پاسخ بدی با خوبی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

در قرآن بر علاوه سفارش به عفو و خوبى نمودن به يك فضيلت عالى‌ترى امر مى‌كند و آن جزا دادن بدى به خوبى مى‌باشد.<ref>محسنى، محمد آصف، روش جديد اخلاق اسلامى، ص۲۶۳.</ref>

در قرآن نیکی با بدی یکسان نیست<ref>سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref> و گفته شده است بدی را با خوبی دفع کنید: {{قرآن|ترجمه=بدی را با نیکی دفع کن؛ آنگاه کسی که میان تو و میان او دشمنی است، گویی دوستی یکدل می‌گردد.|سوره=فصلت|آیه=۳۴}} مفسران گفته‌اند بدی باید با خصلتی که مقابل آن است دفع شود؛ مثلاً باطل آنان باید با حق دفع شود، نه به باطلی دیگر، و جهل آنان با حلم و بدی‌هایشان با عفو، و همچنین هر بدی آنان با خوبی مناسب آن دفع شود.<ref>طباطبایی، محمدحسین، المیزان، ج۱۷، ص۵۹۴.</ref> درباره شأن نزول این آیه آمده است این آیه در شأن ابوسفیان آمد که اول دشمن بود و در دل عداوت داشت با رسول خدا و با مؤمنان و سرانجام دوست شد به برکت حلم رسول الله (ص) و رفق وی و مسلمان گشت‏.<ref>میبدی، کشف الاسرار و عده الابرار، ج۸، ص۵۲۷.</ref>

در اینکه معنای حسنه چیست اقوال مختلفی وجود دارد. بعضی آن را هر حسنه‌ای دانسته‌اند. [[طبرسی]] در [[تفسیر جوامع الجامع]] آورده است: «برخی از بدی‌ها را که دشمنانت نسبت به تو انجام داده‌اند تو با نیکی پاسخ گو و دفع کن. نیکی در این مورد این است که او را عفو کنی و ببخشی و نیکوتر از آن این است که در برابر بدی او تو نیکی کنی یا مثلاً اگر او بدی تو را گفت تو او را ستایش کنی. هر گاه تو چنین کنی دشمن سرسخت تو دوست صمیمی و با صفا و یک رنگ تو می‌شود.»<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ج۵، ص۴۶۴</ref>

در جاهای دیگر آمده است که سیئات را با حسنات از بین ببر:<ref>{{قرآن|وَیَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ|ترجمه=بدی را با نیکی دفع می‌نمایند|سوره=قصص|آیه=۵۴}} و سوره رعد، آیه ۲۲. و سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref> {{قرآن|إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ|ترجمه=زیرا خوبیها بدیها را از میان می‌برد.|سوره=هود|آیه=۱۱۴}} که در اینجا به دو معنا بکار رفته است. یک اینکه سیئات خود انسان از بین برود. و دیگر اینکه بدی‌های دیگران را با حسنات دفع کن و از بین ببر.

مقصود از این آیات نادیده گرفتن بدی و احسان در عوض آن می‌باشد.<ref>طبرسی، جوامع الجامع، ج۴، ص۲۷۵.</ref> مفسران گفته اند بدی را باید با نیکی تلافی کرد و از بین خوبی‌ها خوبتر آنها را انتخاب کرد. مثل اینکه اگر بدی دشمن به صورت آزار و اذیت است، انسان به آنها احسان کند و منتها درجه طاقت خود را در احسان به ایشان مبذول بدارد، و اگر این مقدار نشد هر چه را که توانست، و اگر آنهم مقدور نبود حداقل از ایشان اعراض کند‏.<ref>المیزان، طباطبایی، ج۱۵، ص۹۲.</ref>