴.</ref> از اين كلام امام(ع) معلوم مي‌شود كه همام از دنيا رفته بود و امام از اين پيشامد خوف داشته است.  
ثالثا: در ادامه همین خطبه وقتی که همام از دنیا رفت امیرالمؤمنین فرمود: آه من از این پیشامد می‌ترسیدم.<ref>نهج البلاغه، خ۱۸۴.</ref> از این کلام امام(ع) معلوم می‌شود که همام از دنیا رفته بود و امام از این پیشامد خوف داشته است.


رابعا: اميرالمؤمنين - عليه السلام - ‌همچنين در ادامه مي‌فرمايد: اين امر اختصاصي به همام ندارد بلكه هركس كه شرايط همام را داشته باشد و اين سخنان را بشنود چنين خواهد شد. لذا مي‌فرمايد: موعظه و پند و اندرزهاي رسا به آنان كه اهل موعظه‌اند چنين مي‌كند.<ref>همان.</ref> پس مسلماً همام با شنيدن سخنان امام از دنيا رفته بود.  
رابعا: امیرالمؤمنین - علیه السلام - همچنین در ادامه می‌فرماید: این امر اختصاصی به همام ندارد بلکه هرکس که شرایط همام را داشته باشد و این سخنان را بشنود چنین خواهد شد؛ لذا می‌فرماید: موعظه و پند و اندرزهای رسا به آنان که اهل موعظه‌اند چنین می‌کند.<ref>همان.</ref> پس مسلماً همام با شنیدن سخنان امام از دنیا رفته بود.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱ـ شرح خطبه متقين، آيت الله فاضل لنکراني.
== مطالعه بیشتر ==
۱ـ شرح خطبه متقین، آیت الله فاضل لنکرانی.


۲ـ شرح نهج البلاغه، خطبه متقين، ناصر مکارم شيرازي.
۲ـ شرح نهج البلاغه، خطبه متقین، ناصر مکارم شیرازی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
|شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
|شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱٬۴۰۷

ویرایش