پیش نویس:در بند بودن شیطان در ماه رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها

مقصود از به بند کشیده شدن شیطان در ماه رمضان چیست؟ چرا خداوند در همه ایام سال این محدودیت را برای شیطان ایجاد نمی‌کند تا بندگان دچار گناه نشوند؟

{{پایان سوال}}در معنای «به بند کشیدن شیطان» دو احتمال وجود دارد؛ یکی احتمال معنای حقیقی و دیگری احتمال معنای مجازی. معنای حقیقی یعنی واقعاً و حقیقتاً خداوند در ایام ماه رمضان قدرت شیطان را محدود می‌کند. اما معنای مجازی یعنی واقعاً خداوند محدودیتی برای قدرت خداوند ایجاد نمی‌کند بلکه به جهت خصوصیات و ویژگی‌هایی که ماه رمضان دارد اثر وسوسه‌های های شیطان کم تر می‌شود.{{درگاه|سنت|}}

[[امام باقر(ع)]] فرموده‌اند: «پیامبر خدا(ص) رو به مردم نموده و می‌فرمود: ای مسلمانان! آن هنگام که هلال ماه رمضان سر برآورد، شیطان‌های رانده شده به زنجیر کشیده می‌شوند، درهای آسمان و درهای بهشت و درهای رحمت گشوده، و درهای دوزخ فرو بسته خواهد شد. خواسته‌ها برآورده می‌شوند، و هنگام هر افطار خداوند را آزاد شدگانی است که آنان را از آتش دوزخ برهاند، و هر شب نداگری ندا سر دهد: آیا خواهنده ای هست؟ آیا آمرزش خواهی هست؟ خدایا! هر انفاق‌گری را پاداشی جایگزین و هر بخیلی را تباهی ده.<ref>{{پک|1=کلینی|2=1407|ک=کافی|ص=67|ج=4}}</ref>

با توجه به برخی روایات احتمال به بند کشیده شدن به معنای حقیقی وجود دارد. به عنوان مثال در روایتی از [[امام علی(ع)]] نقل شده است: وقتی ماه رمضان فرا رسید، رسول خدا(ص) برخاست و خداوند را حمد گفت و ستایش کرد، سپس فرمود: ای مردم، خداوند شما را از دشمنان جن و انس حمایت کرد و فرمود: «مرا فراخوانید تا برای شما اجابت کنم، و به شما وعده اجابت داد، بدانید به راستی خداوند بر هر شیطان سرکش، هفت تن از فرشتگانش را گمارده است و تا زمانی که ماه رمضان سپری نشده است نمی‌توانند آزاد گردند.<ref>{{پک|1=عاملی|2=1409|ک=وسائل الشیعه|ص=304|ج=10}}</ref> مضاف بر این که اصل در هر سخنی این است که معنای حقیقی آن اراده شده باشد.<ref>{{پک|1=مظفر|2=1387|ک=اصول الفقه|ص=47}}</ref>

معنای مجازی یعنی این گونه نیست که خداوند در ماه رمضان با غل و زنجیر آزادی عمل را از [[شیطان در قرآن|شیاطین]] گرفته باشد. بلکه باید گفت ماه رمضان ماهی است که انسان به وسیله [[آثار روزه از نگاه قرآن و روایات|روزه]] گرفتن در آن عملاً دست و پای شیطان را می‌بندد؛ یعنی این خود انسان است که بواسطه تشنگی و گرسنگی از ورود شیطان و وسوسه‌های او جلوگیری می‌کند.<ref>{{پک/بن|1=اندیشه1|ک=سایت اندیشه قم|ف=در بند بودن شیطان در ماه مبارک رمضان|زبان=}}</ref> نبی اکرم(ص) در این زمینه می‌فرمایند: «إِنَّ الشَّیْطَانَ لَیَجْرِی مِنِ ابْنِ آدَمَ مَجْرَی الدَّمِ أَلَا فَضَیِّقُوا مَجَارِیَهُ بِالْجُوعِ؛<ref>{{پک|1=مجلسی|2=1403|ک=بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار|ص=332|ج=60}}</ref> شیطان در انسان جاری می‌شود هم چون جریان خون پس با گرسنگی مجاری او را تنگ کنید.

علاوه بر این ماه مبارک رمضان به جهت خصوصیتی که دارد باعث محدودیت در عملکرد شیطان می‌شود. از جمله این خصوصیات این است که این ماه سرشار از [[معنویت]] است.<ref>{{پک|1=مجلسی|2=1387|ک=بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار|ص=68|ج=97|ف=حدیث4}}</ref><ref>{{پک|1=ابن بابویه (شیخ صدوق)|2=1396|ک=فضائل الأشهر الثلاثة|ص=77|ف=حدیث 61}}</ref><ref>{{پک|1=ابن بابویه (شیخ صدوق)|2=1396|ک=فضائل الأشهر الثلاثة|ص=123|ف=حدیث 130}}</ref> ماهی است که قرآن در آن نازل شده است.<ref>{{پک|1=کلینی|2=1363|ک=الکافی|ص=629|ف=حدیث 6|ج=2}}</ref> ماهی است که [[شب قدر]] در آن قرار دارد.<ref>{{پک|1=طوسی|2=1365|ک=تهذیب الأحکام|ص=152|ف=حدیث 422|ج=4}}</ref> عبادت در این ماه با ماه‌های دیگر متفاوت است و نفس کشیدن و خواب انسان [[عبادت‌بودن خواب روزه‌دار|عبادت]] محسوب می‌شود.<ref>{{پک|1=ابن بابویه (شیخ صدوق)|2=1396|ک=فضائل الأشهر الثلاثة|ص=77}}</ref> تلاوت یک آیه از قرآن برابر با تلاوت کل قرآن است.<ref>{{پک|1=مکارم شیرازی|2=1383|ک=والاترین بندگان|ص=12}}</ref> از این روی شیطان نمی‌تواند در این ماه اعمال قدرت قابل توجهی داشته باشد و مجازا گفته می‌شود که شیطان در غل و زنجیر است.

== دلیل نبود محدودیت برای شیطان در ماه‌های دیگر ==

بر اساس معنای حقیقی در دلیل محدودیت شیطان در [[توصیف ماه رمضان به ماه خدا|ماه رمضان]] می‌توان گفت اصل اولی از سوی خداوند متعال درباره شیاطین عدم به بند کشیدن آن‌ها است؛ زیرا همه آن‌ها دارای اختیار هستند و قرار دادن اختیار در آن‌ها بدین معنا است که باید رها بوده و در غل و زنجیر نباشند. ماه مبارک رمضان به جهت خصوصیات ویژه ای که اشاره شد از این اصل استثنا شده است و خداوند در این ماه شیاطین را در بند می‌کند و حداقل تاثیر آن‌ها را محدود می‌نماید ولی در غیر ماه رمضان اصل اولی که آزادی آن‌ها است اعمال می‌شود.<ref>{{پک/بن|1=اندیشه1|ک=سایت اندیشه قم|ف=در بند بودن شیطان در ماه مبارک رمضان|زبان=}}</ref>

بر اساس معنای مجازی باید گفت در غیر ماه مبارک رمضان آن عواملی که باعث محدودیت و در غل و زنجیر کشیده شدن شیاطین می‌شود یا نیست یا کمتر وجود دارد. مردم در غیر ماه رمضان کمتر روزه می‌گیرند و نیز آن خصوصیات ویژه ای که در ماه رمضان وجود دارد در غیر این ماه یافت نمی‌شود.<ref>{{پک/بن|1=اندیشه1|ک=سایت اندیشه قم|ف=در بند بودن شیطان در ماه مبارک رمضان|زبان=}}</ref>

در پاسخ به این سؤال وجوهی گفته شده است:

== پانویس ==

* {{یادکرد کتاب|عنوان=کافی|سال=1407|پیوند=|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الکتب الإسلامیة|مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}

* {{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعه|سال=1409|پیوند=|نام=شیخ حر|نام خانوادگی=عاملی|پیوند نویسنده=|ناشر=مؤسسة آل البیت علیهم السلام|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}

* {{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار|سال=1403|پیوند=|نام=محمد باقر بن محمد تقی|نام خانوادگی=مجلسی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار إحیاء التراث العربی|مکان=بیروت|کوشش=|مترجم=}}

* {{یادکرد کتاب|عنوان=الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة|سال=1376|پیوند=|نام=علی بن موسی|نام خانوادگی=ابن طاووس|پیوند نویسنده=|ناشر=دفتر تبلیغات اسلامی|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}

* {{یادکرد کتاب|عنوان=فضائل الأشهر الثلاثة|سال=1396|پیوند=|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه (شیخ صدوق)|پیوند نویسنده=|ناشر=مکتبة الداوری|مکان=قم|کوشش=غلامرضا عرفانیان یزدی|مترجم=}}

* {{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الأحکام|سال=1365|پیوند=|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=طوسی|پیوند نویسنده=|ناشر=دار الکتب الإسلامیة |مکان=تهران|کوشش=|مترجم=}}