پرش به محتوا

پیش نویس:فهرست آثار آیت‌الله بروجردی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی را بیان کنید {{پایان سوال}} {{پاسخ}} {{درگاه|حوزه و روحانیت}}'''مجموعه تألیفات آیت‌الله بروجردی'''،‌ حدود چهل عنوان کتاب در موضوعات فقه،‌ اصول، رجال و حدیث را دربرمی‌گیرد. از این میان، کتاب جامع...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی را بیان کنید
آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی را بیان کنید
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}'''مجموعه تألیفات آیت‌الله بروجردی'''،‌ حدود چهل عنوان کتاب در موضوعات فقه،‌ اصول، رجال و حدیث را دربرمی‌گیرد. از این میان، کتاب [[جامع احادیث شیعه]] از شهرت و اهمیت زیادی برخوردار است که با پیشنهاد، ابتکار و نظارت بروجردی نوشته شده است. برخی از شاگردان وی، مانند [[امام خمینی]]، حسینعلی منتظری،‌ علی پناه اشتهاردی، مهدی حائری‌یزدی و لطف‌الله صافی گلپایگانی تقریرات درس فقه و اصول او را نوشته‌اند که به چاپ رسیده است.
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
'''مجموعه تألیفات [[آیت‌الله بروجردی]]'''،‌ حدود چهل عنوان کتاب در موضوعات [[فقه]]،‌ اصول، رجال و [[حدیث]] را دربرمی‌گیرد. از این میان، کتاب [[جامع احادیث شیعه]] از شهرت و اهمیت زیادی برخوردار است که با پیشنهاد، ابتکار و نظارت ایشان نوشته شده است. برخی از شاگردان وی، مانند [[امام خمینی]]، حسینعلی منتظری،‌ علی پناه اشتهاردی، مهدی حائری‌یزدی و لطف‌الله صافی گلپایگانی تقریرات درس فقه و اصول او را نوشته‌اند که به چاپ رسیده است.


بروجردی به بسیاری از کتاب‌های حدیثی مانند [[الکافی]]، [[علل الشرایع]]، [[التهذیب]]، [[الاستبصار]] و... پرداخته است و به پیرایش و ترتیب اسانید آن دست زده است و کارهای رجالی بزرگی در این رابطه از او برجای مانده است.
آیت الله بروجردی به بسیاری از کتاب‌های حدیثی مانند [[الکافی]]، [[علل الشرایع]]، [[التهذیب]]، [[الاستبصار]] و... پرداخته و به پیرایش و ترتیب اسانید آن دست زده است و کارهای رجالی بزرگی در این رابطه از او برجای مانده است.


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
سید حسین طباطبایی بروجردی (۱۲۵۴–۱۳۴۰ش)، فقیه نامدار و از مراجع برجسته امامیه بود. وی در خانواده‌ای روحانی و متمول در بروجرد زاده شد؛ نیاکان او از سادات طباطبایی اصفهان [[آل طباطبا]] بوده‌اند که نسب به [[اسماعیل دیباج]] می‌رسانند.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>
[[سید حسین طباطبایی بروجردی]] (۱۲۵۴–۱۳۴۰ش)، فقیه نامدار و از مراجع برجسته [[امامیه]] بود. وی در خانواده‌ای روحانی و متمول در بروجرد زاده شد؛ نیاکان او از سادات طباطبایی اصفهان آل طباطبا بوده‌اند که نسب به اسماعیل دیباج می‌رسانند.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>


پدرش سید علی طباطبایی، از علمای شهر و مادرش سیده آغابیگم، دختر سید محمدعلی طباطبائی بود. نسب بروجردی، با ۳۲ واسطه به [[امام حسن(ع)]] می‌رسد. وی هفده سال زعیم حوزه علمیه قم و پانزده سال [[مرجع عام شیعیان]] جهان بود. آیت‌الله بروجردی از شاگردان [[آخوند خراسانی]] بود که بعد از بازگشت از نجف در بروجرد ساکن شد. چند سال پس از درگذشت [[عبدالکریم حائری یزدی]]، به دعوت مراجع سه‌گانه (حجت، خوانساری، صدر) به قم آمد و ریاست حوزه علمیه قم را بر عهده گرفت. پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، بروجردی مهم‌ترین مرجع شیعیان بود و در دهه ۱۳۳۰ش مرجع عام شیعیان محسوب می‌شد. در دوران او حوزه علمیه قم گسترش پیدا کرد و تعداد طلاب به صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. با حمایت‌های او آثار حدیثی و فقهی متعددی احیاء و منتشر شد.<ref>«[https://www.taghrib.org/fa/n5925 آیت‌الله سید حسین بروجردی]»، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۸ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
پدرش سید علی طباطبایی، از علمای شهر و مادرش سیده آغابیگم، دختر سید محمدعلی طباطبائی بود. نسب بروجردی، با ۳۲ واسطه به [[امام حسن(ع)]] می‌رسد. وی هفده سال زعیم حوزه علمیه [[قم]] و پانزده سال [[مرجع عام شیعیان]] جهان بود. آیت‌الله بروجردی از شاگردان [[آخوند خراسانی]] بود که بعد از بازگشت از نجف در بروجرد ساکن شد. چند سال پس از درگذشت [[عبدالکریم حائری یزدی]]، به دعوت مراجع سه‌گانه (حجت، خوانساری، صدر) به قم آمد و ریاست حوزه علمیه قم را بر عهده گرفت. پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، مهم‌ترین مرجع شیعیان بود و در دهه ۱۳۳۰ش مرجع عام شیعیان محسوب می‌شد. در دوران او حوزه علمیه قم گسترش پیدا کرد و تعداد طلاب به صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. با حمایت‌های او آثار حدیثی و فقهی متعددی احیاء و منتشر شد.<ref>«[https://www.taghrib.org/fa/n5925 آیت‌الله سید حسین بروجردی]»، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۸ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
[[پرونده:بروجردی نور.jpg|بندانگشتی| نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله بروجردی|200x200پیکسل]]
[[پرونده:بروجردی نور.jpg|بندانگشتی| نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله بروجردی|200x200پیکسل]]


== جایگاه آثار ==
== جایگاه آثار ==
بروجردی علاوه بر تصحیح و طبع مجموعه‌ای از آثار متقدم امامیه چون [[الخلاف]] شیخ طوسی، قرب الاسناد [[حمیری]] و [[جامع الرواة]] اردبیلی آثار فراوانی از خود برجای گذارده است. گفتنی است که در حیات وی، تنها پاره‌ای از تقریرات فقهی و اصولی او به طبع رسید.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>
آیت الله بروجردی علاوه بر تصحیح و طبع مجموعه‌ای از آثار متقدم امامیه چون [[الخلاف]] شیخ طوسی، قرب الاسناد [[حمیری]] و [[جامع الرواة]] اردبیلی آثار فراوانی از خود برجای گذارده است. گفتنی است که در حیات وی، تنها پاره‌ای از تقریرات فقهی و اصولی او به طبع رسید.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>


تألیفات مهم آیت‌الله بروجردی در چهار رشته است: رجال، حدیث، فقه و اصول فقه. و در فلسفه، منطق، عقاید و شعر هم آثاری از وی در دست است یا به او نسبت داده شده است. تعداد تألیفات و آثار علمی آیت‌الله بروجردی (غیراز رساله‌های عملیه) طبق بررسی‌ها به چهل کتاب و رساله (همه به زبان عربی) می‌رسد.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
تألیفات مهم آیت‌الله بروجردی در چهار رشته است: رجال، حدیث، فقه و اصول فقه. و در فلسفه، منطق، عقاید و شعر هم آثاری از وی در دست است یا به او نسبت داده شده است. تعداد تألیفات و آثار علمی آیت‌الله بروجردی (غیراز رساله‌های عملیه) طبق بررسی‌ها به چهل کتاب و رساله (همه به زبان عربی) می‌رسد.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
خط ۲۳: خط ۲۵:
{{ستون|۳}}
{{ستون|۳}}
<small>
<small>
* حسینعلی منتظری<ref>منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، تهران، انتشارات سرایی، ۱۳۷۹ش. ترجمه و تقریر محمود صلواتی. ج۱، ص۷۲.</ref>
* حسینعلی منتظری؛<ref>منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، تهران، انتشارات سرایی، ۱۳۷۹ش. ترجمه و تقریر محمود صلواتی. ج۱، ص۷۲.</ref>
* محمد فاضل لنکرانی
* محمد فاضل لنکرانی؛
* عباس ابوترابی
* عباس ابوترابی؛
* علی پناه اشتهاردی
* علی پناه اشتهاردی؛
* عبدالرسول شریعتمداری جهرمی
* عبدالرسول شریعتمداری جهرمی؛
* محمدتقی ستوده.</small>
* محمدتقی ستوده.</small>
{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۳۳: خط ۳۵:
{{ستون|۳}}
{{ستون|۳}}
<small>
<small>
* حسینعلی منتظری
* حسینعلی منتظری؛
* امام خمینی
* امام خمینی؛
* مهدی حائری‌یزدی
* مهدی حائری‌یزدی؛
* لطف‌الله صافی گلپایگانی{{پایان}}</small>
* لطف‌الله صافی گلپایگانی{{پایان}}</small>
آراء و نظریات اصولی بروجردی در کتاب شرح کفایة الاصول بهاءالدین حجتی بروجردی، از شاگردان خاص وی در بروجرد که بنا به تصریح استاد بر مبانی فقهی و اصولی وی مسلط بوده، و از او اجازه اجتهاد داشته، آمده است.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>
آراء و نظریات اصولی بروجردی در کتاب شرح کفایة الاصول بهاءالدین حجتی بروجردی، از شاگردان خاص وی در بروجرد که بنا به تصریح استاد بر مبانی فقهی و اصولی وی مسلط بوده و از او اجازه اجتهاد داشته، آمده است.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>


== رساله عملیه ==
== رساله عملیه ==
کتاب‌ها و جزوه‌هایی به عنوان رساله عملیه مطابق با فتاوای آیت‌الله بروجردی به زبان‌های فارسی، عربی، اردو و غیره منتشر شده است. به نظرمی رسد که جز حاشیه عروه الوثقی و حاشیه مجمع الرسائل و یکی دو حاشیه و رساله کوچکِ دیگر مانند: مناسکک حج، بقیه رساله‌های عملیه وی توسط افراد مورد وثوق ایشان تهیه و تنظیم شده است و نباید از تألیفات ایشان به حساب آورد.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
کتاب‌ها و جزوه‌هایی به عنوان رساله عملیه مطابق با فتاوای آیت‌الله بروجردی به زبان‌های فارسی، عربی، اردو و غیره منتشر شده است. به نظرمی رسد جز حاشیه عروه الوثقی و حاشیه مجمع الرسائل و یکی دو حاشیه و رساله کوچکِ دیگر مانند: مناسک حج، بقیه رساله‌های عملیه وی توسط افراد مورد وثوق ایشان تهیه و تنظیم گردیده و نباید از تألیفات ایشان به حساب آورد.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>


از مهم‌ترین رساله‌ها که توسط دیگران تهیه و تنظیم شده است، توضیح المسائل به زبان فارسی است که به دست [[علی‌اصغر کرباسچیان]] و به یاری برخی از فضلا نگارش یافته، و به تأیید بروجردی رسیده است. دیگر از این رساله‌ها، مجمع الفروع، به زبان فارسی و به سبک العروة الوثقی، که توسط علی آشتیانی تدوین شده، و از نظر کثرت فروع ممتاز است. همچنین المسائل الفقهیة به زبان عربی و نیز متنی فتوایی با عنوان مناسک الحج. رساله عملیه بروجردی با عنوان نورالهدی توسط محمدحسین ناشرالاسلام هندی شوشتری به زبان اردو ترجمه، و در هند به طبع رسیده است. این رساله شامل ابواب طهارت تا ارث است.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>
از مهم‌ترین رساله‌ها که توسط دیگران تهیه و تنظیم شده است، توضیح المسائل به زبان فارسی است که به دست [[علی‌اصغر کرباسچیان]] و به یاری برخی از فضلا نگارش یافته و به تأیید او رسیده است. دیگر از این رساله‌ها، مجمع الفروع، به زبان فارسی و به سبک العروة الوثقی که توسط علی آشتیانی تدوین شده و از نظر کثرت فروع ممتاز است. همچنین المسائل الفقهیة به زبان عربی و نیز متنی فتوایی با عنوان مناسک الحج. رساله عملیه ایشان با عنوان نورالهدی توسط محمد حسین ناشرالاسلام هندی شوشتری به زبان اردو ترجمه و در هند به طبع رسیده است. این رساله شامل ابواب طهارت تا ارث است.<ref>تولاّیی، علی، «بروجردی»، دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، ذیل مدخل.</ref>


== آثار رجالی ==
== آثار رجالی ==
خط ۴۸: خط ۵۰:
{{ستون|۳}}
{{ستون|۳}}
<small>
<small>
* تجرید اسانید الکافی
* تجرید اسانید الکافی؛
* تجرید اسانید الفقیه
* تجرید اسانید الفقیه؛
* تجرید اسانید الامالی
* تجرید اسانید الامالی؛
* تجرید اسانید الخصال
* تجرید اسانید الخصال؛
* تجرید اسانید علل الشرایع
* تجرید اسانید علل الشرایع؛
* تجرید اسانید التهذیب
* تجرید اسانید التهذیب؛
* تجرید اسانید الاستبصار
* تجرید اسانید الاستبصار؛
* تجرید اسانید الفهرست
* تجرید اسانید الفهرست؛
* تجرید اسانید رجال الکشی
* تجرید اسانید رجال الکشی؛
* تجرید رجال النجاشی
* تجرید رجال النجاشی؛
* طبقات الرواه
* طبقات الرواه؛
* حاشیه علی رجال النجاشی
* حاشیه علی رجال النجاشی؛
* حاشیه علی عمده الطالب
* حاشیه علی عمده الطالب؛
* حاشیه علی منهج المقال
* حاشیه علی منهج المقال؛
* مستدرک فهرست منتخب الدین
* مستدرک فهرست منتخب الدین؛
* الفهرستین
* الفهرستین؛
* رساله حول سندالصحیفه السجادیه
* رساله حول سندالصحیفه السجادیه؛
* بیوت الشیعه
* بیوت الشیعه؛
* حاشیه علی رجال الشیخ طوسی
* حاشیه علی رجال الشیخ طوسی؛
* رسالهٔ ترجمه بعض اعاظم اسرته واجداده،<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref></small>
* رسالۀ ترجمه بعض اعاظم اسرته واجداده.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref></small>
{{پایان}}
{{پایان}}


== تألیفات فقهی ==
== تألیفات فقهی ==
<small>{{ستون|۲}}
<small>{{ستون|۲}}
* حاشیه علی نهایه الشیخ الطوسی
* حاشیه علی نهایه الشیخ الطوسی؛
* حاشیه علی مبسوط الشیخ الطوسی
* حاشیه علی مبسوط الشیخ الطوسی؛
* حاشیه علی خلاف الشیخ الطوسی
* حاشیه علی خلاف الشیخ الطوسی؛
* الفقه الاستدلالی
* الفقه الاستدلالی؛
* رساله فی المواسعه والمضایقه
* رساله فی المواسعه والمضایقه؛
* رساله فی منجرات المریض
* رساله فی منجرات المریض؛
* حاشیه علی عروه الوثقی.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
* حاشیه علی عروه الوثقی.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۸۵: خط ۸۷:
{{نوشتار اصلی|جامع احادیث شیعه}}
{{نوشتار اصلی|جامع احادیث شیعه}}
[[پرونده:جامع حدیث شیعه.jpg|بندانگشتی| کتاب «جامع احادیث شیعه» اثر آیت الله بروجردی|286x286پیکسل]]
[[پرونده:جامع حدیث شیعه.jpg|بندانگشتی| کتاب «جامع احادیث شیعه» اثر آیت الله بروجردی|286x286پیکسل]]
جامع احادیث الشیعة فی احکامِ الشریعة، کتابی جامع شامل احادیث فقهی، به عربی، اثر اسماعیل معزی ملایری که با پیشنهاد و نظارت آیت‌اللّه حسین بروجردی (درگذشت ۱۳۴۰ ش) تألیف شد.<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، «جامع احادیث الشیعة فی احکامِ الشریعة»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۹، ص۳۱۶. و نیز مدیر شانه چی، کاظم، تاریخ حدیث، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۷۷ش، ص۱۸۱.</ref>
جامع احادیث الشیعة فی احکامِ الشریعة، کتابی جامع شامل احادیث فقهی، به عربی، اثر اسماعیل معزی ملایری که با پیشنهاد و نظارت آیت‌اللّه حسین بروجردی تألیف شد.<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، «جامع احادیث الشیعة فی احکامِ الشریعة»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۹، ص۳۱۶. و نیز مدیر شانه چی، کاظم، تاریخ حدیث، تهران، انتشارات سمت، ۱۳۷۷ش، ص۱۸۱.</ref>


تدوین جامع احادیث الشیعه، به یاری عده‌ای از شاگردان بروجردی، در زمان حیاتش آغاز شد و مجلدات نخستین آن، به چاپ رسید و انتشار سایر مجلداتش بعداز درگذشت او ادامه یافت. این کتاب که کوششی است برای تدوین تمامی احادیث شیعه در یک مجموعه، نشانه تخصص کم‌نظیر بروجردی در رجال و حدیث است.<ref>عبدالهادی حائری و یحیی رهایی، «بروجردی»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۳، ذیل مدخل.</ref>
تدوین جامع احادیث الشیعه، به یاری عده‌ای از شاگردان بروجردی، در زمان حیاتش آغاز شد و مجلدات نخستین آن به چاپ رسید و انتشار سایر مجلداتش بعداز درگذشت او ادامه یافت. این کتاب که کوششی است برای تدوین تمامی احادیث شیعه در یک مجموعه، نشانه تخصص کم‌نظیر آیت الله بروجردی در رجال و حدیث است.<ref>عبدالهادی حائری و یحیی رهایی، «بروجردی»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ج۳، ذیل مدخل.</ref>


== کتاب‌های اصولی ==
== کتاب‌های اصولی ==
{{ستون|۲}}
{{ستون|۲}}
* حاشیه علی کفایه الاصول
* حاشیه علی کفایه الاصول؛
* حاشیه علی فرائدالاصول للشیخ انصاری
* حاشیه علی فرائدالاصول للشیخ انصاری؛
* تقریرات مباحث اصول الفقه.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
* تقریرات مباحث اصول الفقه.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
خط ۹۸: خط ۱۰۰:
== تألیفات متفرقه ==
== تألیفات متفرقه ==
{{ستون|۲}}
{{ستون|۲}}
* رساله فی المنطق
* رساله فی المنطق؛
* تعلیقه علی الاسفار لملاصدراالشیرازی
* تعلیقه علی الاسفار لملاصدراالشیرازی؛
* حاشیه علی منهج الرشاد
* حاشیه علی منهج الرشاد؛
* المهدی علیه السلام فی کتب اهل السنه
* المهدی علیه السلام فی کتب اهل السنه؛
* الاثار المنظومه<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
* الاثار المنظومه.<ref>استادی، رضا، «آثار و تألیفات آیت‌الله بروجردی»، حوزه، سال ۱۳۷۰، شماره ۴۳ و ۴۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


{{پایان پاسخ}}
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
۱٬۵۰۵

ویرایش