پرش به محتوا

دلیل عصمت اهل‌بیت(ع) در آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


111
ب


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خط ۱۲: خط ۱۲:


=== معنای لغوی ===
=== معنای لغوی ===
واژه عصم در لغت در دو معنا به كار برده شده‌است. نخست معناى «منع» است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|سال=1405|نام=محمد بن مكرم|نام خانوادگی=ابن منظور الأنصاري|ناشر=نشر ادب الحوزة|جلد=12|صفحه=403}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاج العروس من جواهر القاموس|سال=1414|نام=محب الدين محمد مرتضى|نام خانوادگی=زبيدى حنفى|ناشر=دار الفكر|جلد=17|صفحه=482|مکان=بیروت}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الصحاح تاج اللغة وصحاح العربية|سال=1407|نام=اسامعيل بن حماد|نام خانوادگی=جوهرى|ناشر=دار العلم للملايین|جلد=5|صفحه=1986|مکان=بیروت}}</ref> و معناى ديگر«مسك» است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فى غريب القرآن|سال=1404|نام=حسین بن محمد|نام خانوادگی=راغب اصفهانی|ناشر=دفتر نشر الكتاب|صفحه=٥٦٩ ـ ٥٧٠}}</ref> لکن اين واژه در «مسک» و «تمسک» ظهور دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=11|مکان=قم}}</ref>
واژه عصم در لغت در دو معنا به كار برده شده‌است. نخست معناى «منع» است<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=لسان العرب|سال=1405|نام=محمد بن مكرم|نام خانوادگی=ابن منظور الأنصاري|ناشر=نشر ادب الحوزة|جلد=12|صفحه=403}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاج العروس من جواهر القاموس|سال=1414|نام=محب الدين محمد مرتضى|نام خانوادگی=زبيدى حنفى|ناشر=دار الفكر|جلد=17|صفحه=482|مکان=بیروت}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الصحاح تاج اللغة وصحاح العربية|سال=1407|نام=اسامعيل بن حماد|نام خانوادگی=جوهرى|ناشر=دار العلم للملايین|جلد=5|صفحه=1986|مکان=بیروت}}</ref> و معناى ديگر «مسك-حفظ كردن و نگهداری» است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فى غريب القرآن|سال=1404|نام=حسین بن محمد|نام خانوادگی=راغب اصفهانی|ناشر=دفتر نشر الكتاب|صفحه=٥٦٩ ـ ٥٧٠}}</ref> لکن اين واژه در «مسک» و «تمسک» ظهور دارد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=عصمت از منظر فریقین|سال=1394|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=11|مکان=قم}}</ref>
=== معنای اصطلاحی ===
=== معنای اصطلاحی ===
فاضل مقداد در تعریف عصمت می‌گوید: «عصمت، لطفی است که خداوند در حق مکلف به جای می‌آورد، به گونه‌ای که انگیزه‌ای برای ترک اطاعت و یا انجام معصیت در او باقی نمی‌ماند، هر چند این لطف، توان انجام گناه را از وی نمی‌ستاند»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إرشاد الطالبين إلى نهج المسترشدين|سال=1405|نام=المقداد بن عبد اللّه|نام خانوادگی=الحلي السِّيوَري|ناشر=انتشارات كتابخانه آيت الله مرعشى|صفحه=301|مکان=قم}}</ref>
فاضل مقداد در تعریف عصمت می‌گوید: «عصمت، لطفی است که خداوند در حق مکلف به جای می‌آورد، به گونه‌ای که انگیزه‌ای برای ترک اطاعت و یا انجام معصیت در او باقی نمی‌ماند، هر چند این لطف، توان انجام گناه را از وی نمی‌ستاند»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=إرشاد الطالبين إلى نهج المسترشدين|سال=1405|نام=المقداد بن عبد اللّه|نام خانوادگی=الحلي السِّيوَري|ناشر=انتشارات كتابخانه آيت الله مرعشى|صفحه=301|مکان=قم}}</ref>
خط ۴۴: خط ۴۴:


== معنای «الرجس» ==
== معنای «الرجس» ==
به معناى پليدى است و اين واژه هرگونه پليدى را در برمى گيرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فى غريب القرآن|سال=1404|نام=حسین بن محمد |نام خانوادگی=راغب اصفهانی|ناشر=دفتر نشر الكتاب|صفحه=188}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=133|مکان=قم|جلد=3}}</ref>
به معناى پليدى است و اين واژه هرگونه پليدى را در برمى گيرد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المفردات فى غريب القرآن|سال=1404|نام=حسین بن محمد |نام خانوادگی=راغب اصفهانی|ناشر=دفتر نشر الكتاب|صفحه=188}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=جواهر الکلام فی معرفة الإمامة و الإمام|نام=سید علی|نام خانوادگی=حسینی میلانی|ناشر=نشر حقایق|صفحه=133|مکان=قم|جلد=3}}</ref> و بنابر قول علمای اهل سنت، خدا اراده کرده است که بدی،فحشاء، پلیدی و گناه را از اهل بیت(ع) دور و زائل کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير الطبري (جامع البيان في تفسير القرآن)|سال=1415|نام=محمد بن جرير|نام خانوادگی=طبرى|ناشر=دارالفكر|جلد=22|صفحه=8|مکان=بیروت|پی‌نوشت=.ش 21424}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير البيضاوي (أنوار التنزيل وأسرار التأويل)|سال=1421|نام=عبداالله بن عمر|نام خانوادگی=بيضاوى|ناشر=دار الفكر|جلد=4|صفحه=374}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير الرازي (مفاتيح الغيب)|سال=1420|نام=محمد بن عمر|نام خانوادگی=فخر رازى|ناشر=دار احياء التراث العربي|جلد=25|صفحه=209|مکان=بیروت}}</ref>  
 
و بنابر قول علمای اهل سنت، خدا اراده کرده است که بدی،فحشاء، پلیدی و گناه را از اهل بیت(ع) دور و زائل کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير الطبري|سال=1421|نام=السيد روح الله|نام خانوادگی=الخميني|ناشر=موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى|جلد=22|صفحه=8|مکان=تهران|پی‌نوشت=.ش 21424}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير البيضاوي|سال=1421|نام=السيد روح الله|نام خانوادگی=الخميني|ناشر=موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى|جلد=4|صفحه=374|مکان=تهران}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير الرازي|سال=1421|نام=السيد روح الله|نام خانوادگی=الخميني|ناشر=موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى|جلد=25|صفحه=209|مکان=تهران}}</ref>
 
 
و فخر رازى در تفسير خود ذيل اين آيه آورده است: (ليذْهب عنْكُم الرِّجس (أي يزيل عنكم الذنوب (ويطَهرَكُم (أي يلبسكم خلع الكرامة; 3 تا پليدى را از شما دور سازد، يعنى گناهان را از شما زايل كند و شما را پاك كند، يعنى لباس كرامت بر تن شما بپوشاند
 
* طبرى در ذيل آيه تطهیر مى نويسد: يقول: إنّما يريد االله ليذهب عنكم السوء والفحشاء يا أهل بيت محمد ويطهركم من الدنس الذي يكون في أهل معاصى االله تطهيرا؛ خداوند مى فرمايد: اى اهل بيت محمد، همانا خدا اراده كرده است تا بدى و فحشا را فقط از شما دفع كند و شما را از آلودگى هايى كه در اهل معاصى وجود دارد به طور كامل پاك سازد.
 
* بيضاوى مى نويسد: (الرِّجس) الذنب المدنّس... ويطهركم عن المعاصي؛ رجس، يعنى گناه پليد... و شما را پاك سازد از گناهان.
 
 
* [[علامه طبرسی]] در تفسیر [[مجمع البیان]] درباره این موضوع که آیا می‌توان عصمت ائمه(ع) را از این آیه برداشت کرد نوشته است؛ کلمه إنما در ابتدای این آیه، برای نشان دادن این موضوع مهم است که مفاد جمله بعد از إنما، در واقع محقق شده است و شکی در تحقق آن نیست، و همچنین مفهوم مخالف با آن را هم نفی می‌کند.
 
*خداوند یک اراده خاص و ویژه‌ای نسبت به [[اهل‌بیت(ع)]] دارد. به این دلیل که اگر یک اراده مطلق و همگانی بود، این نیاز به این همه تأکید نداشت! چرا که خداوند از هر مکلفی، ترک گناه و انجام اوامر الهی را خواسته است، پس خداوند یک اراده خاص نسبت به اهل بیت پیامبر(ص) داشته است، و این‌گونه اراده‌ای مقتضی مدح و تعظیم است، و اگر ما این اراده را یک اراده همگانی و عمومی بدانیم مدحی در برنخواهد داشت، با توجه به این دو نکته می‌توان گفت: با اثبات این دو موضوع، مسئله عصمت ثابت می‌شود، و آن این‌که خداوند تأکیداً و با اراده‌ای خاص، پاکی اهل بیت(ع) از هرگونه زشتی و گناه را اراده کرده است.<ref>طبرسی، ابو علی، مجمع البیان، بیروت، چاپ دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۶، ج۷ و ۸، ص۴۶۳.</ref>


== معنای «یطهرکم» ==
== معنای «یطهرکم» ==
به تعبیر فخر رازی :ويطَهرَكُم أي يلبسكم خلع الكرامة؛ یطهرکم یعنی «لباس كرامت بر تن شما بپوشاند».
به تعبیر فخر رازی :ويطَهرَكُم أي يلبسكم خلع الكرامة؛ یطهرکم یعنی «لباس كرامت بر تن شما بپوشاند».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسير الرازي (مفاتيح الغيب)|سال=1420|نام=محمد بن عمر |نام خانوادگی=فخر رازى|ناشر=دار احياء التراث العربي|جلد=25|صفحه=209|مکان=بیروت}}</ref>در واقع خداوند متعال با دور نمودن پلیدی از اهل بیت(ع) ، نقطۀ مقابل آن، یعنی طهارت را، در وجود آنان جایگزین نموده است. اما باز نیز خداوند تنها به ذکر طهارت اهل بیت بسنده نمی‌کند، بلکه بر گفتار خویش پافشاری و تاکید دارد و کلمۀ «تطهیرا» که در این فراز آیه به کار رفته هم معنای تاکید را می‌رساند؛ یعنی این کلمه به ما می‌فهماند که قطعاً، اهل بیت پاک و پاکیزه‌اند.


ا
ا
trustworthy
۹۸

ویرایش