پرش به محتوا

برده‌داری از نگاه اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸۰: خط ۸۰:


== برده گرفتن کافر محارب ==
== برده گرفتن کافر محارب ==
اسلام از سه سبب رایج دنیای قدیم: زور، جنگ، پدر و فرزندی، فقط جنگ را (بلکه فقط کفر حربی را) مجوز بردگی شمرد.<ref>شهید مطهری، یادداشتهای استاد مطهری، جلد دهم‏، ص۳۰۵</ref> آن هم هرگز جنبه الزامی ندارد در حالی که در عصر ظهور اسلام، و قرن‌ها بعد از آن برده‌گیری از طریق زور و حمله به کشورهای سیاه پوستان و دستگیر کردن انسانهای آزاد، و تبدیل آنها به بردگان، بسیار زیاد بود، و گاهی در مقیاس‌های وحشتناک روی آن معامله می‌شد. بطوری که در اواخر قرن ۱۸ میلادی دولت انگلستان هر سال دویست هزار برده را معامله می‌کرد، و هر سال یکصد هزار نفر را از آفریقا گرفته و به صورت بردگان به آمریکا می‌بردند.<ref>المیزان، ج۶، ص۳۶۸.</ref>
اسلام از سه سبب رایج دنیای قدیم: زور، جنگ، پدر و فرزندی، فقط جنگ با کفر حربی را مجوز بردگی شمرد.<ref>شهید مطهری، یادداشتهای استاد مطهری، جلد دهم‏، ص۳۰۵</ref> حتی این سبب نیز هرگز جنبه الزامی ندارد؛ در حالی که در عصر ظهور اسلام و حتی قرن‌ها بعد از آن، برده‌گیری از طریق زور در جهان رایج بود و حمله به کشورهای افریقایی و سیاه پوستان و دستگیر کردن انسانهای آزاد، و تبدیل آنها به بردگان، بسیار زیاد بوده و گاهی در مقیاس‌های وحشتناک روی آن معامله می‌شد. به‌طوری که در اواخر قرن ۱۸ میلادی دولت انگلستان هر سال دویست هزار برده را معامله می‌کرد، و هر سال یکصد هزار نفر را از آفریقا گرفته و به صورت بردگان به آمریکا می‌برد.<ref>المیزان، ج۶، ص۳۶۸.</ref>


آنچه در صدر اسلام بر «جواز» و نه «رجحان و مطلوبیت» آن حکم شده جواز به بردگی گرفتن «اسیر جنگی کافر» است که حکم جواز آن از وضعیت و امکانات آن عصر نشأت گرفته بود و حکم برده برای «کافر محارب» از کشتن و اسیر کردن او معقول تر بود؛ در آن روز زندانهایی نبود که بتوان اسیران جنگی را تا روشن شدن وضعشان در زندان نگهداشت، و همه اسیران را نیز مصلحت نبود آزاد کنند تا به اردوی دشمن بر گردند یا جاسوسی کنند؛ لذا راهی جز تقسیم کردن آنها در میان خانواده‌ها و نگهداری به صورت برده وجود نداشت. در هر عصری همه انسانها مشمول حکم اولیه اسلام در «حرمت برده گرفتن آزاد» هستند؛ نیز در عصری که قراردادهای بین‌المللی روشن و مورد پذیرش اسلام و امکان «زندانی» کردن اسیر کافر و محارب وجود دارد از بردگی گرفتن آنها اجتناب می‌شود.<ref>سایت آیین رحمت، پاسخ به شبهات کلامی، متعلق به دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref>
آنچه در صدر اسلام بر «جواز» و نه «رجحان و مطلوبیت» آن حکم شده جواز به بردگی گرفتن «اسیر جنگی کافر» است که حکم جواز آن از وضعیت و امکانات آن عصر نشأت گرفته بود؛ برده‌گیری «کافر محارب» از اسیر کردن یا آزاد گذاردن او معقول‌تر بود؛ در آن روز زندانهایی وجود نداشت که بتوان اسیران جنگی را تا مدتی در آن نگهداشت؛ همچنین آزادسازی همه اسران نیز به مصلحت نبود زیرا به احتمال زیاد چنین افرادی به اردوی دشمن بر گشته و یا برای آن جاسوسی می‌کردند؛ لذا راهی جز تقسیم کردن اسیران جنگی در میان خانواده‌ها و نگهداری ایشان به صورت برده وجود نداشت. بدیهی است در هر عصری همه انسانها مشمول حکم اولیه اسلام در «حرمت برده گرفته شدن» هستند؛ همچنین در دورانی که معاهدات بین‌المللی روشن و مورد پذیرش اسلام وجود دارد و امکان «زندانی» کردن اسیر کافر و محارب فراهم است، به بردگی گرفتن آنها ضرورت نداشته و از آن اجتناب می‌شود.<ref>سایت آیین رحمت، پاسخ به شبهات کلامی، متعلق به دفتر آیت الله مکارم شیرازی</ref>


== آزاد کردن برده در قرآن و روایات ==
== آزاد کردن برده در قرآن و روایات ==
{{نوشتار اصلی|آزاد کردن برده در قرآن و روایات}}قرآن آزاد کردن برده را از نیکوکاری‌ها<ref>سوره بقره، آیه ۱۷۷</ref> برمی‌شمرد و تشویق به خوش‌رفتاری با آنان و آزاد کردنشان می‌کند.<ref>سوره نساء آیه ۲۶</ref> و نیز کفاره برخی گناهان را آزاد کردن برده معین کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۹۲؛ سوره مائده، آیه ۸۹</ref> روایات فراوانی وجود دارد که توصیه به آزاد کردن برده‌ها دارد.
{{نوشتار اصلی|آزاد کردن برده در قرآن و روایات}}قرآن آزاد کردن برده را یکی از نیکوکاری‌ها<ref>سوره بقره، آیه ۱۷۷</ref> برمی‌شمرد و مردم را به خوش‌رفتاری با آنان و آزاد کردن بردگان تشویق  می‌کند.<ref>سوره نساء آیه ۲۶</ref> همچنین کفاره برخی گناهان را آزاد کردن برده معین کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۹۲؛ سوره مائده، آیه ۸۹</ref> روایات فراوانی وجود دارد که توصیه به آزاد کردن برده‌ها دارد.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
۴۸۶

ویرایش