۱۱٬۹۱۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
عدل و فضل خداوند چه شباهت و تفاوتی با یکدیگر دارند؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}}عدل خداوند صفتی است که برای همه افراد یکسان اجرا خواهد شد اما فضل خداوند در معنای خاص خود، مربوط به گروه خاصی از انسانها است. | ||
عدالت الهی به این معنا است که خداوند با هر موجودی چنانکه شایسته آن است، رفتار میکند. عدل خداوند برای همه یکسان است؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمیکند و هیچکس از عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود. فضل خدا به معنای اعطا براساس لطف و نه شایستگی بندگان است. | |||
== معنای عدالت == | دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونهای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. | ||
==معنای عدالت== | |||
واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروفترین و جامعترین آن قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود است. این تعریف را میتوان در کلام امام علی(ع) نیز یافت: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا|ترجمه=عدل این است که امور را در جاى خود قرار میدهد}}.<ref>نهج البلاغه، حکمت، ۴۳۷.</ref> | واژه عدل و عدالت دارای معانی مختلفی است که معروفترین و جامعترین آن قرار گرفتن افراد و اشیاء در جایگاه شایسته خود است. این تعریف را میتوان در کلام امام علی(ع) نیز یافت: {{متن عربی|الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُور مَوَاضِعَهَا|ترجمه=عدل این است که امور را در جاى خود قرار میدهد}}.<ref>نهج البلاغه، حکمت، ۴۳۷.</ref> | ||
براساس این معنای عدالت، در جهان تکوین و تشریع، اصل عدالت این اقتضاء را دارد که هر چیزی در جای مناسب خود قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا میشود که خداوند با هر موجودی آن چنانکه شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در خور آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است به او عطا کند.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، کتابفروشی طه، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۳۱۵.</ref> | براساس این معنای عدالت، در جهان تکوین و تشریع، اصل عدالت این اقتضاء را دارد که هر چیزی در جای مناسب خود قرار گیرد. عدالت الهی نیز چنین معنا میشود که خداوند با هر موجودی آن چنانکه شایسته آن است، رفتار کند و آن را در موضعی که در خور آن باشد، بنشاند و چیزی را که مستحق آن است به او عطا کند.<ref>سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، کتابفروشی طه، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۳۱۵.</ref> | ||
== معنای فضل == | ==معنای فضل== | ||
فضل خدا، عطاکردن براساس لطف است و نه آنچه شایستگی بندگان است.<ref>سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۴۲۰.</ref> خواجه نصیرالدین طوسی ثواب را از فضل خداوند و عقاب از عدل او دانسته است.<ref>طوسی، خواجه نصیر الدین، آغاز و انجام، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴ش، ص۷۲.</ref> | |||
فضل خدا بر دو مرتبه است: | فضل خدا بر دو مرتبه است: | ||
== تفاوتها == | *معنای عام: فضل خداوند در مرتبه اول، همگانی و عام است. این فضل شامل همه انسانها و حتی موجودات میشود: {{قرآن||ترجمه=همانا خداوند نسبت به مردم فضل بسیار دارد.|سوره=بقره|آیه=۲۴۳}} و {{قرآن|وَلَکنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْعَالَمِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به جهانیان، لطف و فضل دارد.|سوره=بقره|آیه=۲۵۱}}. | ||
خداوند هم دارای فضل است و هم صاحب عدل. فضل گاه مربوط به گروه خاصی از انسانها میشود | *معنای خاص: این نوع فضل خداوند تنها به مؤمنان اختصاص دارد: {{قرآن|وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ|ترجمه=خداوند نسبت به مؤمنین صاحب فضل است|سوره=آلعمران|آیه=۱۵۲}}. | ||
==تفاوتها== | |||
خداوند هم دارای فضل است و هم صاحب عدل. فضل گاه مربوط به گروه خاصی از انسانها میشود: {{قرآن|ذَلِک فَضْلُ اللّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاء|ترجمه=آن فضل خداست که به هر کسی بخواهد عطا میکند|سوره=مائده|آیه=۵۴}}. اما صفت عدل، صفتی است که برای همه افراد یکسان اجرا خواهد شد؛ زیرا خداوند به بندگان ظلم نمیکند و هیچکس خصوصاً در حسابرسی اعمال، از عدل خداوند در روز قیامت بیرون نخواهد بود. | |||
دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونهای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. همچنین هیچکدام از این صفات از دیگری ناشی نمیشود | دو صفت عدل و فضل خدا مستقل بوده و خداوند با هر یک از این صفات به گونهای مستقل از دیگری نسبت به بندگان رفتار خواهد نمود. همچنین هیچکدام از این صفات از دیگری ناشی نمیشود. | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[انواع عدالت خداوند]] | *[[انواع عدالت خداوند]] | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== مطالعه بیشتر == | ==مطالعه بیشتر== | ||
۱ـ معارف اسلامی، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۱۱۷، دفتر نشرمعارف ۱۳۸۰. | ۱ـ معارف اسلامی، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۱۱۷، دفتر نشرمعارف ۱۳۸۰. | ||
۲ـ عقاید استدلالی، علی ربانی گلپایگانی، ج۱، ص۱۸۹، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، ۱۳۸۱ش، مبحث عدل الهی. | ۲ـ عقاید استدلالی، علی ربانی گلپایگانی، ج۱، ص۱۸۹، مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران، ۱۳۸۱ش، مبحث عدل الهی. | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه |