رفتار پیامبر با مخالفان: تفاوت میان نسخه‌ها

پیامبر در برخورد با اهل کتاب در مدینه تا آنجا که ممکن بود با گفت‏‌وگو و با عهد و پیمان سعی در زندگی مسالمت‏ آمیز در کنار هم داشت، اما وقتی آن‏ها پا را فراتر نهاده، خیانت می‏‌کردند یا نقض پیمانی صورت می‏‌گرفت. پیامبر برخورد می‏‌نمود؛ همانند برخورد عملی با قبایل یهودی مدینه. در برخورد با منافقان، که با فتنه‏‌انگیزی، جبهه داخلی علیه پیامبر را تشکیل داده بودند، سعی پیامبر بر مدارا بود. آن حضرت به دلایل گوناگون سیاسی و اجتماعی با مخالفان با ملایمت و رفق برخورد می‏‌نمود، آن‏گونه که با [[عبداللّه بن اُبی]] برخورد کرد و در جریان فتنه‌‏انگیزی وی پس از غزوه «بنی‏‌المصطلق» حاضر به کشتن او، که سرکرده منافقان بود، نشد و در پاسخ به فرزند عبداللّه، که اجازه قتل پدرش را از پیامبر طلب نمود، فرمودند: «تا هنگامی که زنده است، مانند یک دوست و رفیق با او به نیکی رفتار می‌‏کنیم». به قول ابن‌‏هشام، همین رفتار آن حضرت باعث شد که عبداللّه بن ابی از آن پس مورد سرزنش و ملامت قوم و قبیله خود قرار گیرد.<ref>رزاقی موسوی، سید قاسم، «مدارا با مخالف و مبارزه با معاند در سیره نبوی»، معرفت، ۱۳۸۳ش، شماره ۸۶.</ref>

بر [[رسول اکرم(ص)]] درطول عمر پربرکتش حدود ۲۸ جنگ بزرگ و کوچک تحمیل شده که ۱۷ جنگ یا به صلح انجامیده یا بدون درگیری به پایان رسیده است، که در تاریخ فرماندهان جنگ بی نظیر است. یکی از نشانه‌های صلح طلب بودن پیامبر اکرم همین که فقط ۱۰ جنگ از ۲۸ جنگ به درگیری انجامید و نکته جالب این که در همه این ۱۰ مورد، موضع پیامبر اعظم(ص) و سپاه اسلام جنبه دفاع از امت اسلامی داشت.<ref>حسینیان، احمد، اسلام و آیین نبرد، ص۱۰۷ – ۱۳۳.</ref>

پیامبر اعظم(ص) هیچ‌گاه آغازگر جنگ نبودند چنان‌که یکی از دستوراتی که قبل از جنگ بدر خطاب بر سربازان اسلام صادر نمود، این بود که شما آغازگر جنگ نباشید.<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم، مؤسسة دار الكتاب للطباعة والنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۶۲.</ref>

در جنگ بدر هفتاد نفر از سپاه دشمن به اسارت نیروهای اسلام درآمدند که بعد از مجازات دو تن از آنها با این که بقیه نیز مستحق مجازات بودند، پیامبر اکرم(ص) به تقاضای مسلمانان از اسرا جریمه گرفت و آنها را آزاد کرد.<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم، مؤسسة دار الكتاب للطباعة والنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref>

رسول اکرم(ص) بعد از فتح [[مکه]] خطاب به اهل مکه فرمودند: {{متن عربی|بروید که شما آزادید.}}<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۳، ص۶۱.</ref> این در حالی است که اهل مکه و مشرکان [[قریش]] در دوران زندگی پیامبر(ص) در مکه و بعد از هجرت از هیچ آزار و اذیتی علیه آن حضرت و مسلمانان کوتاهی نکردند؛ اما آن حضرت در نهایت بزرگواری از آنان گذشت کردو به اصحابش می‌فرمود: اسیران را گرامی بدارید؛ و ایشان نیز اسیران را هنگام غذا بر خود مقدم می‌داشتند.<ref>ابن کثیر الدمشقی، تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۴۴۵.</ref> پیامبر اکرم(ص) درباره اسرای بنی‌قریظه که محکوم به قتل بودند، اجازه نداد در گرمای تابستان زیر آفتاب نگهداری شوند.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۳، ص۶۱.</ref>

یکی از نشانه‌های بارز و روشن صلح طلب بودن پیامبر(ص)، اتمام محبت و دعوت به صلح قبل از جنگ بود. به گواهی تاریخ، ایشان با سرسخت‌ترین دشمنان خود یعنی ابوسفیان روابط سیاسی خود را قطع نکرد، آن حضرت فرستاده‌های او را به حضور می‌پذیرفت، به نامه‌ها یا پیام‌هایش پاسخ می‌داد و درباره مسائل سیاسی و نظامی با او گفتگو می‌کرد؛ حتی در روزهای جنگ نیز همین روش ادامه داشت.<ref>ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران، مکتبه النینوی الحدیثه، چاپ اول، بی تا، ص۷۷.</ref>