پرش به محتوا

ویژگی‌های اخلاقی پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
بردباری، خوش‌خویی، راست‌گویی، امانت‌داری، صداقت، شجاعت و مهربانی برخی از اوصاف ستوده پیامبر اسلام شمرده می‌شود. در [[خلق عظیم پیامبر(ص)|آیه ۴ سوره قلم]] پیامبر به «خُلق عظیم» توصیف شده است. در [[آیه ۱۵۹ سوره آل عمران]] آمده است: «پس به برکت رحمت الهی (در برخورد) با مردم نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می‌شدند.»
بردباری، خوش‌خویی، راست‌گویی، امانت‌داری، صداقت، شجاعت و مهربانی برخی از اوصاف ستوده پیامبر اسلام شمرده می‌شود. در [[خلق عظیم پیامبر(ص)|آیه ۴ سوره قلم]] پیامبر به «خُلق عظیم» توصیف شده است. در [[آیه ۱۵۹ سوره آل عمران]] آمده است: «پس به برکت رحمت الهی (در برخورد) با مردم نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می‌شدند.»


روایات زیادی وجود دارد که از اخلاق حسنه و بی نظیر پیامبر(ص) حکایت می‌کند. گفته شده حضرت محمد(ص) خوش‌خوترینِ مردمان بود. نه دشنام می‌داد و نه بد زبانی می‌کرد و نه در کوچه و بازار، هیاهو به راه می‌انداخت و نه بدی را با بدی جبران می‌کرد؛ بلکه می‌بخشید و گذشت می‌کرد. امام علی(ع) در بیان ویژگی رسول اکرم(ص) می‌گوید: پیامبر(ص) روی زمین‌ غذا می‌خورد و چون بندگان می‌نشست و به دست خود، کفش خویش را پینه می‌زد و جامه خود را وصله می‌نمود و بر مرکب بی پالان سوار می‌شد و دیگری را همراه خود سوار می‌کرد. گفته شده پیامبر(ص) دوست نداشت افراد پشت سر ایشان حرکت کنند و می‌فرمود: چنین کاری زمینه‌ساز کبر است.
روایات زیادی وجود دارد که از اخلاق حسنه و بی نظیر پیامبر(ص) حکایت می‌کند. گفته شده حضرت محمد(ص) خوش‌خوترینِ مردمان بود. نه دشنام می‌داد و نه بد زبانی می‌کرد و نه در کوچه و بازار، هیاهو به راه می‌انداخت و نه بدی را با بدی جبران می‌کرد؛ بلکه می‌بخشید و گذشت می‌کرد. [[امام علی(ع)]] در بیان ویژگی رسول اکرم(ص) می‌گوید: پیامبر(ص) روی زمین‌ غذا می‌خورد و چون بندگان می‌نشست و به دست خود، کفش خویش را پینه می‌زد و جامه خود را وصله می‌نمود و بر مرکب بی پالان سوار می‌شد و دیگری را همراه خود سوار می‌کرد. گفته شده پیامبر(ص) دوست نداشت افراد پشت سر ایشان حرکت کنند و می‌فرمود: چنین کاری زمینه‌ساز غرور است.


== خوشخویی ==
== خوشخویی ==
[[خلق عظیم پیامبر(ص)|آیه ۴ سوره قلم]] بیان می‌کند که پیامبر(ص) خویی والا دارد. امام صادق(ع) می‌گوید اخلاق پیامبر خدا، [تجسّمِ] این سخن خداوند عز و جل بود: «عفو را پیشه کن و به نیکی، فرمان بده و از جاهلان، روی گردان»([[آیه ۱۹۹ سوره اعراف]]). پیامبر(ص) گفته است شبیه‌ترینِ شما به من، خوش‌خوترینِ شماست. در صحیح البخاری آمده است که پیامبر(ص)، نیک‌خوترینِ مردمان بود.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۳.</ref>  
[[خلق عظیم پیامبر(ص)|آیه ۴ سوره قلم]] بیان می‌کند که پیامبر(ص) خویی والا دارد. امام صادق(ع) می‌گوید اخلاق پیامبر خدا، تجسّمِ این سخن خداوند بود: «عفو را پیشه کن و به نیکی، فرمان بده و از جاهلان، روی گردان»([[آیه ۱۹۹ سوره اعراف]]). پیامبر(ص) گفته است شبیه‌ترینِ شما به من، خوش‌خوترینِ شماست. در صحیح البخاری آمده است که پیامبر(ص) نیک‌خوترینِ مردمان بود.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۳.</ref>  


مسند ابن حنبل به نقل از عایشه، در پاسخ به این سؤال که اخلاق پیامبر(ص) در محیط خانه چگونه بود؟ می‌گوید خوش‌خوترینِ مردمان بود. نه دشنام می‌داد و نه بد زبانی می‌کرد و نه در کوچه و بازار، هیاهو به راه می‌انداخت و نه بدی را با بدی جبران می‌کرد؛ بلکه می‌بخشید و گذشت می‌کرد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵.</ref>
مسند ابن حنبل به نقل از عایشه، در پاسخ به این سؤال که اخلاق پیامبر(ص) در محیط خانه چگونه بود، می‌گوید خوش‌خوترینِ مردمان بود. نه دشنام می‌داد و نه بد زبانی می‌کرد و نه در کوچه و بازار، هیاهو به راه می‌انداخت و نه بدی را با بدی جبران می‌کرد؛ بلکه می‌بخشید و گذشت می‌کرد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵.</ref>


== امانت‌داری ==
== امانت‌داری ==
گفته شده حضرت محمد(ص) پیش از آن که به پیامبر خدا وحی نازل شود، قریش به وی «امین» می‌گفتند.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵.</ref> در اوصاف پیامبر گفته شده او مردی بود که از همه قوم خود جوان‌مردتر، نیک‌خوتر، خوش برخوردتر، همسایه‌دارتر، بردبارتر، امانتدارتر، راستگوتر، و از بد زبانی و آزاررسانی، به دور بود. هرگز دیده نشد که با کسی کشمکش و مجادله کند. خداوند، اخلاق و خصال پسندیده را در وجود ایشان جمع کرده بود تا جایی که قومش او را «امین» نامیدند و در مکّه، غالباً با لقب امین از ایشان یاد می‌شد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۷.</ref>
گفته شده حضرت محمد(ص) پیش از آن که به وی وحی نازل شود، قریش به وی «امین» می‌گفت.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۵.</ref> در اوصاف پیامبر گفته شده او مردی بود که از همه قوم خود جوان‌مردتر، نیک‌خوتر، خوش برخوردتر، همسایه‌دارتر، بردبارتر، امانتدارتر، راستگوتر، و از بد زبانی و آزاررسانی، به دور بود. هرگز دیده نشد که با کسی کشمکش و مجادله کند. خداوند، اخلاق و خصال پسندیده را در وجود ایشان جمع کرده بود تا جایی که قومش او را «امین» نامیدند و در مکه، غالباً با لقب امین از ایشان یاد می‌شد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۵۷.</ref>


== راستگویی ==
== راستگویی ==
یکی از ویژگی‌های اخلاقی پیامبر صداقت و راستی وی بود. صداقت و راستی در گفتار و اعمال فرستادگان الهی موجب جلب اطمینان مردم به پیام آوران الهی می‌شود و زمینه را برای پذیرش دعوت آن‌ها فراهم می‌آورد. به عبارت دیگر، اعتقاد به دروغ بودن گفتار رسولان الهی سبب سلب اعتماد مردم از آن‌ها می‌شود. رسول خدا(ص) در مورد قباحت دروغگویی می‌گوید: مؤمن هر گاه بدون عذر دروغی بگوید هفتاد هزار ملک او را لعنت می‌کنند و بوی گندی از قلبش بیرون می‌آید که تا به عرش می‌رسد.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>
یکی از ویژگی‌های اخلاقی پیامبر صداقت و راستی وی بود. صداقت و راستی در گفتار و اعمال فرستادگان الهی موجب جلب اطمینان مردم به پیام آوران الهی می‌شود و زمینه را برای پذیرش دعوت آن‌ها فراهم می‌آورد. به عبارت دیگر، اعتقاد به دروغ بودن گفتار رسولان الهی سبب سلب اعتماد مردم از آن‌ها می‌شود. رسول خدا(ص) در مورد قباحت دروغگویی می‌گوید: مؤمن هر گاه بدون عذر دروغی بگوید هفتاد هزار ملک او را لعنت می‌کنند و بوی گندی از قلبش بیرون می‌آید که تا به عرش می‌رسد.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>


عایشه همسر پیامبر(ص) می‌گوید نزد پیامبر خدا، هیچ خصلتی منفورتر از دروغ نبود و هرگاه مطّلع می‌شد که یکی از اصحابش دروغی گفته است، به او بی‌اعتنایی می‌کرد، تا آن که می‌فهمید توبه کرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۱.</ref>
عایشه، همسر پیامبر(ص)، می‌گوید نزد پیامبر خدا، هیچ خصلتی منفورتر از دروغ نبود و هرگاه مطلع می‌شد که یکی از اصحابش دروغی گفته است، به او بی‌اعتنایی می‌کرد، تا آن که می‌فهمید توبه کرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۱.</ref>


== شجاعت ==
== شجاعت ==
از امام علی(ع) روایت است که گفته در جنگ بدر، ما به پیامبر(ص) پناه می‌بردیم و او از همه ما به دشمن نزدیک‌تر بود و در آن روز، از همه ما شجاعت بیشتری نشان داد. در [[صحیح مسلم]] آمده است که پیامبر خدا، زیباترین و بخشنده‌ترین و شجاع‌ترینِ مردم بود. شبی، مردم مدینه صدایی شنیدند و دچار وحشت شدند. عدّه‌ای از مردم، به طرف صدا حرکت کردند. پیامبر که پیش‌تر از آنها به طرف صدا رفته بود، وقتی سوار بر اسب برهنه ابو طلحه و شمشیر به دوش برمی‌گشت، آن عدّه را دید و فرمود: «نترسید، نترسید».<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۵.</ref>
از [[امام علی(ع)]] روایت است که گفته در جنگ بدر، ما به پیامبر(ص) پناه می‌بردیم و او از همه ما به دشمن نزدیک‌تر بود و در آن روز، از همه ما شجاعت بیشتری نشان داد. در [[صحیح مسلم]] آمده است که پیامبر خدا، زیباترین و بخشنده‌ترین و شجاع‌ترینِ مردم بود. شبی، مردم مدینه صدایی شنیدند و دچار وحشت شدند. عدّه‌ای از مردم، به طرف صدا حرکت کردند. پیامبر که پیش‌تر از آنها به طرف صدا رفته بود، وقتی سوار بر اسب برهنه ابو طلحه و شمشیر به دوش برمی‌گشت، آن عدّه را دید و فرمود: «نترسید، نترسید».<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۵.</ref>


== مهربانی ==
== مهربانی ==
یکی از ویژگی‌های برجسته اخلاقی پیامبر اعظم(ص) نرم خویی و مهربانی وی بود. این خصوصیت آن قدر ارزشمند بود که خداوند علت جذب مردم عصر بعثت را در دارا بودن همین ویژگی برای حضرت مطرح نموده است. در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران آمده است: «پس به برکت رحمت الهی (در برخورد) با مردم نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می‌شدند.»<ref>«[https://quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/552 ویژگی‌های اخلاقی پیامبر از منظر قرآن با رویکرد وحدت در امت اسلام]»، پرتال جامع علوم و معارف قرآنی، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>
یکی از ویژگی‌های برجسته اخلاقی پیامبر اعظم(ص) نرم خویی و مهربانی وی بود. این خصوصیت آن قدر ارزشمند بود که خداوند علت جذب مردم عصر بعثت را در دارا بودن همین ویژگی برای حضرت مطرح نموده است. در آ[[یه ۱۵۹ سوره آل عمران]] آمده است: «پس به برکت رحمت الهی (در برخورد) با مردم نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می‌شدند.»<ref>«[https://quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/552 ویژگی‌های اخلاقی پیامبر از منظر قرآن با رویکرد وحدت در امت اسلام]»، پرتال جامع علوم و معارف قرآنی، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>


گفته شده خداوند جز بر پیامبر اسلام، بر هیچ‌یک از پیامبران دو نام از نام‌های خویش یعنی «رَؤُفٌ، رَحِیمٌ» را اطلاق نکرده است.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref> در مکارم الأخلاق به‌ نقل از انَس آمده است: اخلاق پیامبر خدا چنین‌ بود که هرگاه یکی‌ از اصحابِ خود را سه روز نمی‌دید، جویای حالش می‌شد. اگر به مسافرت رفته بود، برایش دعا می‌کرد و اگر در شهر بود، به دیدنش می‌رفت و اگر بیمار بود، از او عیادت می‌کرد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۷.</ref>
گفته شده خداوند جز بر پیامبر اسلام، بر هیچ‌یک از پیامبران دو نام از نام‌های خویش یعنی «رَؤُفٌ، رَحِیمٌ» را اطلاق نکرده است.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref> در مکارم الأخلاق به‌ نقل از انَس آمده است: اخلاق پیامبر خدا چنین‌ بود که هرگاه یکی‌ از اصحابِ خود را سه روز نمی‌دید، جویای حالش می‌شد. اگر به مسافرت رفته بود، برایش دعا می‌کرد و اگر در شهر بود، به دیدنش می‌رفت و اگر بیمار بود، از او عیادت می‌کرد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۷.</ref>
خط ۳۹: خط ۳۹:


== فروتنی ==
== فروتنی ==
یکی از ویژگی‌های اخلاقی رسول اکرم(ص) که رمز موفقیت وی و سبب جذب مردم به سوی ایشان و دین اسلام می‌شد، تواضع و فروتنی ایشان بود، امام علی(ع) در بیان این ویژگی رسول اکرم(ص) می‌فرماید: پیامبر(ص) روی زمین‌می‌خورد و چون بندگان می‌نشست و به دست خود، پای‌افزار خویش را پینه می‌زد و جامه خود را وصله می‌نمود و بر مرکب بی پالان سوار می‌شد و دیگری را همراه خود سوار می‌کرد.<ref>«[https://quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/552 ویژگی‌های اخلاقی پیامبر از منظر قرآن با رویکرد وحدت در امت اسلام]»، پرتال جامع علوم و معارف قرآنی، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>
یکی از ویژگی‌های اخلاقی رسول اکرم(ص) که رمز موفقیت وی و سبب جذب مردم به سوی ایشان و دین اسلام می‌شد، [[تواضع]] و فروتنی ایشان بود، امام علی(ع) در بیان این ویژگی رسول اکرم(ص) می‌فرماید: پیامبر(ص) روی زمین‌می‌خورد و چون بندگان می‌نشست و به دست خود، پای‌افزار خویش را پینه می‌زد و جامه خود را وصله می‌نمود و بر مرکب بی پالان سوار می‌شد و دیگری را همراه خود سوار می‌کرد.<ref>«[https://quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/552 ویژگی‌های اخلاقی پیامبر از منظر قرآن با رویکرد وحدت در امت اسلام]»، پرتال جامع علوم و معارف قرآنی، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>


رفتارهای متواضعانه پیامبر اکرم(ص) در حدی بود که آن حضرت با همگان غذا می‌خورد، دعوت هر کس، حتی فقیرترین مردم را می‌پذیرفت. دوست نداشت افراد پشت سر ایشان حرکت کنند و می‌فرمود: چنین کاری زمینه‌ساز کبر است.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>
رفتارهای متواضعانه پیامبر اکرم(ص) در حدی بود که آن حضرت با همگان غذا می‌خورد، دعوت هر کس، حتی فقیرترین مردم را می‌پذیرفت. دوست نداشت افراد پشت سر ایشان حرکت کنند و می‌فرمود: چنین کاری زمینه‌ساز کبر است.<ref>«[https://article.tebyan.net/477974/ویژگی-ها-و-خصوصیات-پیامبر-اسلام-ص- ویژگی‌ها و خصوصیات پیامبر اسلام (ص)]»، سایت تبیان، بازدید: ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ش.</ref>


پیامبر(ص): خداوند متعال، به من وحی فرمود که: «فروتن باشید، تا هیچ‌کس به دیگری فخر نفروشد و کسی به کسی تعدّی نکند». در روایتی پیامبر گفته است: «من همان گونه غذا می‌خورم که بندگان می‌خورند، و همان‌طور می‌نشینم که بندگان می‌نشینند؛ زیرا من، بنده‌ای بیش نیستم».<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۹.</ref> گفته شده پیامبر(ص) از زمانی که خداوند او را برانگیخت، در حال تکیه دادن غذا نخورد، و خوش نداشت که مانند پادشاهان باشد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۷۱.</ref>
پیامبر(ص) گفته است خداوند متعال، به من وحی فرمود که: «فروتن باشید، تا هیچ‌کس به دیگری فخر نفروشد و کسی به کسی تعدّی نکند». در روایتی پیامبر گفته است: «من همان گونه غذا می‌خورم که بندگان می‌خورند، و همان‌طور می‌نشینم که بندگان می‌نشینند؛ زیرا من، بنده‌ای بیش نیستم».<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۹.</ref> گفته شده پیامبر(ص) از زمانی که خداوند او را برانگیخت، در حال تکیه دادن غذا نخورد، و خوش نداشت که مانند پادشاهان باشد.<ref>محمدی ری‌شهری، پیامبر اعظم از نگاه قرآن و اهل بیت، ۱۳۸۶ش، ص۱۷۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۷۸۵

ویرایش