پرش به محتوا

فترت وحی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۱۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ دسامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
فترت وحی به چه دوره‌ای گفته می‌شود، نظر مستشرقان و خاورشناسان در مورد فترت وحی چه می‌باشد؟
فترت وحی به چه دوره‌ای گفته می‌شود، نظر مستشرقان و خاورشناسان در مورد فترت وحی چه می‌باشد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''فَترَت وحی''' به دوره انقطاع وحی به پیامبر(ص) گفته می‌شود. برخی گفته‌اند در دوره‌هایی از زندگی پیامبر(ص) قرآن بر او نازل نمی‌شد. گروهی از مفسران به انقطاع چند روزه وحی معتقدند و گروهی دیگر به فترت سه ساله. بعضی فترت وحی را افسانه و دروغ می‌دانند و اذعان دارند در قرآن به چنین چیزی اشاره نشده است و این ادعا بعدها گفته شده است.


<br />
==انقطاع وحی==
فَترَت در لغت به معنای سکون بعد از حدّت است.<ref>قاموس قرآن، ج‏۵، ص۱۴۶؛ المفردات فی غریب القرآن، ص۶۲۲</ref> در اصطلاح به معنای تأخیر و توقف در وحی به پیامبر(ص) است. این دوره با توجه به سؤالات مشرکین از پیامبر(ص) و انقطاع وحی، برای پیامبر(ص) بسیار سخت بوده است. در قرآن به این موضوع اشاره شده است:


== مفهوم شناسی ==
این تأخیر در پاسخ مشرکان در خصوص سوالات مربوط به داستان [[اصحاب کهف]]، [[موسی]] و [[خضر]]، و [[یأجوج و مأجوج]] رخ داده و نیز بیش از چهل روز به طول نکشید. طولانی‌تر از آن در تاریخ ثبت نشده است.
فَترَت در لغت به معنای سکون بعد از حدّت است.<ref>قاموس قرآن، ج‏۵، ص: ۱۴۶- المفردات فی غریب القرآن، ص: ۶۲۲</ref> در اصطلاح به معنای تأخیر و توقف در وحی به پیامبر(ص) است. زمان این دوره را ۱۲ تا ۳ سال نقل کرده‌اند، که این دوره با توجه به سؤالات مشرکین از پیامبر(ص) و انقطاع وحی، برای پیامبر(ص) بسیار سخت بوده است. در قرآن به این موضوع اشاره شده است:


[[وحی]] در مدت نزول قرآن همواره میان [[جبرئیل]] و پیامبر(ص) جریان نداشته است؛ بلکه هر از گاهی آن رشته متصل می‌گشته و جبرئیل تعالیم الهی را به پیامبر(ص) منتقل می‌کرد؛ اما در این میان یک یا چند بار رشته وحی منقطع شد. این نحوه انقطاعِ وحی، به [[فترت وحی]] تعبیر شده است.


این تأخیر در پاسخ مشرکان در خصوص سوالات مربوط به داستان اصحاب کهف، موسی و خضر، و یأجوج و مأجوج رخ داده و نیز بیش از چهل روز به طول نکشید. طولانی‌تر از آن در تاریخ ثبت نشده است.
این انقطاعِ وحی در نازل شدن چند سوره بوده است:
 
[[وحی]] در مدت نزول قرآن همواره میان جبرئیل و پیامبر(ص) جریان نداشته است؛ بلکه هر از گاهی آن رشته متصل می‌گشته و جبرئیل تعالیم الهی را به پیامبر(ص) منتقل می‌کرد؛ اما در این میان یک یا چند بار رشته وحی منقطع شد. این نحوه انقطاعِ وحی، به [[فترت]] وحی تعبیر شده است.


این انقطاعِ وحی در نازل شدن چند سوره بوده است:
۱. قبل از نازل شدن سوره ضحی که حداکثر چهل روز بوده است. ۲. قبل از نازل شدن سوره مدثر که پس از آن وحی مستمر شده است. ۳. در اثناء [[سوره مریم]]: پس از نزول بخشی از سوره مریم حداکثر چهل روز در وحی فترت پدید آمد. ۴. پیش از سوره کهف پیش از نزول سوره کهف، حداکثر چهل روز جریان وحی متوقف شد.<ref>حویزی؛ تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۲۵۵</ref>


۱. قبل از نازل شدن سوره ضحی که حداکثر چهل روز بوده است. ۲. قبل از نازل شدن سوره مدثر که پس از آن وحی مستمر شده است. ۳. در اثناء سوره مریم: پس از نزول بخشی از سوره مریم حداکثر چهل روز در وحی فترت پدید آمد. ۴. پیش از سوره کهف پیش از نزول سوره کهف، حداکثر چهل روز جریان وحی متوقف شد.<ref>حویزی؛ تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۲۵۵</ref>
== مدت زمان فترت وحی ==
زمان دوره فترت وحی را دوازده روز تا سه سال نقل کرده‌اند. بر اساس قول مشهور دوره فترت وحی سه سال است.<ref>عبدالمجید طالب تاش، فترت وحی قرآن در ترازوی نقد، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی کلامی</ref> آیت الله معرفت از قرآن‌پژوهان معاصر به انقطاع وحی سه ساله معتقد است.<ref>عبدالمجید طالب تاش، عیسی عیسی زاده، تحلیل و نقد دیدگاه آیت الله معرفت از فترت وحی قرآن، مطالعات علوم قرآن سال اول زمستان 1398 شماره 2،</ref> جعفر مرتضى عاملى استناد روايات براى اثبات عدم نزول قرآن در سه سال اول بعثت را مردود دانسته است.<ref>دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگ نامه علوم قرآن، ج۱، ص۲۳۱۹</ref> برخی محققان گفته‌اند با توجه با سیر تدرجی نزول آیات، فاصله افتادن چند روزه بین نزول وحی امری طبیعی است و دوره‌ای بنام فترت وحی وجود ندارد.<ref>عبدالمجید طالب تاش، فترت وحی قرآن در ترازوی نقد، فصلنامه پژوهش‌های اعتقادی کلامی</ref>


==نظر مستشرقان و خاورشناسان==
==نظر مستشرقان درباره فترت وحی==
مستشرقین همچون لامانس (م۱۹۳۷م) و رژی بلاشر (۱۹۷۳م) پیرامون قرآن و فترتِ وحی نظراتی دارند که نمی‌توان آنها را بدون هیچ تحلیلی عنوان کرد؛ چرا که آنها فقط دریافت‌های خود را مطرح کرده و اینکه این نظریات آنان درست باشند نمی‌توان به آنها استناد نمود.<ref>الصغیر، محمّدحسین علی، خاورشناسان و پژوهشهای قرآن، ترجمه محمّدصادق شریعت، قم، مؤسسه مطلع الفجر، ۱۳۷۲، چاپ اوّل ص۱۳.</ref>
مستشرقین همچون [[لامانس]] (م۱۹۳۷م) و [[رژی بلاشر]] (۱۹۷۳م) پیرامون قرآن و فترتِ وحی نظراتی دارند که نمی‌توان آنها را بدون هیچ تحلیلی عنوان کرد؛ چرا که آنها فقط دریافت‌های خود را مطرح کرده و اینکه این نظریات آنان درست باشند نمی‌توان به آنها استناد نمود.<ref>الصغیر، محمّدحسین علی، خاورشناسان و پژوهشهای قرآن، ترجمه محمّدصادق شریعت، قم، مؤسسه مطلع الفجر، ۱۳۷۲، چاپ اوّل ص۱۳.</ref>


به‌طور کلی مستشرقین در خصوص فترت وحی و تأثیر آن در مکی و مدنی بودن مطالبی را مطرح کرده‌اند که ما به‌طور خلاصه به نظر دو تن از این شخصیت‌ها اشاره می‌کنیم:
به‌طور کلی مستشرقین در خصوص فترت وحی و تأثیر آن در مکی و مدنی بودن مطالبی را مطرح کرده‌اند که ما به‌طور خلاصه به نظر دو تن از این شخصیت‌ها اشاره می‌کنیم:
خط ۲۹: خط ۲۸:
ایجاز در اسلوب. کوتاهی سوره‌ها. آیات مقطعه. آیات و سور جمله واحداند که معنای کاملی ندارد. توصیفات قیامت و همراه وحشت و غم. داشتن قسم و سوگند به پدیده‌های طبیعی و حسی. از کتاب‌های مقدس مطالبی عنوان شده است.
ایجاز در اسلوب. کوتاهی سوره‌ها. آیات مقطعه. آیات و سور جمله واحداند که معنای کاملی ندارد. توصیفات قیامت و همراه وحشت و غم. داشتن قسم و سوگند به پدیده‌های طبیعی و حسی. از کتاب‌های مقدس مطالبی عنوان شده است.


اما نقد: این نظریه درست نیست چرا که در بخش سور مکی، سوره‌های بلندی نظیر «سوره انعام» ودر بخش مدنی، سوره‌های کوتاهی نظیر «سوره نصر» وجود دارد. از طرفی رابطه و پیوستگی بین سور وجود دارد چرا که شخصی اگر بهره‌ای از بلاغت داشته باشد، رابطه مستحکم میان اجزای قرآن را مشاهده می‌کند.<ref>زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، دارقتیبه، ۱۴۲۲ق، الطبعه الثانیه ص۲۶۸–۲۸۰؛ عنایت، غازی، شبهات حول القرآن وتفنیدها، دارومکتبه الهلال، بیروت، ۱۹۹۶م. ۸۰–۸۴</ref>
نقد: این نظریه درست نیست چرا که در بخش سور مکی، سوره‌های بلندی نظیر «سوره انعام» ودر بخش مدنی، سوره‌های کوتاهی نظیر «سوره نصر» وجود دارد. از طرفی رابطه و پیوستگی بین سور وجود دارد چرا که شخصی اگر بهره‌ای از بلاغت داشته باشد، رابطه مستحکم میان اجزای قرآن را مشاهده می‌کند.<ref>زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، دارقتیبه، ۱۴۲۲ق، الطبعه الثانیه ص۲۶۸–۲۸۰؛ عنایت، غازی، شبهات حول القرآن وتفنیدها، دارومکتبه الهلال، بیروت، ۱۹۹۶م. ۸۰–۸۴</ref>


'''۲.''' رژی بلاشر،<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، ۱۳۷۷ ش، چاپ اوّل. ج۲ص ۲۰۴۸.</ref> می‌گوید که قبل از فترتِ وحی ۲۳ سوره نازل شده است و نیز امور زیر را از خواص فترت وحی دانسته که شامل آیات مکی می‌شود:
'''۲.''' رژی بلاشر،<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، تهران، ۱۳۷۷ ش، چاپ اوّل. ج۲ص ۲۰۴۸.</ref> می‌گوید که قبل از فترتِ وحی ۲۳ سوره نازل شده است و نیز امور زیر را از خواص فترت وحی دانسته که شامل آیات مکی می‌شود:
خط ۳۵: خط ۳۴:
این مرحله از دعوت اسلامی، دشمنی قریش با پیامبر اکرم رو به کاهش رفته و در عین حال روابط بین آنان قطع شده است. و این مهم، بدان جهت بود که پیامبر اکرم قریش را به کنارگذاشتن بت‌ها، تأکید بر وحدانیت خداوند و جلوگیری از بهره‌کشی بردگان و فقرا فراخوانده و در نتیجه باعث از دست رفتن امتیازات طبقاتی قریش شده است.
این مرحله از دعوت اسلامی، دشمنی قریش با پیامبر اکرم رو به کاهش رفته و در عین حال روابط بین آنان قطع شده است. و این مهم، بدان جهت بود که پیامبر اکرم قریش را به کنارگذاشتن بت‌ها، تأکید بر وحدانیت خداوند و جلوگیری از بهره‌کشی بردگان و فقرا فراخوانده و در نتیجه باعث از دست رفتن امتیازات طبقاتی قریش شده است.


غالباً مقطعه و دارای یک ریتم و آوازی معین هستند.
غالباً مقطعه و دارای یک ریتم و آوازی معین هستند. با قسم و سوگند به پدیده‌های طبیعی و حسی همراه است. و همینطور قصص انبیا و اقوام گذشته را دارد.
 
با قسم و سوگند به پدیده‌های طبیعی و حسی همراه است.
 
و همینطور قصص انبیا و اقوام گذشته را دارد.


بلاشر از پیامبر اکرم شخصیتی شتاب زده، متردد از تکلیف، تأثیر پذیرفته از محیط اجتماعی منحط مکه و… یاد می‌کند.<ref>معرفت، محمد هادی، صیانه القرآن من التحریف، قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۱۰ق، چاپ اول ص۱۲۵–۱۵۶؛ مرکز الثقافه و المعارف القرآنیه، علوم القرآن عند المفسرین، مطبعه مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۳۷۴ق، چاپ اول. ج۲ ص۱۳۰.</ref> که این مطلب مورد انکار اجماع مسلمین است.<ref>بهتر است براسی اطلاع بیشتر به این سایت نیز مراجعه بفرمایید: Ahmadifar۶۵@yahoo.com</ref> و نیز مطالبی را که به آیات مکی نسبت داده است از آثار فترت وحی به شمار نمی‌آید، بلکه فترت در وحی به جهت مصالحی بوده است که از طرف خداوند مورد توجه بوده است.
بلاشر از پیامبر اکرم شخصیتی شتاب زده، متردد از تکلیف، تأثیر پذیرفته از محیط اجتماعی منحط مکه و… یاد می‌کند.<ref>معرفت، محمد هادی، صیانه القرآن من التحریف، قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۱۰ق، چاپ اول ص۱۲۵–۱۵۶؛ مرکز الثقافه و المعارف القرآنیه، علوم القرآن عند المفسرین، مطبعه مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۳۷۴ق، چاپ اول. ج۲ ص۱۳۰.</ref> که این مطلب مورد انکار اجماع مسلمین است.<ref>بهتر است براسی اطلاع بیشتر به این سایت نیز مراجعه بفرمایید: Ahmadifar۶۵@yahoo.com</ref> و نیز مطالبی را که به آیات مکی نسبت داده است از آثار فترت وحی به شمار نمی‌آید، بلکه فترت در وحی به جهت مصالحی بوده است که از طرف خداوند مورد توجه بوده است.


{{مطالعه بیشتر}}
==منابع==
{{پانویس|۲}}


==مطالعه بیشتر==
{{کلام}}
۱. زرکشی، بدرالدین محمد بن عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار احیاء الکتب العربیه، ۱۳۷۶ ق.


۲. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، منشورات الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳ق، چاپ دوم.
۳. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، مؤسسه نشر اسلامی، قم، ۱۴۱۲ق.
۴. معرفت، محمد هادی، صیانه القرآن من التحریف، قم، دار القرآن الکریم، ۱۴۱۰ق، چاپ اول.
۵. میرمحمدی، ابوالفضل، بحوث فی تاریخ القرآن و علومه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۰ق.
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = کلام
  | شاخه اصلی = کلام
خط ۶۵: خط ۵۰:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =د
}}
}}


#{{پایان متن}}
#{{پایان متن}}
<references />
<references />
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش