پرش به محتوا

پیش نویس:حق در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
آیا كلمه حق در هر جای قران كه می‏باشد می‏توانیم یكی از مصادیق آن را حضرت علی علیه السلام بدانیم؟
آیا كلمه حق در هر جای قران كه می‏باشد می‏توانیم یكی از مصادیق آن را حضرت علی علیه السلام بدانیم؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامی‏كه به دنبال رفع دغدغه های علمی‏به تلاش و كاوش فكری پرداخته و از رهگذر سؤال به شكوفایی اندیشه خود یاری می‏رسانید.
حق: یعنی راستی، درست كردن وعده، درست دانستن، ثابت كه انكار آن روا نباشد.1
از اینكه با مركز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه مكاتبه نموده اید صمیمانه تشكر می‏كنیم، امید آن كه تحقیق و پاسخ ارایه شده رهگشای اندیشه پویشگرتان باشد.
 
حق: یعنی راستی، درست كردن وعده، درست دانستن، ثابت كه انكار آن روا نباشد.1  
كلمه "حق" نزدیك 283 بار در قرآن كریم آمده است كه 227 مرتبه با لفظ "الحق، بالحق" و 17 مرتبه با لفظ "حقا" و 3 بار با لفظ "حقه" و 36 بار با لفظ "حق" و به عناوین مختلفی به كار رفته است.
كلمه "حق" نزدیك 283 بار در قرآن كریم آمده است كه 227 مرتبه با لفظ "الحق، بالحق" و 17 مرتبه با لفظ "حقا" و 3 بار با لفظ "حقه" و 36 بار با لفظ "حق" و به عناوین مختلفی به كار رفته است.  
 
1. صفت برای خداوند: در سوره حج آمده: این بخاطر آن است كه خداوند حق است و آنچه را غیر از او می‏خوانند باطل است و خداوند بلند مقام و بزرگ است.2  
1. صفت برای خداوند: در سوره حج آمده: این بخاطر آن است كه خداوند حق است و آنچه را غیر از او می‏خوانند باطل است و خداوند بلند مقام و بزرگ است.2
2. مراد از حق یعنی كارهای خدا درست و ثابت (منطقی) است و بیهوده نیست: خداوند می‏فرماید: آیا آنان با خود نیندیشیدند كه خداوند، آسمانها و زمین و آنچه را در میان آن دو است جز به حق و برای زمان معینی نیافریده است...3  
 
3. در موارد مختلفی به انبیاء دستور داده می‏شود كه از روی واقعیت و آنچه درست است قضاوت كنید.4  
2. مراد از حق یعنی كارهای خدا درست و ثابت (منطقی) است و بیهوده نیست: خداوند می‏فرماید: آیا آنان با خود نیندیشیدند كه خداوند، آسمانها و زمین و آنچه را در میان آن دو است جز به حق و برای زمان معینی نیافریده است...3
4. به معنی لغوی خود یعنی درستی و راستی: وقتی خداوند می‏فرماید این آیات حق است یعنی همه اینها درست و راست است.5
 
5. دین خدا، قرآن، توحید، عدالت، آزادی انسانها از گمراهی و.... هم آمده است: خدای متعال می‏فرماید: همانا ببعد از آمدن حق (دین خدا و معارف الهی توسط پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ـ) آنها تكذیب كرده و آیات و اخبار الهی را مسخره نمودند. 6  
3. در موارد مختلفی به انبیاء دستور داده می‏شود كه از روی واقعیت و آنچه درست است قضاوت كنید.4
با توجه به مطالب یاد شده، باید گفت: كلمه "حق" مصداق های مختلفی دارد و یكی از آن مصادیق در برخی آیات امیرالمؤمنین علیه السلام است كه به چند نمونه اشاره می‏كنیم:  
 
4. به معنی لغوی خود یعنی درستی و راستی: وقتی خداوند می‏فرماید این آیات حق است یعنی همه اینها درست و راست است.5  
 
5. دین خدا، قرآن، توحید، عدالت، آزادی انسانها از گمراهی و.... هم آمده است: خدای متعال می‏فرماید: همانا ببعد از آمدن حق (دین خدا و معارف الهی توسط پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ـ) آنها تكذیب كرده و آیات و اخبار الهی را مسخره نمودند. 6
 
با توجه به مطالب یاد شده، باید گفت: كلمه "حق" مصداق های مختلفی دارد و یكی از آن مصادیق در برخی آیات امیرالمؤمنین علیه السلام است كه به چند نمونه اشاره می‏كنیم:
 
1. در سوره هود برای حق بودن آنچه از طرف خداوند آمده است سه نشانه ذكر شده است:  
1. در سوره هود برای حق بودن آنچه از طرف خداوند آمده است سه نشانه ذكر شده است:  
یك: بینه ای از رسول خدا: افمن كان علی بینة من ربه: مراد از بینه، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و قرآن است.  
یك: بینه ای از رسول خدا: افمن كان علی بینة من ربه: مراد از بینه، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و قرآن است.  
خط ۱۸: خط ۲۴:
سه: نشانه ها و صفات پیامبر در تورات: و من قبله كتاب موسی اماماً و رحمة... .  
سه: نشانه ها و صفات پیامبر در تورات: و من قبله كتاب موسی اماماً و رحمة... .  
سپس می‏فرماید: و هر كس از احزاب، این را قبول نكند، آتش جایگاه اوست، پس شك نكنید كه او حق است از سوی پروردگار خویش ولی اكثر مردم نمی‏دانند.7  
سپس می‏فرماید: و هر كس از احزاب، این را قبول نكند، آتش جایگاه اوست، پس شك نكنید كه او حق است از سوی پروردگار خویش ولی اكثر مردم نمی‏دانند.7  
بنابراین حضرت علی علیه السلام یكی از مصادیق حق است كه جایگاه دین را در بین مردم ثابت می‏كند.  
بنابراین حضرت علی علیه السلام یكی از مصادیق حق است كه جایگاه دین را در بین مردم ثابت می‏كند.
 
2. خداوند متعال می‏فرماید: و لا تلبسو الحق بالباطل و تكتمو الحق و انتم تعلمون: و حق را با باطل نیامیزید و حقیقت را با اینكه می‏دانید كتمان نكنید.  
2. خداوند متعال می‏فرماید: و لا تلبسو الحق بالباطل و تكتمو الحق و انتم تعلمون: و حق را با باطل نیامیزید و حقیقت را با اینكه می‏دانید كتمان نكنید.  
امام حسن عسگری علیه السلام می‏فرماید: این آیه خطاب به یهود است كه حق را یعنی نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و وصایت حضرت علی علیه السلام را انكار می‏كردند.8 بنابراین یكی از مصداق های حق در این آیه، حضرت علی علیه السلام است.  
امام حسن عسگری علیه السلام می‏فرماید: این آیه خطاب به یهود است كه حق را یعنی نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و وصایت حضرت علی علیه السلام را انكار می‏كردند.8 بنابراین یكی از مصداق های حق در این آیه، حضرت علی علیه السلام است.
3. امام حسن عسگری علیه السلام یكی از مصادیق كلمه حق را در "من بعد ما تبین لم الحقّ" حضرت علی علیه السلام دانسته و می‏فرماید: اهل كتاب بعد از معجزات و دلایلی كه بر حق یعنی نبوت پیامبر اسلام و فضیلت حضرت علی دلالت می‏كرد، باز دوست دارند مؤمنین به سوی كفر بروند.9  
 
4. امیرالمؤمنین علیه السلام می‏فرماید: "الَّذِینَ آتَیناهُمُ الْكِتابَ یعْرِفُونَهُ كَما یعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنْهُمْ لَیكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ یعْلَمُونَ" مراد از این آیه این است كه یهود و نصاری، پیامبر اسلام و ولی او را كه در تورات و انجیل آمد، همانند فرزندان خود می‏شناسند ولی با وجود این شناخت حق را (نبوت پیامبر و امامت حضرت علی) پنهان می‏كنند.10  
3. امام حسن عسگری علیه السلام یكی از مصادیق كلمه حق را در "من بعد ما تبین لم الحقّ" حضرت علی علیه السلام دانسته و می‏فرماید: اهل كتاب بعد از معجزات و دلایلی كه بر حق یعنی نبوت پیامبر اسلام و فضیلت حضرت علی دلالت می‏كرد، باز دوست دارند مؤمنین به سوی كفر بروند.9
در این آیه هم حضرت علی علیه السلام یكی از مصداق های كلمه حق است و مصداق دیگرش پیامبر گرامی‏اسلام می‏باشد.  
 
4. امیرالمؤمنین علیه السلام می‏فرماید: "الَّذِینَ آتَیناهُمُ الْكِتابَ یعْرِفُونَهُ كَما یعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنْهُمْ لَیكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ یعْلَمُونَ" مراد از این آیه این است كه یهود و نصاری، پیامبر اسلام و ولی او را كه در تورات و انجیل آمد، همانند فرزندان خود می‏شناسند ولی با وجود این شناخت حق را (نبوت پیامبر و امامت حضرت علی) پنهان می‏كنند.10 در این آیه هم حضرت علی علیه السلام یكی از مصداق های كلمه حق است و مصداق دیگرش پیامبر گرامی‏اسلام می‏باشد.
 
5. امام باقر علیه السلام در تفسیر "یا ایها الناس قد جاءكم الرسول بالحقّ من ربّكم" می‏فرماید: یعنی ای مردم پیامبر صلی الله علیه و آله برای شما حق را، كه ولایت ائمه اطهار است و شما موظف به دوستی با آنان هستید از طرف پروردگارتان آورده است.11  
5. امام باقر علیه السلام در تفسیر "یا ایها الناس قد جاءكم الرسول بالحقّ من ربّكم" می‏فرماید: یعنی ای مردم پیامبر صلی الله علیه و آله برای شما حق را، كه ولایت ائمه اطهار است و شما موظف به دوستی با آنان هستید از طرف پروردگارتان آورده است.11  
در این روایت نیز حضرت علی علیه السلام یكی از مصداق های كلمه "حق" است زیرا اولین امام از ائمه اطهار، آن حضرت می‏باشد.  
در این روایت نیز حضرت علی علیه السلام یكی از مصداق های كلمه "حق" است زیرا اولین امام از ائمه اطهار، آن حضرت می‏باشد.
 
6. امام صادق علیه السلام از پدرش در تفسیر و یستنبئونك احق هو قل ای و ربی" فرمودند:  
6. امام صادق علیه السلام از پدرش در تفسیر و یستنبئونك احق هو قل ای و ربی" فرمودند:  
اهل مكه از پیامبر می‏پرسیدند آیا امامت علی بن ابی طالب حق است؟ خداوند این آیه را نازل كرد و فرمود: بگو پیامبر: بلی و قسم به پروردگارم كه علی حق است.12  
اهل مكه از پیامبر می‏پرسیدند آیا امامت علی بن ابی طالب حق است؟ خداوند این آیه را نازل كرد و فرمود: بگو پیامبر: بلی و قسم به پروردگارم كه علی حق است.12
7. امام باقر علیه السلام در تفسیر "قل الحق من ربكم فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیكفر" می‏فرماید مراد از حق امیرالمؤمنین علیه السلام است پس هر كس آن حضرت را قبول كرد ایمان آورده است و هر كس قبول نكند آتش را برای خود مهیا كرده است.13  
 
از طرفی خداوند متعال همه آنچه را كه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل كرده است حق می‏داند و قسمتی از آیات قرآن درباره امیرالمؤمنین علیه السلام است. پس در برخی از آیات قرآن كه كلمه "حق" آمده است نه در همه آیات، امیرالمؤمنین یكی از مصداق های بارز آن آیه می‏باشد.  
7. امام باقر علیه السلام در تفسیر "قل الحق من ربكم فمن شاء فلیؤمن و من شاء فلیكفر" می‏فرماید مراد از حق امیرالمؤمنین علیه السلام است پس هر كس آن حضرت را قبول كرد ایمان آورده است و هر كس قبول نكند آتش را برای خود مهیا كرده است.13
 
از طرفی خداوند متعال همه آنچه را كه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل كرده است حق می‏داند و قسمتی از آیات قرآن درباره امیرالمؤمنین علیه السلام است. پس در برخی از آیات قرآن كه كلمه "حق" آمده است نه در همه آیات، امیرالمؤمنین یكی از مصداق های بارز آن آیه می‏باشد.
 
منابع بیشتر برای مطالعه:  
منابع بیشتر برای مطالعه:  
1. بلاغی، عبدالحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الاكسیر، قم، حكمت، اول، 1345 ش.  
1. بلاغی، عبدالحجت، حجة التفاسیر و بلاغ الاكسیر، قم، حكمت، اول، 1345 ش.  
خط ۵۵: خط ۶۸:
14 . حسینی چالوسی، احمد؛ جذبه ولایت، ص 154، تهران، مؤسسه مطبوعاتی معراجی، دوم، بی تا.
14 . حسینی چالوسی، احمد؛ جذبه ولایت، ص 154، تهران، مؤسسه مطبوعاتی معراجی، دوم، بی تا.


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


== منابع ==
==منابع==  
* {{یادکرد کتاب|عنوان=التحقیق فی کلمات القرآن الکریم|سال=1368|پیوند=|نام=حسن|نام خانوادگی=مصطفوی|پیوند نویسنده=|ناشر=وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=التحقیق فی کلمات القرآن الکریم|سال=1368|پیوند=|نام=حسن|نام خانوادگی=مصطفوی|پیوند نویسنده=|ناشر=وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|سال=1414|پیوند=|نام=محمد بن منظور|نام خانوادگی=ابن منظور|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الفکر|مکان=بیروت|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|سال=1414|پیوند=|نام=محمد بن منظور|نام خانوادگی=ابن منظور|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الفکر|مکان=بیروت|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البحرین و مطلع النیرین|سال=1414|پیوند=|نام=فخر الدین بن محمد|نام خانوادگی=طریحی|پیوند نویسنده=|ناشر=بنیاد بعثت. مرکز چاپ و نشر|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع البحرین و مطلع النیرین|سال=1414|پیوند=|نام=فخر الدین بن محمد|نام خانوادگی=طریحی|پیوند نویسنده=|ناشر=بنیاد بعثت. مرکز چاپ و نشر|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=کلام جدید با رویکرد اسلامی|سال=1388|پیوند=|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=خسروپناه|پیوند نویسنده=|ناشر=نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=کلام جدید با رویکرد اسلامی|سال=1388|پیوند=|نام=عبدالحسین|نام خانوادگی=خسروپناه|پیوند نویسنده=|ناشر=نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=کاوش‌های عقل نظری|سال=1347|پیوند=|نام=مهدی|نام خانوادگی=حائری یزدی|پیوند نویسنده=|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=کاوش‌های عقل نظری|سال=1347|پیوند=|نام=مهدی|نام خانوادگی=حائری یزدی|پیوند نویسنده=|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=شرح أصول الکافی|سال=1366|پیوند=|نام=محمد بن ابراهیم |نام خانوادگی=صدرالدین شیرازی|پیوند نویسنده=|ناشر= وزارت فرهنگ و آموزش عالی. موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه) |مکان=تهران|کوشش=خواجوی، محمد - نوری، علی بن جمشید|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح أصول الکافی|سال=1366|پیوند=|نام=محمد بن ابراهیم |نام خانوادگی=صدرالدین شیرازی|پیوند نویسنده=|ناشر= وزارت فرهنگ و آموزش عالی. موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه) |مکان=تهران|کوشش=خواجوی، محمد - نوری، علی بن جمشید|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=إحیاء علوم الدین|سال=بی تا|پیوند=|نام=محمد بن محمد|نام خانوادگی=غزالی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الاحیاء التراث العربی|مکان=بیروت|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=إحیاء علوم الدین|سال=بی تا|پیوند=|نام=محمد بن محمد|نام خانوادگی=غزالی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الاحیاء التراث العربی|مکان=بیروت|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فی غریب القرآن|سال=1404|پیوند=|نام=حسین بن محمد بن مفضل|نام خانوادگی= راغب اصفهانی|پیوند نویسنده=|ناشر=دفتر نشر الکتاب|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فی غریب القرآن|سال=1404|پیوند=|نام=حسین بن محمد بن مفضل|نام خانوادگی= راغب اصفهانی|پیوند نویسنده=|ناشر=دفتر نشر الکتاب|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}
* {{یادکرد کتاب|عنوان=نهج البلاغة|سال=1379|پیوند=|نام=محمد بن حسین بن موسی|نام خانوادگی=سید رضی|پیوند نویسنده=|ناشر=مشهور|مکان=قم|کوشش=|مترجم=محمد دشتی}}
*{{یادکرد کتاب|عنوان=نهج البلاغة|سال=1379|پیوند=|نام=محمد بن حسین بن موسی|نام خانوادگی=سید رضی|پیوند نویسنده=|ناشر=مشهور|مکان=قم|کوشش=|مترجم=محمد دشتی}}
* '''{{یادکرد وب|عنوان=آیا عقل در قرآن با عقل در فلسفه یکی است؟|نشانی=https://pasokh.org/fa/Question/View/72488/%D8%A2%D9%8A%D8%A7-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%8A%D9%83%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D8%AA---/?SearchText=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%20%D8%B9%D9%82%D9%84&LPhrase=|تاریخ=1403|تاریخ بازبینی=6 اسفند 1403|شناسه={{شناسه یادکرد|اندیشه1}}|نویسنده=سایت اندیشه قم|کد زبان=|وبگاه=pasokh.org}}'''
*'''{{یادکرد وب|عنوان=آیا عقل در قرآن با عقل در فلسفه یکی است؟|نشانی=https://pasokh.org/fa/Question/View/72488/%D8%A2%D9%8A%D8%A7-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%8A%D9%83%D9%8A-%D8%A7%D8%B3%D8%AA---/?SearchText=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%20%D8%B9%D9%82%D9%84&LPhrase=|تاریخ=1403|تاریخ بازبینی=6 اسفند 1403|شناسه={{شناسه یادکرد|اندیشه1}}|نویسنده=سایت اندیشه قم|کد زبان=|وبگاه=pasokh.org}}'''
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =قرآن
  | شاخه اصلی =قرآن
خط ۷۵: خط ۸۸:
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}{{تکمیل مقاله
}}{{تکمیل مقاله
| شناسه = -
| شناسه = -
| تیترها = -
| تیترها = -
| ویرایش = شد
| ویرایش = شد
| لینک‌دهی = شد
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =
| ناوبری =  
| نمایه =
| نمایه =  
| تغییر مسیر =
| تغییر مسیر =  
| ارجاعات =
| ارجاعات =  
| بازبینی نویسنده =
| بازبینی نویسنده =  
| بازبینی =شد
| بازبینی = شد
| تکمیل =
| تکمیل =  
| اولویت = ج
| اولویت = ج
| کیفیت = ب
| کیفیت = ب
}} {{پایان متن}}
}} {{پایان متن}}
۱٬۲۷۷

ویرایش