۱۱٬۹۱۳
ویرایش
خط ۶: | خط ۶: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== اثرات عدالت اجتماعی از نگاه امام علی(ع) == | == اثرات عدالت اجتماعی از نگاه امام علی(ع) == | ||
{{متن عربی|وَ سُئِلَ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ الْعَدْلُ أَوِ الْجُودُ فَقَالَ (ع) الْعَدْلُ يَضَعُ الْأُمُورَ مَوَاضِعَهَا وَ الْجُودُ يُخْرِجُهَا مِنْ جِهَتِهَا وَ الْعَدْلُ سَائِسٌ عَامٌّ وَ الْجُودُ عَارِضٌ خَاصٌّ فَالْعَدْلُ أَشْرَفُهُمَا وَ أَفْضَلُهُمَا|ترجمه=از حضرت سؤال شد: كدام برتر است عدل يا جود؟ آن حضرت فرمود: | |||
عدل امور را در جاى خود قرار مىدهد، و جود آنها را از جايگاه خود بيرون مىبرد. | |||
عدل حافظ عموم است، و جود سود بخش به عدهاى خاص. پس عدالت شريفتر و برتر است.}}<ref>سید رضی، نهج البلاغة، تصحیح صبحي صالح، ص۵۵۳.</ref> | |||
همانطور که ظلم و بی عدالتی در جامعه به خصوص از سوی حکام دارای اثرات و عواقب بدی است و بنا به فرمایش حضرت علی(ع) مهمترین عامل براندازی حکومتها و زوال دولتها بی عدالتی است.<ref>شرح غررالحکم و دررالکلم، محمد علی انصاری، چاپ هشتم، ج۲، ص۵۹۲.</ref> رعایت عدالت هم به نوبه خود برای دولت و مردم دارای اثراتی است. مهمترین اثر آن برای دولتها این است که سبب ماندگاری و محبوبیت دولتها میشود.<ref>نهج البلاغه، محمد عبده، قم، دارالذخائر، ۱۴۱۲ق، البلاغه، حکمت ۴۷۶.</ref> هم چنین میتوان اثرات و فواید زیر را برای اجتماع در نظر گرفت: | همانطور که ظلم و بی عدالتی در جامعه به خصوص از سوی حکام دارای اثرات و عواقب بدی است و بنا به فرمایش حضرت علی(ع) مهمترین عامل براندازی حکومتها و زوال دولتها بی عدالتی است.<ref>شرح غررالحکم و دررالکلم، محمد علی انصاری، چاپ هشتم، ج۲، ص۵۹۲.</ref> رعایت عدالت هم به نوبه خود برای دولت و مردم دارای اثراتی است. مهمترین اثر آن برای دولتها این است که سبب ماندگاری و محبوبیت دولتها میشود.<ref>نهج البلاغه، محمد عبده، قم، دارالذخائر، ۱۴۱۲ق، البلاغه، حکمت ۴۷۶.</ref> هم چنین میتوان اثرات و فواید زیر را برای اجتماع در نظر گرفت: | ||
خط ۱۴: | خط ۱۶: | ||
۲. عدالت عامل پیشگیری از فساد اخلاقی و ناراحتیهای روحی. امیر المومنین علی(ع) در خطبه ای که در صفین ایراد فرمود به این مطلب چنین اشاره فرمود: پس وقتی رعیت حق والی را ادا کرد و والی حق او را ادا نمود، حق در میان آنها عزت مییابد و راههای دین بر پا میگردد و نشانههای عدل اعتدال مییابد، پس زمانه به آن (یعنی عدل) آباد میگردد و به بقای دولت امید میرود و مطامع دشمنان به نومیدی میگراید. اما اگر رعیت بر ولیّ خود غلبه کند یا والی بر رعیت ستم روا دارد اختلاف کلمه روی میدهد و نشانههای ستم و ظلم آشکار گردد و دغلبازی در دین بسیار شود و احکام دین معطل ماند و فساد و منکر میان مردم بسیار گردد پس آنجا ابرار خوار گردند و اشرار عزیز و وظایفی که خدا برای مردم مقرر فرموده است در نظر شان بزرگ و دشوار آید.<ref>نهج البلاغه، ترجمه اسد الله مبشری، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۸۶۷.</ref> | ۲. عدالت عامل پیشگیری از فساد اخلاقی و ناراحتیهای روحی. امیر المومنین علی(ع) در خطبه ای که در صفین ایراد فرمود به این مطلب چنین اشاره فرمود: پس وقتی رعیت حق والی را ادا کرد و والی حق او را ادا نمود، حق در میان آنها عزت مییابد و راههای دین بر پا میگردد و نشانههای عدل اعتدال مییابد، پس زمانه به آن (یعنی عدل) آباد میگردد و به بقای دولت امید میرود و مطامع دشمنان به نومیدی میگراید. اما اگر رعیت بر ولیّ خود غلبه کند یا والی بر رعیت ستم روا دارد اختلاف کلمه روی میدهد و نشانههای ستم و ظلم آشکار گردد و دغلبازی در دین بسیار شود و احکام دین معطل ماند و فساد و منکر میان مردم بسیار گردد پس آنجا ابرار خوار گردند و اشرار عزیز و وظایفی که خدا برای مردم مقرر فرموده است در نظر شان بزرگ و دشوار آید.<ref>نهج البلاغه، ترجمه اسد الله مبشری، دفتر نشر فرهنگ، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۸۶۷.</ref> | ||
۳. عدالت عامل وحدت و اتحاد مردم با یکدیگر. امام علی(ع) فرمود: | ۳. عدالت عامل وحدت و اتحاد مردم با یکدیگر. امام علی(ع) فرمود: عدل اساس پایداری و اتحاد مردم است.<ref>شرح غررالحکم، همان، ج۱، ص ۲۸.</ref> | ||
۴. عدالت عامل گسترش محبت و علائق اجتماعی. امام علی(ع) در بیان رابطه عدل و محبت در کلام خود چنین میفرمایند: بهترین چیزی که حکمرانان را خشنود میسازد به پا داشتن عدل در شهرها و آشکار ساختن محبت رعیت است البته محبت رعیت هنگامی آشکار میگردد که سینههای آنان (از عقدهها و حقارتهایی که ناشی از بی عدالتی است) سالم باشد؛ و نصیحت آنان هنگامی صحیح است که حکمرانان را نگهداری کنند و حکومتشان را سنگین نشمارند (یعنی از آنها به سبب عدالتشان راضی باشند).<ref>جورج جورداق، بخشی از زیباییهای نهج البلاغه، ترجمه محمد رضا انصاری، کانون انتشارات محمدی، ۱۳۶۶ش، ص۲۳۴.</ref> | ۴. عدالت عامل گسترش محبت و علائق اجتماعی. امام علی(ع) در بیان رابطه عدل و محبت در کلام خود چنین میفرمایند: بهترین چیزی که حکمرانان را خشنود میسازد به پا داشتن عدل در شهرها و آشکار ساختن محبت رعیت است البته محبت رعیت هنگامی آشکار میگردد که سینههای آنان (از عقدهها و حقارتهایی که ناشی از بی عدالتی است) سالم باشد؛ و نصیحت آنان هنگامی صحیح است که حکمرانان را نگهداری کنند و حکومتشان را سنگین نشمارند (یعنی از آنها به سبب عدالتشان راضی باشند).<ref>جورج جورداق، بخشی از زیباییهای نهج البلاغه، ترجمه محمد رضا انصاری، کانون انتشارات محمدی، ۱۳۶۶ش، ص۲۳۴.</ref> |