automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۱۴
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
{{نوشتار اصلی|دورههای اخباریگری}} | {{نوشتار اصلی|دورههای اخباریگری}} | ||
اخباریگری به معنای یک مکتب فکری منسجم از قرن یازدهم شروع شد و تا اواخر قرن دوازدهم از قدرتمندترین جریانهای فکری در حوزههای علمیه بود. اخباریگری به معنای حدیثگرایی و گرایش افراطی به روایات در عصر غیبت وجود داشت و از [[شیخ صدوق]] و [[کلینی]] آغاز گردید. هرچند برخی ادعا دارند این گرایش در زمان حضور و در میان اصحاب ائمه وجود داشت.<ref> | اخباریگری به معنای یک مکتب فکری منسجم از قرن یازدهم شروع شد و تا اواخر قرن دوازدهم از قدرتمندترین جریانهای فکری در حوزههای علمیه بود. اخباریگری به معنای حدیثگرایی و گرایش افراطی به روایات در عصر غیبت وجود داشت و از [[شیخ صدوق]] و [[کلینی]] آغاز گردید. هرچند برخی ادعا دارند این گرایش در زمان حضور و در میان اصحاب ائمه وجود داشت.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ذیل مدخل. | ||
</ref> | |||
در اواخر قرن دوازدهم این نهضت فکری رو به افول نهاد و پس از آنکه برخی عقاید تند خود را کنار گذاشت و عالمان شاخص آن معتدل شناخته میشدند، آرام آرام تحت تأثیر مبارزات اصولیون، به عمر خود پایان داد.<ref> | محمد امین استرابادی را مؤسس مکتب اخباریگری در آغاز قرن یازدهم میدانند که پس از او این جریان با قوت تمام ادامه پیدا کرد و بر تفکر اجتهادی تشیع تأثیر زیادی گذاشت.<ref>فائز، قاسم، محمد شریفی ، «پیدایش، سیر تطور و تداوم اخباریگری»، دوفصلنامه کتاب قیم، پاییز و زمستان ۱۳۹۳، دوره ۴، شماره ۱۱ (ویژه علوم قرآن و حدیث).</ref> اخباریگری با افکار افراطی در قالب حدیثگرایی در دو قرن پس از او انسجام یافت و افکاری مانند عدم حجیت عقل و ظاهر قرآن و صحت روایات و وجوب عمل به آنان و… به عقاید این جریان شناخته شد. | ||
در اواخر قرن دوازدهم این نهضت فکری رو به افول نهاد و پس از آنکه برخی عقاید تند خود را کنار گذاشت و عالمان شاخص آن معتدل شناخته میشدند، آرام آرام تحت تأثیر مبارزات اصولیون، به عمر خود پایان داد.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ذیل مدخل.</ref> | |||
== عالمان مشهور اخباری == | == عالمان مشهور اخباری == | ||
{{نوشتار اصلی|عالمان مشهور اخباری}} | {{نوشتار اصلی|عالمان مشهور اخباری}} | ||
اخباریگری عالمان بزرگ و زیادی داشت که از لحاظ تفکر اخباری یکسان نبودند. مؤسس این مکتب، محمد امین استرابادی و پس از او [[میرزا محمد اخباری]] و [[ملا خلیل قزوینی]]، شیخ عبدالله سماهیجی، سلیمان بحرانی و… گرایش شدید به حدیث داشتند و بهطور کامل اخباری شناخته میشوند.<ref>دائرة المعارف فقه مقارن، | اخباریگری عالمان بزرگ و زیادی داشت که از لحاظ تفکر اخباری یکسان نبودند. مؤسس این مکتب، محمد امین استرابادی و پس از او [[میرزا محمد اخباری]] و [[ملا خلیل قزوینی]]، شیخ عبدالله سماهیجی، سلیمان بحرانی و… گرایش شدید به حدیث داشتند و بهطور کامل اخباری شناخته میشوند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، ج۱، ص۱۱۹.</ref> عالمانی همچون [[فیض کاشانی]]، [[شیخ یوسف بحرانی]]، [[علامه مجلسی]]، [[محمد تقی مجلسی]]، [[نعمتالله جزایری]]، [[حر عاملی]] از عالمان معتدل اخباری شناخته میشوند و بعضاً به تلفیق مکتب اصولی و اخباری شهره هستند.<ref>بهشتی، ابراهیم، اخباریگری، تاریخ و عقاید، ج۱، ص۵۴۵</ref> | ||
در میان اخباریان متقدم که بیشتر به اهل نقل مشهور هستند و نام اخباری مصطلح در آن زمان نبود، میتوان به شیخ صدوق، کلینی، این قولویه، علی ابن بابویهٔ قمی و… اشاره کرد.<ref> | در میان اخباریان متقدم که بیشتر به اهل نقل مشهور هستند و نام اخباری مصطلح در آن زمان نبود، میتوان به شیخ صدوق، کلینی، این قولویه، علی ابن بابویهٔ قمی و… اشاره کرد.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۵۳۷.</ref> | ||
== آثار مکتوب == | == آثار مکتوب == | ||
خط ۵۹: | خط ۶۱: | ||
== مبارزه علیه اخباریگری == | == مبارزه علیه اخباریگری == | ||
تقابل اصولیان و اخباریان که از سده ۱۱ق آغاز گردید و با تندرویهای اخباریان ادامه یافت، در نهایت از سوی مجتهدان و در رأس ایشان [[آقا وحید بهبهانی]] به مبارزهای جدی و منسجم بر ضد اخباریگری تبدیل شد. او در کنار بحثها و استدلالهای علمی خود در رد اخباریگری و اثبات طریقه اجتهاد و ضرورت بهکارگیری اصول در استنباط احکام شرعی، از برخوردهای عملی نیز در راه مبارزه با اخباریگری رویگردان نبود، و نمازگزاردن به امامت شیخ یوسف بحرانی پیشوای اخباریان را تحریم کرد.<ref> | تقابل اصولیان و اخباریان که از سده ۱۱ق آغاز گردید و با تندرویهای اخباریان ادامه یافت، در نهایت از سوی مجتهدان و در رأس ایشان [[آقا وحید بهبهانی]] به مبارزهای جدی و منسجم بر ضد اخباریگری تبدیل شد. او در کنار بحثها و استدلالهای علمی خود در رد اخباریگری و اثبات طریقه اجتهاد و ضرورت بهکارگیری اصول در استنباط احکام شرعی، از برخوردهای عملی نیز در راه مبارزه با اخباریگری رویگردان نبود، و نمازگزاردن به امامت شیخ یوسف بحرانی پیشوای اخباریان را تحریم کرد.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ذیل مدخل.</ref> کتاب الإجتهاد و الأخبار او بیانگر معیارهای او در تفکر اجتهادی است.<ref>تاریخ حدیث شیعه، طباطبایی، محمد کاظم، ص۲۴۵.</ref> | ||
از دیگر عالمانی که علم اصول فقه را در مقابل اخباریان نشر دادند میتوان از محقق خوانساری، علامه شیروانی، آیه الله جمال الدین خوانساری و سید صدرالدین قمی نام برد که در دوره رواج اخباریت و فترت مباحث اصولی و اجتهادی که برخورد سطحی با احادیث شیوع پیدا کرده بود، همت عظیمی را بکار گرفتند و زمینههای پیدایش مدرسه وحید بهبهانی را فراهم آوردند که این مدرسه عصر نوینی را در تاریخ علم باز کرد.<ref> | از دیگر عالمانی که علم اصول فقه را در مقابل اخباریان نشر دادند میتوان از محقق خوانساری، علامه شیروانی، آیه الله جمال الدین خوانساری و سید صدرالدین قمی نام برد که در دوره رواج اخباریت و فترت مباحث اصولی و اجتهادی که برخورد سطحی با احادیث شیوع پیدا کرده بود، همت عظیمی را بکار گرفتند و زمینههای پیدایش مدرسه وحید بهبهانی را فراهم آوردند که این مدرسه عصر نوینی را در تاریخ علم باز کرد.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۵۳۷.</ref> | ||
پس از وحید بهبهانی، [[شیخ مرتضی انصاری]] که در رواج علم اصول فقه نقش داشت به مبارزه علیه اخباریان پرداخت. | پس از وحید بهبهانی، [[شیخ مرتضی انصاری]] که در رواج علم اصول فقه نقش داشت به مبارزه علیه اخباریان پرداخت. | ||
از دیگر مبارزان بر ضد اخباریان، [[شیخ جعفر نجفی]] مشهور به [[کاشف الغطاء]] است که از مخالفان میرزا محمد اخباری بود و در همین راستا دو رساله با عنوان [[کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدو العلماء]] و [[رسالة المسائل و الاجوبة]] تألیف کرد.<ref> | از دیگر مبارزان بر ضد اخباریان، [[شیخ جعفر نجفی]] مشهور به [[کاشف الغطاء]] است که از مخالفان میرزا محمد اخباری بود و در همین راستا دو رساله با عنوان [[کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدو العلماء]] و [[رسالة المسائل و الاجوبة]] تألیف کرد.<ref>قیصری، احسان، «اخباریان»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ذیل مدخل.</ref> | ||
استفاده اخباریان از شگردهای غیراخلاقی و شیوههای تند و افراطی علیه مجتهدان بزرگ، خود یکی از عواملی است که زوال حاکمیت آن را به دنبال داشت.<ref>ادوار اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، جناتی، محمدابراهیم، ج۱، ص۳۵۴</ref> [[شهید مطهری]] اخباریان را مظهر جمود اسلامی میداند.<ref>یادداشتهای استاد، | استفاده اخباریان از شگردهای غیراخلاقی و شیوههای تند و افراطی علیه مجتهدان بزرگ، خود یکی از عواملی است که زوال حاکمیت آن را به دنبال داشت.<ref>ادوار اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی، جناتی، محمدابراهیم، ج۱، ص۳۵۴</ref> [[شهید مطهری]] اخباریان را مظهر جمود اسلامی میداند.<ref>مطهری، مرتضی، یادداشتهای استاد، ج۱، ص۱۴۹.</ref> | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == |