باقیات الصالحات: تفاوت میان نسخه‌ها

مراد از باقیات الصالحات چیست؟ آیا روایات آن معتبر است؟{{پایان سوال}}

باقیات الصالحات در کاربرد [[عرف|عرفی]] آن به معنای آثار نیک و اقدامات عام‌ّالمنفعه است، که پس از [[مرگ]] نیز بر جای می‌ماند.<ref>فرهنگ معین، ذیل باقیات الصالحات؛ همچنین نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref>  

باقیات الصالحات در کاربرد [[قرآن|قرآنی]] آن، شامل همه کارهای نیک [[انسان]] است؛ چراکه [[ثواب]] آن برای همیشه در [[آخرت]] باقی است؛ برخلاف کارهای دنیایی که تأثیر آن محدود به [[دنیا]] است و پس از مرگ فایده‌ای برای انسان ندارد.<ref>نگاه کنید به حسینی ، سید محمدرضا، تراثنا محرم، ربیع الأول ۱۴۱۲ق، سال هفتم، شماره ۱، ص۶۵۳.</ref>

[[علم رجال|رجال‌شناسان]] و [[محدث|مُحَدِّثان]] روایاتی<ref>حر عاملی، محمد، وسائل الشیعه، ج‏۱۶، ص۱۷۲، باب ۱۶؛ بن حمد آل سعدی، عبد الرحمن، بهجه قلوب الأبرار وقره عیون الأخیار فی شرح جوامع الأخبار، عربستان، وزاره الشئون الإسلامیه والأوقاف والدعوه والإرشاد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۱۰۲، به نقل از صحیح مسلم، کتاب الوصیه، باب ما یلحق الإنسان من الثواب بعد وفاته، حدیث ۱۶۳۱.</ref> را که بیانگر پیوستن آثار اعمال صالح دنیایی به [[مؤمن]]، پس از مرگ او است، معتبر دانسته‌اند؛ زیرا شمار آن به گونه‌ای است که به صادر شدن آن از [[معصوم(ع)]] اطمینان حاصل می‌شود. برخی از این روایات دارای [[روایت صحیح|سند صحیحی]] نیز هستند که گویای قطع نشدن حسنات مؤمنان پس از مرگ‌شان است.<ref name=":0">کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ‏ ج‏۷، ص۵۶، حدیث ۱.</ref>

یکی از کارهای نیک که ثواب آن پس از مرگ باقی است و به فرد می‌رسد، صدقه جاریه است.<ref name=":0" /> مراد از صدقه جاریه، هزینه‌گذاری در راه نیکی است که منفعت عمومی را در پی دارد؛ مانند ساخت [[مسجد]]، بیمارستان و دیگر [[وقف|موقوفات]].<ref name=":1">فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان‏، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی‏(ع)، ۱۴۰۶ق، ج‏۲۵، ص۵۸۶.</ref> در برخی روایات، صدقه و وقف دو ذخیره در روز آخرت و [[قیامت]] معرفی شده‌اند.<ref>ابن حیون مغربی، نعمان‏، دعائم الإسلام، قم، مؤسسه آل البیت(ع)‏، ۱۳۸۵ق، ج‏۲، ص۳۴۱.</ref> در روایات به نهال کردن درخت و کندن چاه نیز اشاره شده است.<ref name=":2">‏ کلینی، محمد، ‏الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، ۱۴۰۷ق، ‏ ج‏۷، ص۵۷، حدیث۵.</ref>

یکی از کارهایی که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد، برپایی سنت‌های دینی است که سبب هدایت انسان‌ها می‌شود؛ طوری که پس از مرگ وی نیز، انسان‌ها با سنتی که او ایجاد کرده هدایت می‌شوند.<ref name=":0" /> برپایی جلسات [[تفسیر قرآن]] و شرح [[حدیث]]، از این جمله هستند.  

بر پایه روایات، باقی گذاشتن مصحف از خود، یکی دیگر از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ نیز به فرد می‌رسد. منظور از مصحف، نوشتن قرآن یا کتاب‌های هدایت‌کننده دانسته شده است.<ref>نگاه کنید به روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏۱۱، ص۱۶۵.</ref>  

فرزند صالح یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ [[والدین]] نیز به آنها می‌رسد.<ref name=":2" /> فرزند صالح با اعمالی مانند [[استغفار]] برای والدین، [[زیارت نیابی]]، [[حج نیابی]]، [[صدقه]]، [[نماز]] و [[روزه]]<ref>مجلسی، محمدتقی، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏۱۱، ص۱۶۶.</ref> سبب [[تکامل برزخیِ]] والدین خود می‌شود. بر اساس روایتی، فرزندی که برای والدین خود [[دعا]] می‌کند، یکی از مواردی است که ثواب آن پس از مرگ به والدین می‌رسد.<ref>ابن أبی جمهور، محمد‏، عواالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، قم، دار السید الشهداء، ۱۴۰۵ق، ج‏۳، ص۲۶۰، حدیث ۱.</ref>