پرش به محتوا

قیام‌های پس از عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۹: خط ۲۹:


== قیام زید بن علی ==
== قیام زید بن علی ==
از قیام‌های دیگری که ریشه در نهضت امام حسین داشت و یک قیام شیعی بود، قیام زید بن علی امام زین العابدین(ع) بود که در سال ۱۲۰ هجری قمری بوقوع پیوست.<ref>همان، ج۵، ص۴۹۱.</ref>
از قیام‌های دیگری که ریشه در نهضت امام حسین داشت و یک قیام شیعی بود، قیام زید بن علی امام زین العابدین(ع) بود که در سال ۱۲۰ هجری قمری بوقوع پیوست.<ref>همان، ج۵، ص۴۹۱.</ref> قیام زید بن علی را از سنخ نهضت امام حسین(ع) می‌دانند<ref>مرآة العقول، به نقل از  منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج۱، ص۳۳۳. تهران : انتشارات سرایی، 1379.</ref> گفته شده است قیام او با اجازه و موافقت امام صادق(ع) بوده است.<ref>پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق (علیه السلام)، ۱۳۹۰ش، ص۴۱۷.</ref>


زید بن علی بن الحسین، فرزند امام چهارم شیعیان، به دلیل فشار حکومت اموی، علیه حاکم وقت یعنی هشام بن عبدالملک، دست به قیام مسلحانه زد. قیام زید، یکی از بزرگترین قیام‌ها علیه حکومت اموی بود که در سال ۱۲۱_۱۲۲ هجری، به منظور امر به معروف و نهی از منکر، و نیز گرفتن انتقام شهدای کربلا در کوفه به وقوع پیوست. این قیام توانست ضربه ای مهلک به بدنه حکومت خاندان اموی وارد کند.<ref>حسینی، کیمیا، و محمد بادنج، «بررسی قیام زید بن علی بن الحسین»، پژواک جامعه، سال اول، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۱، ص۵.</ref>
زید بن علی بن الحسین، فرزند امام چهارم شیعیان، علیه حاکم وقت یعنی [[هشام بن عبدالملک]]، دست به قیام مسلحانه زد. قیام زید، یکی از بزرگترین قیام‌ها علیه حکومت اموی بود که در سال ۱۲۱_۱۲۲ هجری، به منظور امر به معروف و نهی از منکر، و نیز گرفتن انتقام شهدای کربلا در کوفه به وقوع پیوست. این قیام توانست ضربه ای مهلک به بدنه حکومت خاندان اموی وارد کند.<ref>حسینی، کیمیا، و محمد بادنج، «بررسی قیام زید بن علی بن الحسین»، پژواک جامعه، سال اول، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۱، ص۵.</ref> هزاران نفر از شیعیان کوفه، مدائن، واسط، موصل و حتی خراسان با زید بیعت کردند.<ref>رهدار احمد، تشیع پساکربلایی، پگاه حوزه، شماره ۲۴۹، ص۶.</ref> گفته شده یکی از اهداف قیام زید، تشکیل حکومت بود.<ref>محمدحسین کاظمی، قیام زید بن علی و یحیی بن زید و اسباب شکست و تأثیرات آن در مبارزات ضد اموی، تاریخ نو، پاییز 1394 شماره 12</ref>


مرحوم مجلسی به هنگام بررسی علت شکست قیام زید بن علی می‌گوید چون قدرت بنی امیه منسجم و متمرکز بود زید پیروزی نیافت.<ref>مرآة العقول، به نقل از  منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج۱، ص۳۳۳. تهران : انتشارات سرایی، 1379.</ref>
زید بن علی در اوائل ماه صفر سال ۱۲۱ به شهادت رسید. زید پس از مقاومت بسیار و زخم‌های فراوان شهید شد، جسدش را پس از دفن بیرون آورده، سرش را جدا کردند، بدنش را به دار زدند و پیکرش را پس از آن به آتش سوختند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۵۹۹. تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶.</ref> [[مرحوم مجلسی]] به هنگام بررسی علت شکست قیام زید بن علی می‌گوید چون قدرت بنی امیه منسجم و متمرکز بود زید پیروزی نیافت.<ref>مرآة العقول، به نقل از  منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج۱، ص۳۳۳. تهران : انتشارات سرایی، 1379.</ref> جنبش انقلابی زیدبن علی به دلیل اقدامات سریع حاکمیت برای ازبین بردن بحران‌های سیاسی حکومت در «مرحلهٔ برانگیختگی»، از بین رفت.<ref>محمدرضا بارانی، هدی شعبان پور، تحلیل جامعه شناختی نهادی شدن جنبش زیدبن علی، تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز 1393 شماره 23 (پیاپی 113). ص۶۱.</ref>
 
در هر صورت قیام زید بن علی از سنخ نهضت امام حسین(ع) بوده است، منتهای امر امام حسین(ع) امام به حق بود و مردم را به اطاعت از خویش دعوت می‌کرد اما زید مردم را به اطاعت از خویش دعوت نمی‌نمود بلکه به آنکه مورد رضای آل محمد۶ است می‌خواند، که در این باره کسی جز امام صادق(ع) را در نظر نداشت.<ref>مرآة العقول، به نقل از  منتظری، حسینعلی، مبانی فقهی حکومت اسلامی، ج۱، ص۳۳۳. تهران : انتشارات سرایی، 1379.</ref>
 
در مورد قیام زید، دلایل و شواهد فراوانی گواهی می‌دهند که قیام او با اجازه و موافقت حضرت صادق(ع) بوده است. ص۴۱۷.
 
زید بن علی، برادر امام باقر(ع) و از بزرگان و رجال با فضیلت و عالی قدر خاندان نبوت، و مردی دانشمند، زاهد، پرهیزگار، شجاع و دلیر بود و در زمان حکومت بنی امیه زندگی می‌کرد.<ref>پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق (علیه السلام)، ۱۳۹۰ش، ص۴۱۰.</ref>
 
قیام «زید بن علی بن الحسین علیه السّلام» در برابر «هشام بن عبدالملک» است که در اوائل ماه صفر سال ۱۲۱ به شهادت رسید. نخست قرّاء و اشراف اهل عراق با او بیعت کردند، ولی به هنگام نبرد با «یوسف بن عمر ثقفی» عامل عراق، فرار کردند، «زید» پس از مقاومت بسیار و زخم‌های فراوان شهید شد، جسدش را پس از دفن بیرون آورده، سرش را جدا کردند، بدنش را به دار زدند و پیکرش را پس از آن به آتش سوختند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۳، ص۵۹۹. تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶.</ref>
 
هزاران نفر از شیعیان کوفه، مدائن، واسط، موصل و حتی خراسان با زید بیعت کردند. (۱۸) جنگ میان زید و یوسف بن عمر ثقفی‌فرماندار بصره و کوفه درگرفت و ضمن تلفات زیادی که دو طرف دادند، نهایتاً زید شهید شد.<ref>رهدار احمد، تشیع پساکربلایی، پگاه حوزه، شماره ۲۴۹، ص۶.</ref>
 
جنبش انقلابی زیدبن علی به دلیل اقدامات سریع حاکمیت برای ازبین بردن بحران‌های سیاسی حکومت در «مرحلهٔ برانگیختگی»، از بین رفت.<ref>محمدرضا بارانی، هدی شعبان پور، تحلیل جامعه شناختی نهادی شدن جنبش زیدبن علی، تاریخ اسلام و ایران دوره جدید پاییز 1393 شماره 23 (پیاپی 113). ص۶۱.</ref>
 
رهبری قیام توسط زید فرزند امام سجاد(ع) که از علویان سرشناس و عالمان نامور این دوره محسوب می‌شد، با انگیزهٔ دعوت به کتاب خدا و سنت پیامبر(ص)، امر به معروف و نهی از منکر، خون خواهی امام حسین(ع)، یاری اهل بیت(ع) و تشکیل حکومت آغاز شد.<ref>محمدحسین کاظمی، قیام زید بن علی و یحیی بن زید و اسباب شکست و تأثیرات آن در مبارزات ضد اموی، تاریخ نو، پاییز 1394 شماره 12</ref>


== قیام یحیی بن زید ==
== قیام یحیی بن زید ==
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش