پرش به محتوا

دلیل نامگذاری دختر پیامبر(ص) به فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش}}
{{تکمیل}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{درگاه|فاطمی|سنت}}
{{درگاه|فاطمی|سنت}}
۱
نام فاطمه، قبل از ولادت حضرت زهرا(س) وجود داشت. این نام به اوصاف و ویژگی های آن حضرت اشاره میکند، ویژگی هایی همچون:
ج


نام فاطمه، قبل از ولادت حضرت زهرا(س) وجود داشت. این نام به اوصاف و ویژگی‌های آن حضرت اشاره می‌کند، ویژگی‌هایی همچون:
دور بودن او و فرزندان و شیعیانش از آتش، دوری از بدی و جهل و پلیدی، کوتاه کننده دست طمع‌ورزان و به معنای فاطر
دور بودن او و فرزندان و شیعیانش از آتش، دوری از بدی و جهل و پلیدی، کوتاه کننده دست طمع‌ورزان و به معنای فاطر


خط ۱۶: خط ۱۲:


== پیشینه نام ==
== پیشینه نام ==
نام فاطمه قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز وجود داشته‌ که به عنوان نمونه می توان به فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علی(ع) مثال زد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=اُمَّهات الأئمة المعصومين عليهم السلام|سال=1436|نام=السيد حسين|نام خانوادگی=الموسوي الصافي|ناشر=العتبة الحسينية المقدسة|جلد=1|صفحه=111|مکان=کربلاء}}</ref> علت نهادن این نام بر حضرت زهرا(ع)، هیچ ارتباطی به اشخاص دیگر ندارد بلکه به علت داشتن اوصاف و ویژگی ها، این نام بر ایشان نهاده شد تا به آن اوصاف و ویژگی ها اشاره داشته باشد.
نام فاطمه قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز وجود داشته که به عنوان نمونه می‌توان به فاطمه بنت اسد، مادر حضرت علی(ع) مثال زد.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=اُمَّهات الأئمة المعصومین علیهم السلام|سال=1436|نام=السید حسین|نام خانوادگی=الموسوی الصافی|ناشر=العتبة الحسینیة المقدسة|جلد=1|صفحه=111|مکان=کربلاء}}</ref> علت نهادن این نام بر حضرت زهرا(ع)، هیچ ارتباطی به اشخاص دیگر ندارد بلکه به علت داشتن اوصاف و ویژگی‌ها، این نام بر ایشان نهاده شد تا به آن اوصاف و ویژگی‌ها اشاره داشته باشد.


== راز نام فاطمه ==
== راز نام فاطمه ==
 
=== ۱. دور شده از آتش ===
=== ۱.دور شده از آتش ===
به دلیل آنکه خود و فرزندانشان از آتش دور شده و شیعیان و محبین خود را از آتش جدا می‌کنند، او را فاطمه نام نهادند. این دلیل، به سه دسته روایات تقسیم می‌شود:
بدلیل آنکه خود و فرزندانشان از آتش دور شده و شیعیان و محبین خود را از آتش جدا میکنند، او را فاطمه نام نهادند. این دلیل، به سه دسته روایات تقسیم می‌شود:


==== دسته اول روایات ====
==== دسته اول روایات ====
خط ۴۰: خط ۳۵:
# حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «إنما سمیت فاطمة فاطمة لأنها فطمت هی و شیعتها و ذریتها من النار.»<ref name=":093">{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام خانوادگی=الطبری الصغیر، محمد بن جریر|ناشر=نشر بعثت|صفحه=148|مکان=قم}}</ref>
# حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «إنما سمیت فاطمة فاطمة لأنها فطمت هی و شیعتها و ذریتها من النار.»<ref name=":093">{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام خانوادگی=الطبری الصغیر، محمد بن جریر|ناشر=نشر بعثت|صفحه=148|مکان=قم}}</ref>


=== ۲.بریده شده از بدی‌ها ===
=== ۲. بریده شده از بدی‌ها ===
امام صادق(ع) در تفسیر فاطمه می‌فرمایند: «فُطِمَتْ مِنَ الشَّر؛ از شرّ بریده شده است».<ref name=":033">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> این روایت نیز به علت وجود افراد ضعیف و مجهول، ضعیف السند است.
امام صادق(ع) در تفسیر فاطمه می‌فرمایند: «فُطِمَتْ مِنَ الشَّر؛ از شرّ بریده شده است».<ref name=":033">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> این روایت نیز به علت وجود افراد ضعیف و مجهول، ضعیف السند است.


لازم است توجه بشود که ادله بسیاری وجود دارد همچون آیه تطهیر، که دلالت بر عصمت و دوری حضرت زهرا(س) از گناه و پلیدی می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref>
لازم است توجه بشود که ادله بسیاری وجود دارد همچون آیه تطهیر، که دلالت بر عصمت و دوری حضرت زهرا(س) از گناه و پلیدی می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref>


=== ۳.اشتقاق از اسم فاطر ===
=== ۳. اشتقاق از اسم فاطر ===
رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: زمانی که خداوند آدم را آفرید و از روحش در او دمید و فرشتگان را به سجده کردن به او امر فرمود و وی را در بهشت ساکن کرد و کنیز خود حوّاء را به تزویجش درآورد آدم چشم به طرف عرش دوخت پنج سطر نوشته به نظر آورد به درگاه الهی عرض کرد: پروردگارا، اینان کیانند؟ حقّ تعالی فرمود: ایشان کسانی هستند که هر گاه شفاعت خلق مرا نمایند، شفاعتشان را قبول می‌کنم. آدم عرض کرد: پروردگارا، به قدر و عظمت آنها نزد خودت نام ایشان چیست؟ حقّ تعالی فرمود: امّا اوّلی: من محمود بوده و او محمّد است. دوّمی: من عالی هستم و او علی است. سوّمی: من فاطرم و او فاطمه است. چهارمی:من محسن بوده و او حسن است. پنجمی، من ذو الاحسان می‌باشم و او حسین است. تمامشان حمد و ثناء الهی را بجا می‌آورند.<ref name=":03333">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=135|مکان=نجف}}</ref> روایت به علت وجود افراد مجهول، ضعیف السند است.
رسول خدا(ص) به علی(ع) فرمود: زمانی که خداوند آدم را آفرید و از روحش در او دمید و فرشتگان را به سجده کردن به او امر فرمود و وی را در بهشت ساکن کرد و کنیز خود حوّاء را به تزویجش درآورد آدم چشم به طرف عرش دوخت پنج سطر نوشته به نظر آورد به درگاه الهی عرض کرد: پروردگارا، اینان کیانند؟ حقّ تعالی فرمود: ایشان کسانی هستند که هر گاه شفاعت خلق مرا نمایند، شفاعتشان را قبول می‌کنم. آدم عرض کرد: پروردگارا، به قدر و عظمت آنها نزد خودت نام ایشان چیست؟ حقّ تعالی فرمود: امّا اوّلی: من محمود بوده و او محمّد است. دوّمی: من عالی هستم و او علی است. سوّمی: من فاطرم و او فاطمه است. چهارمی:من محسن بوده و او حسن است. پنجمی، من ذو الاحسان می‌باشم و او حسین است. تمامشان حمد و ثناء الهی را بجا می‌آورند.<ref name=":03333">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=135|مکان=نجف}}</ref> روایت به علت وجود افراد مجهول، ضعیف السند است.


=== ۴.جدا شده از جهل و پلیدی ===
=== ۴. جدا شده از جهل و پلیدی ===
در روایتی امام باقر(ع) فرمود: چون فاطمه علیها السلام متولد شد، خدا بفرشته‌ای وحی کرد تا بر زبان محمد صلی اللّٰه علیه و آله جاری کند پس نام او را فاطمه گذارد، سپس فرمود:تو را به واسطه علم از جهل جدا و قطع نمودم، چنانچه از آلودگی بر حذر داشتم. امام باقر(ع) پس از آن فرمودند: به خدا سوگند حقّ تبارک و تعالی طبق عهد و میثاقی که نمود به واسطه علم فاطمه(ع) را از جهل و نیز از رجس و آلودگی بر حذر و بر کنار داشت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=2|صفحه=496|مکان=قم}}</ref> سند این حدیث به علت وجود فردی مجهول، ضعیف می‌باشد.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=5|صفحه=344|مکان=تهران}}</ref>
در روایتی امام باقر(ع) فرمود: چون فاطمه علیها السلام متولد شد، خدا بفرشته‌ای وحی کرد تا بر زبان محمد صلی اللّٰه علیه و آله جاری کند پس نام او را فاطمه گذارد، سپس فرمود:تو را به واسطه علم از جهل جدا و قطع نمودم، چنانچه از آلودگی بر حذر داشتم. امام باقر(ع) پس از آن فرمودند: به خدا سوگند حقّ تبارک و تعالی طبق عهد و میثاقی که نمود به واسطه علم فاطمه(ع) را از جهل و نیز از رجس و آلودگی بر حذر و بر کنار داشت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=2|صفحه=496|مکان=قم}}</ref> سند این حدیث به علت وجود فردی مجهول، ضعیف می‌باشد.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=5|صفحه=344|مکان=تهران}}</ref>


برای عصمت و علم حضرت فاطمه(س) ادله بسیاری وجود دارد مانند «حدیث ثقلین»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|سال=1389|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=مرکز حقایق اسلامی|صفحه=15-208|مکان=قم|جلد=8}}</ref> و «آیه فاسألوا أهل الذکر»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=524|مکان=قم}}</ref> و آیه تطهیر<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref> و ادله دیگر.
برای عصمت و علم حضرت فاطمه(س) ادله بسیاری وجود دارد مانند «حدیث ثقلین»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|سال=1389|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=مرکز حقایق اسلامی|صفحه=15-208|مکان=قم|جلد=8}}</ref> و «آیه فاسألوا أهل الذکر»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=524|مکان=قم}}</ref> و آیه تطهیر<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref> و ادله دیگر.


==== 5.قطع کننده دست طمع ====
==== ۵. قطع کننده دست طمع ====
شيخ صدوق: عبد اللّٰه بن حسن گفت: امام كاظم(ع) فرمودند: به اين علت نام دختر رسول خدا را فاطمه گذاردند كه خداوند نسبت به همه چيز قبل از آنكه به وجود بيايد آگاه است و مى‌دانست كه وقتى پيامبر با برخى از قبايل وصلت نمايد آنان به دليل وراثت، در امر خلافت و جانشينى او طمع مى‌كنند لذا موقعى كه دختر رسول خدا متولّد شد او را فاطمه ناميد؛ زیرا فرزندانی از آن بانو خارج شده و خداوند امر ولایت را در بین آنها نهاد و بدین وسیله طوائف را از طمعی که داشتند قطع و جدا نمود؛ زيرا فاطمه به معنى كوتاه كردن و قطع دست طمع ديگران است.»<ref name=":03334">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علي|نام خانوادگی=ابن بابويه القمّي|ناشر=منشورات المكتبة الحيدرية|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref>
شیخ صدوق: عبد اللّٰه بن حسن گفت: امام کاظم(ع) فرمودند: به این علت نام دختر رسول خدا را فاطمه گذاردند که خداوند نسبت به همه چیز قبل از آنکه به وجود بیاید آگاه است و می‌دانست که وقتی پیامبر با برخی از قبایل وصلت نماید آنان به دلیل وراثت، در امر خلافت و جانشینی او طمع می‌کنند لذا موقعی که دختر رسول خدا متولّد شد او را فاطمه نامید؛ زیرا فرزندانی از آن بانو خارج شده و خداوند امر ولایت را در بین آنها نهاد و بدین وسیله طوائف را از طمعی که داشتند قطع و جدا نمود؛ زیرا فاطمه به معنی کوتاه کردن و قطع دست طمع دیگران است.»<ref name=":03334">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
trustworthy
۳۷۲

ویرایش