trustworthy
۳۷۲
ویرایش
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{درگاه|فاطمی|سنت}} | {{درگاه|فاطمی|سنت}} | ||
۱۲۳ | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشتهاند. | قبل از [[حضرت فاطمه(س)]] نیز افرادی با این نام وجود داشتهاند. | ||
أَبِی رَحِمَهُ اَللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زِیَادٍ مَوْلَی بَنِی هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا شَیْخٌ لَنَا ثِقَةٌ یُقَالُ لَهُ نَجِیَّةُ بْنُ إِسْحَاقَ اَلْفَزَارِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اَللَّهِ بْنُ اَلْحَسَنِ بْنِ اَلْحَسَنِ قَالَ: قَالَ لِی أَبُو اَلْحَسَنِ لِمَ سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ فَاطِمَةُ قُلْتُ فَرْقاً بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اَلْأَسْمَاءِ قَالَ إِنَّ ذَلِکَ لَمِنَ اَلْأَسْمَاءِ وَ لَکِنَّ اَلاِسْمَ اَلَّذِی سُمِّیَتْ بِهِ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَلِمَ مَا کَانَ قَبْلَ کَوْنِهِ فَعَلِمَ أَنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَتَزَوَّجُ فِی اَلْأَحْیَاءِ وَ أَنَّهُمْ یَطْمَعُونَ فِی وِرَاثَةِ هَذَا اَلْأَمْرِ فِیهِمْ مِنْ قِبَلِهِ فَلَمَّا وُلِدَتْ فَاطِمَةُ سَمَّاهَا اَللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَاطِمَةَ لِمَا أَخْرَجَ مِنْهَا وَ جَعَلَ فِی وُلْدِهَا فَقَطَعَهُمْ عَمَّا طَمِعُوا فَبِهَذَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّهَا فَطَمَتْ طَمَعَهُمْ وَ مَعْنَی فَطَمَتْ قَطَعَتْ.<ref name=":0332">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> | |||
پدرم رحمة اللّٰه | پدرم رحمة اللّٰه علیه فرمود:علی بن ابراهیم، از محمّد بن عیسی، از محمّد بن زیاد مولی بنی هاشم، از شیخ ثقه ما به نام نجیة بن اسحاق فزاری، وی میگوید: عبد اللّٰه بن حسن بن حسن گفت:حضرت ابو الحسن علیه السّلام به من فرمودند:چرا فاطمه علیها السّلام را فاطمه گفتهاند؟ عرض کردم:به جهت آن که بین آن و اسماء دیگر امتیاز و فرق باشد (عبد اللّٰه بن حسن بن حسن توهم کرده بود این اسم قبلاً برای کسی گذارده نشده بود لذا این جواب را داد) امام علیه السّلام فرمودند: این نیز از اسمایی است که بعضی به آن موسوم بودهاند پس جهتش آن است که حقّ تبارک و تعالی به تمام حوادث پیش از وقوعشان آگاه و عالم است، او میدانست رسول خدا صلّی اللّٰه علیه و آله در بین اقوام و طوائف ازدواج خواهد نمود و تمامشان طمع دارند که امر ولایت به وراثت به آنها برسد، لذا وقتی فاطمه سلام اللّٰه علیها متولّد شد حقّ تعالی نامش را فاطمه گذارد زیرا فرزندانی از آن بانو خارج شده و باری تعالی امر ولایت را در بین آنها نهاد و بدین وسیله طوائف را از طمعی که داشتند قطع و جدا نمود چه آن که معنای فطمت یعنی قطع و جدا نمود. | ||
== دلیل نامگذاری == | == دلیل نامگذاری == | ||
=== ۱. بریده شده از آتش === | |||
=== | این دلیل، به سه دسته روایات تقسیم میشود: | ||
این دلیل، به سه دسته روایات تقسیم | |||
==== دسته اول روایات ==== | ==== دسته اول روایات ==== | ||
این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و | این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و ذریهٔ ایشان سخن میگوید: | ||
# امام صادق(ع) روایت میکنند که پیامبر(ص) فرمودند؛ «جبرئیل به من گفت: ای محمّد، این سیبی است که خداوند از بهشت برای تو هدیه فرستاده… آن را بخور و نترس! زیرا آن نور بانوئی است که در آسمان منصوره و در زمین فاطمه میباشد. گفتم: چرا در آسمان منصوره و در زمین فاطمه است؟ گفت: بدین سبب در زمین فاطمه نامیده شده که شیعیان خود را از جهنّم رهائی میبخشد و دشمنانش از محبّت وی بیبهره خواهند بود. و در آسمان بدین جهت منصوره است که خداوند فرموده:{{قرآن|یومئذ یفرح المؤمنون*بنصر الله ینصر من یشاء|ترجمه=در آن روز (قیامت)، مؤمنان، به جهت یاری خدا که هر فردی را بخواهد یاری دهد خرسند میشوند|سوره=روم|آیه=۴–۵}} منظور از این یاری همان نصرتی است که حضرت فاطمه(س) به دوستان خویش خواهد کرد.»<ref name=":0333">{{یادکرد کتاب|عنوان=معانی الأخبار|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=دار المعرفة للطباعة والنشر|صفحه=336|مکان=بیروت}}</ref> تمام راویان این حدیث ثقه میباشند. | |||
# امام صادق(ع) روایت | # [[شیخ طوسی]] مینویسد: رسولالله(ص) فرمودند: «إنّی سمّیت فاطمة، لأنّ اللّه فطمها و ذرّیتها من النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]]، فاطمه نامیده شد زیرا خداوند او و ذریه اش را از آتش جدا کرده است».<ref name=":09">{{یادکرد کتاب|عنوان=الأمالی|سال=1414|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=دارالثقافة|صفحه=570|مکان=قم}}</ref> | ||
# [[شیخ طوسی]] مینویسد: رسولالله(ص) فرمودند: «إنّی سمّیت فاطمة، لأنّ اللّه فطمها و ذرّیتها من النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]]، فاطمه نامیده شد زیرا خداوند او و ذریه اش را از آتش جدا کرده است».<ref name=":09">{{یادکرد کتاب|عنوان=الأمالی|سال=1414|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=دارالثقافة|صفحه=570|مکان=قم}}</ref> | # [[شیخ صدوق]] روایتی از پیامبر(ص) میآورد که آن حضرت، علت این تفضل الهی به دخترشان را بیان میکنند: «إن فاطمة أحصنت فرجها فحرم الله ذریتها علی النار؛ [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] خود را از آلوده شدن حفظ کرد و خداوند ذرّیهٔ وی را به آتش حرام کرد.»<ref name=":08">{{یادکرد کتاب|عنوان=عیون أخبار الرضا(ع)|نام=محمد بن علی|نام خانوادگی=بن بابویه القمی|ناشر=منشورات مؤسسة الاعلمی|جلد=1|صفحه=68|مکان=بیروت}}</ref> | ||
# [[شیخ صدوق]] روایتی از پیامبر(ص) میآورد که آن حضرت، علت این تفضل الهی به دخترشان را بیان | |||
==== دسته دوم روایات ==== | ==== دسته دوم روایات ==== | ||
این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و محبین ایشان سخن | این روایات از جدا شدن حضرت فاطمه(س) و محبین ایشان سخن میگوید: | ||
# امام باقر(ع) میفرمود: «فاطمه(س) بر درب جهنّم توقّفی دارند، چون روز قیامت شود بین دیدگان هر شخصی نوشته میشود که او مؤمن است یا کافر. بسا شخصی را که دوستدار اهل بیت پیامبر است میآورند و به واسطه کثرت گناهانش امر میشود وی را در آتش بیاندازند. فاطمه(س) بین دو دیدگانش را میخواند که نوشته او محبّ اهل بیت است. به درگاه پروردگار عرض میکند: پروردگارا تو مرا فاطمه نام نهادی و وعده دادهای هر کسی که من و ذرّیّهام را دوست دارد از آتش دوزخ بر حذر داری و وعده تو حقّ بوده و تخلّف پذیر نیست. خداوند میفرماید: ای فاطمه تو راست میگویی من نام تو را فاطمه نهادهام و وعده دادهام که هر کس که محبّت و ولایت تو و فرزندانت را داشته باشد از آتش جهنّم جدایش کنم، وعده من حقّ بوده و خلف وعده نخواهم نمود و این که به بندهام امر کردم به جهنّم برود به خاطر آن بود که تو او را شفاعت کنی و من شفاعت تو را پذیرفته تا موقعیّت و منزلت تو در پیش من برای فرشتگان و رسولان معلوم گردد پس هر کسی را که دیدی بین دیدگانش مؤمن نوشته شده دستش را بگیر و به بهشت داخل نما.»<ref name=":03332">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=179|مکان=نجف}}</ref> همهٔ روات این حدیث ثقه و امامی میباشد و در نتیجه حدیث صحیح السند است. | |||
# امام باقر(ع) | # حضرت محمد(ص) میفرمایند: «لأنها فطمت هی و شیعتها من النار؛ زیرا او و شیعیانش از آتش دوزخ بر حذر داشته شدهاند».<ref name=":032">{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر جوامع الجامع|نام=محمّد بن علی |نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> | ||
# حضرت محمد(ص) | # قال علی(ع): «إنما سمیت فاطمة فاطمة لأن الله تعالی فطم من أحبها من النار؛ فاطمه را به خاطر این فاطمه نامیدهاند که حقّ تعالی محبّ آن حضرت را از آتش جدا میکند.»<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل أبی طالب|سال=1379|نام=محمد بن علی بن شهرآشوب|نام خانوادگی=السروی المازندرانی|ناشر=نشر علامه|جلد=3|صفحه=330|مکان=قم}}</ref> این سخن در کتاب مناقب ابن شهرآشوب به امیرالمومنین(ع) نسبت داده شده است ولکن در برخی از منابع متقدم، به ابوهریره نسبت داده شده است.<ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> | ||
# قال علی(ع): «إنما | # حضرت محمد(ص) میفرمایند: «إنما سمیت ابنتی فاطمة لأن الله فطمها و فطم من أحبها من النار».<ref name=":092">{{یادکرد کتاب|عنوان=الأمالی|سال=1414|نام=محمد بن الحسن|نام خانوادگی=طوسی|ناشر=دارالثقافة|صفحه=294|مکان=قم}}</ref> | ||
# حضرت محمد(ص) | |||
==== دسته سوم روایات ==== | ==== دسته سوم روایات ==== | ||
این دسته، از جدا شدن حضرت زهرا(س) و شیعیان و | این دسته، از جدا شدن حضرت زهرا(س) و شیعیان و ذریهٔ آن حضرت از آتش سخن گفته است: | ||
# حضرت محمد(ص) میفرمایند: «إنما سمیت فاطمة فاطمة لأنها فطمت هی و شیعتها و ذریتها من النار.»<ref name=":093">{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل الإمامة|سال=1413|نام خانوادگی=الطبری الصغیر، محمد بن جریر|ناشر=نشر بعثت|صفحه=148|مکان=قم}}</ref> | |||
=== ۲. بریده شده از بدیها === | |||
امام صادق(ع) در تفسیر فاطمه میفرمایند: «فُطِمَتْ مِنَ الشَّر؛ از شرّ بریده شده است».<ref name=":033">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=178|مکان=نجف}}</ref> این روایت نیز به علت وجود افراد ضعیف و مجهول، ضعیف السند است. | |||
لازم است توجه بشود که ادله بسیاری وجود دارد همچون آیه تطهیر، که دلالت بر عصمت و دوری حضرت زهرا(س) از گناه و پلیدی میکنند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref> | |||
=== ۳. اشتقاق از اسم فاطر === | |||
رسول خدا صلّی اللّٰه علیه و آله به علی بن ابی طالب(ع) فرمود: زمانی که خداوند آدم را آفرید و از روحش در او دمید و فرشتگان را به سجده کردن به او امر فرمود و وی را در بهشت ساکن کرد و کنیز خود حوّاء را به تزویجش درآورد آدم چشم به طرف عرش دوخت پنج سطر نوشته به نظر آورد به درگاه الهی عرض کرد: پروردگارا، اینان کیانند؟ حقّ تعالی فرمود: ایشان کسانی هستند که هر گاه شفاعت خلق مرا نمایند، شفاعتشان را قبول میکنم. آدم عرض کرد: پروردگارا، به قدر و عظمت آنها نزد خودت نام ایشان چیست؟ حقّ تعالی فرمود: امّا اوّلی: من محمود بوده و او محمّد است. دوّمی: من عالی هستم و او علی است. سوّمی: من فاطرم و او فاطمه است. چهارمی:من محسن بوده و او حسن است. پنجمی، من ذو الاحسان میباشم و او حسین است. تمامشان حمد و ثناء الهی را بجا میآورند.<ref name=":03333">{{یادکرد کتاب|عنوان=علل الشرایع|نام=محمّد بن علی|نام خانوادگی=ابن بابویه القمّی|ناشر=منشورات المکتبة الحیدریة|جلد=1|صفحه=135|مکان=نجف}}</ref> روایت به علت وجود افراد مجهول، ضعیف السند است. | |||
=== | === ۴. جدا شده از جهل و پلیدی === | ||
در روایتی امام باقر(ع) فرمود: چون فاطمه علیها السلام متولد شد، خدا بفرشتهای وحی کرد تا بر زبان محمد صلی اللّٰه علیه و آله جاری کند پس نام او را فاطمه گذارد، سپس فرمود:تو را به واسطه علم از جهل جدا و قطع نمودم، چنانچه از آلودگی بر حذر داشتم. امام باقر(ع) پس از آن فرمودند: به خدا سوگند حقّ تبارک و تعالی طبق عهد و میثاقی که نمود به واسطه علم فاطمه(ع) را از جهل و نیز از رجس و آلودگی بر حذر و بر کنار داشت.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=2|صفحه=496|مکان=قم}}</ref> سند این حدیث به علت وجود فردی مجهول، ضعیف میباشد.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان=مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول|سال=1404|نام=محمّد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=دار الکتب الإسلامیّة|جلد=5|صفحه=344|مکان=تهران}}</ref> | |||
برای عصمت و علم حضرت فاطمه(س) ادله بسیاری وجود دارد مانند «حدیث ثقلین»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|سال=1389|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=مرکز حقایق اسلامی|صفحه=15-208|مکان=قم|جلد=8}}</ref> و «آیه فاسألوا أهل الذکر»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی|سال=1430|نام=أبو جعفر محمّد بن یعقوب|نام خانوادگی=الکلینی الرازی|ناشر=دار الحدیث|جلد=1|صفحه=524|مکان=قم}}</ref> و آیه تطهیر<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=82-83|مکان=قم}}</ref> و ادله دیگر. | |||
برای عصمت و علم حضرت فاطمه(س) ادله بسیاری وجود دارد مانند «حدیث ثقلین»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام | |||
ل | ل | ||
خط ۵۸: | خط ۵۴: | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
خط ۶۵: | خط ۶۱: | ||
| شاخه فرعی۱ = زنان اسوه | | شاخه فرعی۱ = زنان اسوه | ||
| شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه | | شاخه فرعی۲ = حضرت فاطمه | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
خط ۷۳: | خط ۶۹: | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینکدهی = شد | | لینکدهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| ارزیابی کمی = شد | | ارزیابی کمی = شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ج | | اولویت = ج | ||
| کیفیت = ب | | کیفیت = ب | ||
خط ۸۶: | خط ۸۲: | ||
[[رده:فضایل حضرت فاطمه(س)]] | [[رده:فضایل حضرت فاطمه(س)]] | ||
[[fr:Cause de nomination de Fatima (a)]] | [[fr:Cause de nomination de Fatima (a)]] |