تجربه دینی بودن وحی: تفاوت میان نسخه‌ها

«تجربهٔ دینی» هر چند اصطلاح جدیدی است و از پیدایش آن بیش از دو قرن نمی‌گذرد، اما محتوای آن، که تقریباً برابر با الهام و شهود است، پیشینه ای دیرینه دارد و با تاریخ بشر آمیخته است. در جهان غرب پس از آن که براهین عقلی اثبات وجود خدا، با اشکالاتی جدّی روبه رو گشت و تلاش نظام‌های فلسفی برای دفاع عقلانی از دین به شکست انجامید، مسئلهٔ تجربهٔ دینی مورد توجه قرار گرفت و پناه گاهی برای حراست از ایمان مذهبی به شمار آمد. شلایر ماخر (۱۸۳۴–۱۷۶۸. م)، فیلسوف و متکلم آلمانی و اولین کسی که این اصطلاح را به کار گرفت، بر این باور بود که مبنای دیانت، نه تعالیم وحیانی است و نه عقل معرفت آموز، بلکه آگاهی دینی (تجربهٔ دینی) است. وی از یک سو برخی از آموزه‌های کتاب مقدس مسیحیان را در تضاد با عقل و فهم بشری می‌یافت و از سوی دیگر، بی اعتنایی به دین را نمی‌پسندید، از این رو مکتب خود را بر پایهٔ تجربهٔ دینی بنا نهاد و چنین ادعا کرد:

گوهر دین، احساس و توجه باطنی به بی‌نهایت است و اساساً دین از مقولهٔ احساس و شور و شوق به موجود نامتناهی است و افکار و عقاید و اعمال دینی جنبهٔ ثانوی داشته و در واقع، چیزی جز تجلی احساسات دینی نیستند. … هویت دین عقاید و مناسک دینی نیست، بلکه احساس درونی و امری قلبی است.