صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

صحیفه سجادیه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۰

۱٬۱۱۶ بایت اضافه‌شده ، ۴ اوت

مدخل بازنویسی و تکمیل شد

Fabbasi

trustworthy

۲٬۶۱۲

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش|fabbasi}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
@@ خط ۵: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-'''صحیفه سجادیه'''، عنوان کتابی شامل ۵۴ دعا از [[امام سجاد(ع)]] است. این کتاب در قالب دعا، علاوه بر راز و نیاز با خداوند، به مسائل عقیدتی، تربیتی، سیاسی و معارف اسلامی پرداخته است. آقا بزرگ تهرانی، ۵۰ شرح را برای کتاب صحیفه سجادیه معرفی می‌کند، علاوه بر این شروح، ترجمه‌های بسیاری به زبان‌های مختلف بر این کتاب صورت گرفت. غیر از کتاب صحیفه سجادیه معروف که «صحیفه کامله» نیز خوانده می‌شود، پنج صحیفه دیگر که شامل دعاهای دیگری از امام سجاد بوده، گردآوری گردیده است.
+'''صحیفه سجادیه'''، عنوان کتابی شامل ۵۴ [[دعا]] از [[امام سجاد(ع)]] است. این کتاب در قالب دعا، علاوه بر راز و نیاز با خداوند، به مسائل عقیدتی، تربیتی، سیاسی و معارف اسلامی پرداخته است. آقا بزرگ تهرانی، ۵۰ شرح را برای کتاب صحیفه سجادیه معرفی می‌کند، علاوه بر این شروح، ترجمه‌های بسیاری به زبان‌های مختلف بر این کتاب صورت گرفت. غیر از کتاب صحیفه سجادیه معروف که «صحیفه کامله» نیز خوانده می‌شود، پنج صحیفه دیگر که شامل دعاهای دیگری از امام سجاد(ع) بوده، گردآوری گردیده است.
 [[پرونده:صحیفه سجادیه.png|بندانگشتی|نسخه خطی صحیفه سجادیه از صفویه نگهداری‌شده در موزه ملک|219x219px]]
 ==جایگاه==
 مجموعه ۵۴ دعای [[امام سجاد(ع)]] به نام «صحیفه سجادیه» معروف است که پس از [[قرآن]] و [[نهج البلاغه|نهج‌البلاغه]] از مهم‌ترین گنجینه‌های حقایق و معارف الهی به شمار می‌رود، به طوری که از طرف دانشمندان برجسته، به «اخت القرآن»،<ref>آقا بزرگ تهراني، الذريعه الي تصانيف الشيعه،‌بيروت دارالاضواء ۱۳۷۸ق، ج۱۵،‌ص ۱۸.</ref> «انجیل اهل‌البیت(ع)» و «زبور آل محمد(ص)» لقب گرفته است.{{یادداشت|مرحوم مجلسي در مورد وجه نامگذاري صحيفه به زبور آل محمد(ص) و انجيل اهل بيت(ع) چنين مي‌نگارد: إنّهُ كما إنّ الزَبورَ والإنجيل جريا من اللهِ تعالي علي لسانِ داودَ و عيسي بن مريم، كذلك جرت الصحيفةُ من اللهِ تعالي علي لسانِ سيّد الساجدينَ عليِّ بن الحسين زينِ العابدينَ؛ همان طور كه زبور و انجيل از جانب خداوند متعال بر زبان داود(ع) و عيسي بن مريم(ع) جاري شد،‌ صحيفه سجادیه نيز از جانب خداوند متعال بر زبان سيد ساجدين، علي بن الحسين زين العابدين(ع)جريان يافت. «مجلسی، محمد باقر، محمد باقر، بحار الانوار، بيروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج ۱۰۷، ص ۶۱.»}}
-در سال ۱۳۵۳ هجری قمری مرحوم [[آیت الله مرعشی نجفی]]، نسخه‌ای از صحیفه سجادیه را برای نویسنده [[تفسیر طنطاوی]] به قاهره فرستاد. وی پس از تشکر، در پاسخ چنین نوشت، «این از بدبختی ماست که تاکنون بر این اثر گران بهای جاوید که از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هر چه در آن می‌نگرم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از کلام خالق پایین‌تر می‌یابم».
+در سال ۱۳۵۳ هجری قمری مرحوم [[آیت الله مرعشی نجفی]]، نسخه‌ای از صحیفه سجادیه را برای نویسنده [[تفسیر طنطاوی]] به قاهره فرستاد. وی پس از تشکر، در پاسخ چنین نوشت: «این از بدبختی ماست که تاکنون بر این اثر گران بهای جاوید که از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هر چه در آن می‌نگرم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از کلام خالق پایین‌تر می‌یابم».
 [[پرونده:صحیفه- -نیریزی- 1.jpg|بندانگشتی| نسخه خطی صحیفه سجادیه به خط احمد نیریزی|242x242px]]
 صحيفه سجاديه تنها شامل راز و نياز و بيان حاجت در پيشگاه خداوند متعال نيست، بلكه درياي بيكراني از علوم و معارف اسلامي است كه طي آن مسائل عقيدتي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي و پاره‎اي از قوانين طبيعي و احكام شرعي در قالب دعا مطرح شده است.
 اين كتاب ارزشمند ويژگي‎‌هاي خاصّي دارد.
-# صحيفه سجادیه تجسّم بخش تجرّد كامل از عالم ماده و انقطاع از خلق و ارتباط با خداوند باري‎تعالي و تكيه به اوست. در قسمتي از دعاي بيست و هفتم آمده است: {{متن عربی|خداوندا من به خاطر اخلاص خود، از همه كس بريده و رو به سوي تو آورده‎ام اينك تمام وجودم متوجه به لطف و كرم توست. من از كساني كه خود دست نياز به سوي تو دارند، رو برگردانيدم، و چون دريافتم كه اظهار حاجت به كساني كه خود نيازمندند دليل بر بي‎خردي و كج‎انديشي است.}}
+# صحيفه سجادیه تجسّم بخش تجرّد كامل از عالم ماده و انقطاع از خلق و ارتباط با خداوند و تكيه به اوست. در قسمتي از دعاي بيست و هفتم آمده است: {{متن عربی|خداوندا من به خاطر اخلاص خود، از همه كس بريده و رو به سوي تو آورده‎ام اينك تمام وجودم متوجه به لطف و كرم توست. من از كساني كه خود دست نياز به سوي تو دارند، رو برگردانيدم، و چون دريافتم كه اظهار حاجت به كساني كه خود نيازمندند دليل بر بي‎خردي و كج‎انديشي است.}}
-# صحيفه سجاديّه بيانگر كمال معرفت و ايمان عميق امام سجاد(ع) نسبت به خداي‎ تعالي است. در بخشي از دعاي اول آمده است: {{متن عربی|همه سپاس‎ها از آن خداوندي است كه او مبدأ و سرآغاز جهان هستي است و براي ذات مقدس او آغازي نيست، خداوندي كه پايان همه چيز به او منتهي مي‎شود ولي او را نهايتي نيست. خداوندي كه چشمان بندگان از ديدن او قاصر و انديشه و اوهام توصيف‎كنندگان از بيان صفاتش ناتوانند.}}
+# صحيفه سجاديّه بيانگر كمال معرفت و ايمان عميق امام سجاد(ع) نسبت به خداي‎ تعالي است. در بخشي از دعاي اول آمده است: {{متن عربی|همه سپاس‎ها از آن خداوندي است كه او مبدأ و سرآغاز جهان هستي است و براي ذات مقدس او آغازي نيست، خداوندي كه پايان همه چيز به او منتهي مي‎شود ولي او را نهايتي نيست. خداوندي كه چشمان بندگان از ديدن او قاصر و انديشه و اوهام توصيف‎ كنندگان از بيان صفاتش ناتوانند.}}
-# صحيفه سجادیه درهاي آرزو و اميد به رحمت پروردگار را مي‎گشايد، زيرا كه انسان هرچقدر گناهكار باشد نبايستي اميد به بازگشت از گناه و رجعت به سوي پروردگار را در دل خود نااميد سازد. در يكي از دعاها چنين آمده است: {{متن عربی|خداوندا به عزت و جلالت سوگند كه، اگر تو مرا به گناهانم مؤاخذه كني، من هم به يقين از عفوت مطالبه خواهم كرد و اگر به فرومايگي و خشم مؤاخذه كني، هر آينه از كرم و بزرگواريت مطالبه خواهم كرد.}}
+# صحيفه سجادیه درهاي آرزو و اميد به رحمت پروردگار را مي‎‌گشايد، زيرا كه انسان هرچقدر گناهكار باشد نبايستي اميد به بازگشت از گناه و رجعت به سوي پروردگار را در دل خود نااميد سازد. در دعای بیستم آمده است: {{متن عربی|اى خداوند، بر آستان مغفرت تو فرود آمده‏ام و به اميد عفو تو آهنگ كرده‏ام و به بخشايش تو دل بسته‏ام و به فضل و احسان تو اعتماد كرده‏ام و مرا آنچه سبب آمرزش تو شود، در دست نيست و كارى نكرده‏ام كه به پاداش آن شايسته عفو تو باشم و چون بدين سان خويشتن را محكوم كرده‏ام ديگر جز فضل و احسان تو پناهى ندارم.پس درود بفرست بر محمد و خاندان او و مرا به فضل خويش بنواز.}}
-# صحيفه سجادیه باب مناظرات تازه‎اي را با پروردگار به روي انسان مي‎گشايد. در بخشي از دعاي پنجاهم آمده است: {{خداوندا من فردي ناچيزم و قدر و منزلتم اندك است و عذاب و كيفر من چيزي نيست كه به قدر ذرّه‎اي در قدرت تو بيفزايد و اگر عذاب چيزي بود كه در سلطنت تو مي‎افزود هر آينه دوست داشتم كه آن فزوني براي تو باشد ولي سلطنت تو بالاتر و قدرت تو جاودانه‎تر از آن است كه اطاعتِ اطاعت كنندگان و يا نافرماني گنهكاران از آن بكاهد.}}
+# صحيفه سجادیه باب مناظرات تازه‌‎اي را با پروردگار به روي انسان مي‎‌گشايد. در بخشي از دعاي پنجاهم آمده است: {{خداوندا من فردي ناچيزم و قدر و منزلتم اندك است و عذاب و كيفر من چيزي نيست كه به قدر ذرّه‌‎اي در قدرت تو بيفزايد و اگر عذاب چيزي بود كه در سلطنت تو مي‎‌افزود هر آينه دوست داشتم كه آن فزوني براي تو باشد ولي سلطنت تو بالاتر و قدرت تو جاودانه‌‎تر از آن است كه اطاعتِ اطاعت كنندگان و يا نافرماني گنهكاران از آن بكاهد.}}
 == نهج البلاغه در نگاه دانشمندان==
@@ خط ۱۱۴: / خط ۱۱۳: @@
 عمیر بن متوکل ثقفى، تنها کسی است که صحیفه را از پدرش متوکل بن هارون نقل کرده است و راویان دیگر (۱. احمد بن مسلم مطهری، ۲. علی بن نعمان اعلم، ۳. محمد بن صالح، ۴. حسین بن اشکیب مروزی، ۵. عبیدالله بن فضل نبهانی، ۶. علی بن حمّاد بن علاء) نیز از او روایت کرده‌اند.<ref>عمادی حائری، محمد، «صحیفه سجادیه»، در دانشنامه جهان اسلام، ج۲۹، تهران، بنیاد دایرة المعارف اسلامی،‌ ۱۴۰۰ش، ص۳۹۴</ref> صحیفه سجادیه روایت‌های متعددی دارد که روایت بهاء الشَّرَف، معروف‌ترینِ آنهاست.<ref>صدرایی خویی، علی، فهرستگان نسخه‌های خطی حدیث و علوم حدیث شیعه، قم، دار الحدیث ۱۳۸۲ش، ج۹، ص۴۵۶.</ref>
+صحيفه سجاديه از معدود كتاب‌هاي نوشته شده در قرن اول هجري است و از ابتدا در بين شيعيان رواج داشته است. شيخ مفيد (م 413) در كتاب ارشاد؛ خزاز قمي در كتاب كفاية الاثر؛ شيخ طوسي در دو كتاب فهرست و رجال خود و نجاشي در كتاب رجال النجاشی به اين كتاب اشاره كرده‌اند. علاوه بر اين، شيخ طوسی در كتاب دعايي خود مصباح المتهجد، هشت دعا از ادعيه صحيفه را نقل كرده است. قطب راوندي (م 573)؛ سيد ابن طاووس (م 664)؛ شهيد اول؛ كفعمي و ديگران نيز ادعيه صحيفه سجاديه را در كتاب‌هاي خود آورده‌اند.
 == ترجمه‌های صحیفه سجادیه==
@@ خط ۲۱۳: / خط ۲۱۴: @@
   | تکمیل =
   | اولویت = ج
-  | کیفیت = ج
+  | کیفیت = الف
 }}
 {{پایان متن}}