پرش به محتوا

روزه عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|امام حسین}}روزه عاشورا، به قصد حزن و اندوه بر امام حسین(ع) مستحب دانسته شده است. برخی امساک از خوردن و نوشیدن را تا عصر بدون قصد روزه و خوردن چیزی بعد از عصر را مستحب دانسته‌اند. عده ای هم روزه گرفتن در روز عاشورا اگر به عنوان خصوصیت و تأکید روزه در این روز باشد، حرام ـ به حرمت تشریعی ـ می‌دانند.
{{درگاه|امام حسین}}روزه عاشورا، به قصد حزن و اندوه بر امام حسین(ع) مستحب دانسته شده است. برخی امساک از خوردن و نوشیدن را تا عصر بدون قصد روزه و خوردن چیزی بعد از عصر را مستحب دانسته‌اند. عده‌ای هم روزه گرفتن در روز عاشورا را اگر به عنوان خصوصیت و تأکید روزه در این روز باشد، حرام ـ به حرمت تشریعی ـ می‌دانند.


گفته شده است بنی امیه به دلیل پیروزی ظاهری بر امام حسین(ع) عاشورا را روز مبارکی می‌دانستند و در آن روز به جشن می‌پرداختند، آذوقه سال را به خانه می‌آوردند، و این روز را روزه می‌گرفتند. و در روایات از این جهت، از روزه عاشورا نهی شده است.
گفته شده است بنی امیه به دلیل پیروزی ظاهری بر امام حسین(ع) عاشورا را روز مبارکی می‌دانستند و در آن روز به جشن می‌پرداختند، و این روز را روزه می‌گرفتند؛ و در روایات از این جهت، از روزه عاشورا نهی شده است.


مطابق برخی نقل‌های تاریخی، روزه عاشورا، در عرب جاهلی مرسوم بوده است و پیامبر(ص) نیز در روز عاشورا روزه می‌گرفت اما پس از تشریع روزه در ماه رمضان، روزه عاشورا منسوخ شد.
مطابق برخی نقل‌های تاریخی، روزه عاشورا، در عرب جاهلی مرسوم بوده است و پیامبر(ص) نیز در روز عاشورا روزه می‌گرفت اما پس از تشریع روزه در ماه رمضان، روزه عاشورا منسوخ شد.
خط ۱۸: خط ۱۸:
برخی مراجع روزهٔ روز عاشورا را مکروه می‌دانند. برخی گفته‌اند مستحب است در روز عاشورا انسان بدون قصد روزه تا عصر از خوردن و آشامیدن خودداری کند.<ref>خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۶۷.</ref>
برخی مراجع روزهٔ روز عاشورا را مکروه می‌دانند. برخی گفته‌اند مستحب است در روز عاشورا انسان بدون قصد روزه تا عصر از خوردن و آشامیدن خودداری کند.<ref>خمینی، روح‌الله و سایر مراجع، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۹۶۷.</ref>


[[شیخ یوسف بحرینی]]، در کتاب حدائق، روزهٔ عاشورا را اگر بر وجه حزن گرفته شود جزء مستحبات مؤکده دانسته است. ابو الفتوح روزه عاشورا را بر وجه حزن و مصیبت، مستحب می‌داند. محقق حلی نیز در کتاب المعتبر در طی تعدید اقسام روزه‌های مستحب گفته است «و صوم عاشورا حزنا لا تبرّکا». بعضی هم آن را مکروه دانسته‌اند شاید معنی مکروه بودن کم بودن ثواب باشد نه محظور بودن آن، چنان‌که سید محمد کاظم یزدی (متوفی ۱۳۳۷ق) در کتاب عروة الوثقی به این معنی تصریح کرده است.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه (فارسی)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۶۱ و ۱۶۲.</ref>
[[شیخ یوسف بحرینی]]، در کتاب حدائق، روزهٔ عاشورا را اگر بر وجه حزن گرفته شود جزء مستحبات مؤکده دانسته است. ابوالفتوح روزه عاشورا را بر وجه حزن و مصیبت، مستحب می‌داند. [[محقق حلی]] نیز در کتاب المعتبر همین رای را دارد. بعضی هم آن را مکروه دانسته‌اند. شاید معنی مکروه بودن کم بودن ثواب باشد نه محظور بودن آن، چنانکه [[سید محمد کاظم یزدی]] (متوفی ۱۳۳۷ق) در کتاب [[عروة الوثقی]] به این معنی تصریح کرده است.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه (فارسی)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۶۱ و ۱۶۲.</ref>


علامه مجلسی در لوایح صاحبقرانی آورده است که امام باقر(ع) درباره روز عاشورا فرمود پیش از روزه ماه رمضان روزه عاشورا بود و چون روزه ماه رمضان نازل شد آن متروک شد و ظاهر آن است که پیشتر واجب بود و منسوخ شد و به این عبارت از آن جهت فرموده‌اند که وجوبش منسوخ است و استحباب آن باقی است. و محتمل است که مکروه باشد چنان‌که در صحیح است از ابن سنان که گفت عرض نمودم به امام صادق که چه می‌فرمایید در روزه عاشورا حضرت فرمودند که روزه بدار بی آن که شب نیت کنی و افطار کن نه از روی خوشحالی و کل روز را روزه مگیر، و می‌باید که امساک کنی تا یک ساعت بعد از عصر و بعد از آن افطار کنی بر شربتی از آب.
علامه مجلسی در لوایح صاحبقرانی آورده است که امام باقر(ع) درباره روز عاشورا فرمود پیش از روزه ماه رمضان روزه عاشورا بود و چون روزه ماه رمضان نازل شد آن متروک شد و ظاهر آن است که پیشتر واجب بود و منسوخ شد و به این عبارت از آن جهت فرموده‌اند که وجوبش منسوخ است و استحباب آن باقی است. و محتمل است که مکروه باشد چنان‌که در صحیح است از ابن سنان که گفت عرض نمودم به امام صادق که چه می‌فرمایید در روزه عاشورا حضرت فرمودند که روزه بدار بی آن که شب نیت کنی و افطار کن نه از روی خوشحالی و کل روز را روزه مگیر، و می‌باید که امساک کنی تا یک ساعت بعد از عصر و بعد از آن افطار کنی بر شربتی از آب.
خط ۲۷: خط ۲۷:


== تاریخچه روزه عاشورا ==
== تاریخچه روزه عاشورا ==
به گفتهٔ [[آلوسی]] (درگذشته ۱۳۲۴ق) در [[بلوغ الارب]] عرب جاهلی یا خصوص قریش بتعبیر او نیز روز عاشورا را روزه می‌داشته‌اند مضمون عبارت او چنین است: «قریش در جاهلیت روز عاشورا روزه می‌داشتند و شاید آن را از شرع پیش تلقی کرده بوده‌اند و به همین جهت این روز را احترام می‌گذاشتند و خانهٔ کعبه را در این روز به جامه اش می‌پوشاندند. می‌گویند قریش در جاهلیت گناهی مرتکب شده که در نظرش بزرگ آمده پس برای کفارهٔ آن، روز عاشورا را روزه گرفته و آن را معمول داشته است و در برخی از اخبار چنین آمده است که: قریش را قحطی اتفاق افتاده و پس از آن بر طرف شده پس به شکرانهٔ رفع آن، روز عاشورا را روزه می‌گرفته‌اند».
به گفتهٔ [[آلوسی]] (درگذشته ۱۳۲۴ق) در [[بلوغ الارب]] عرب جاهلی یا خصوص قریش به تعبیر او نیز روز عاشورا را روزه می‌داشته‌اند. مضمون عبارت او چنین است: «قریش در جاهلیت روز عاشورا روزه می‌داشتند و شاید آن را از شرع پیش تلقی کرده بوده‌اند و به همین جهت این روز را احترام می‌گذاشتند. می‌گویند قریش در جاهلیت گناهی مرتکب شده که در نظرش بزرگ آمده پس برای کفارهٔ آن، روز عاشورا را روزه گرفته و آن را معمول داشته است.»<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه (فارسی)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۶۱ و ۱۶۲.</ref>


روزهٔ عاشورا به طوری که دشتکی نوشته ابن‌عباس گفته است: یهود روز دهم محرّم را که به نام عاشورا نامیده شده روزه می‌گرفتند پیغمبر(ص) چون به مدینه وارد شد از آنان سبب پرسید. گفتند: چون فرعون در چنین روزی غرق شده موسی به شکرانهٔ آن روزه گرفته و ما به وی تأسی می‌کنیم. حضرت فرمود: «نحن احق بإحیاء سنّة اخی موسی منکم» پس روز عاشورا را روزه گرفت و مردم را به روزه گرفتن وادار فرمود و چون روزهٔ ماه رمضان واجب شد آن اهتمام که در بارهٔ روزهٔ عاشورا بود نماند . باز دشتکی شرحی مفصل در بارهٔ روزهٔ این روز نوشته که بدین گونه تخلیص می‌شود:
روزهٔ عاشورا به طوری که [[دشتکی]] نوشته ابن‌عباس گفته است: یهود روز دهم محرّم را که به نام عاشورا نامیده شده روزه می‌گرفتند پیغمبر(ص) چون به مدینه وارد شد از آنان سبب پرسید. گفتند: چون فرعون در چنین روزی غرق شده موسی به شکرانهٔ آن روزه گرفته و ما به وی تأسی می‌کنیم. حضرت فرمود: «نحن احق بإحیاء سنّة اخی موسی منکم» پس روز عاشورا را روزه گرفت و مردم را به روزه گرفتن وادار فرمود و چون روزهٔ ماه رمضان واجب شد آن اهتمام که در بارهٔ روزهٔ عاشورا بود نماند.»  


ابوالفتوح، در طی تفسیر آیهٔ ۱۷۹ از سوره بقره چنین آورده است: «بعضی دیگر از مفسران گفتند خدای تعالی در بدایت شرع، روزهٔ عاشورا و روزهٔ ایام البیض فریضه کرده بود چون روزهٔ ماه رمضان فرض شد تخفیف کرده و آن را برداشت». از این عبارت معلوم می‌گردد که سه روز از هر ماه روزه‌اش واجب شده بوده است و روایتی نقل کرده که به آدم دستور داده شده بوده است که روز ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ از هر ماه را روزه بگیرد.
[[ابوالفتوح]]، در طی تفسیر آیهٔ ۱۷۹ از سوره بقره چنین آورده است: «بعضی دیگر از مفسران گفتند خدای تعالی در بدایت شرع، روزهٔ عاشورا و روزهٔ ایام البیض فریضه کرده بود چون روزهٔ ماه رمضان فرض شد تخفیف کرده و آن را برداشت». از این عبارت معلوم می‌گردد که سه روز از هر ماه روزه‌اش واجب شده بوده است و روایتی نقل کرده که به آدم دستور داده شده بوده است که روز ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ از هر ماه را روزه بگیرد. از طرق عامه، هم از صحیح بخاری نقل شده که به اسنادش از عائشه این مضمون را روایت کرده است: «قریش در جاهلیت روز عاشورا را روزه می‌گرفتند بعد پیغمبر(ص) به روزه گرفتن آن روز دستور فرمود تا روزهٔ ماه رمضان واجب شد.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه (فارسی)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۶۱ و ۱۶۲.</ref>{{مطالعه بیشتر}}
 
از طرق عامه، هم از صحیح بخاری نقل شده که به اسنادش از عائشه این مضمون را روایت کرده است: «قریش در جاهلیت روز عاشورا را روزه می‌گرفتند بعد پیغمبر(ص) به روزه گرفتن آن روز دستور فرمود تا روزهٔ ماه رمضان واجب شد.<ref>شهابی، محمود، ادوار فقه (فارسی)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۶۱ و ۱۶۲.</ref>{{مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۵٬۹۴۶

ویرایش