پرش به محتوا

شاگردی پیشوایان مذاهب اهل‌سنت نزد امام صادق(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
جملاتی از ابوحنیفه در مدح امام صادق نقل شده است؛ ازجمله:
جملاتی از ابوحنیفه در مدح امام صادق نقل شده است؛ ازجمله:


* {{متن عربی|مَا رَأَيْتُ أَفْقَهَ مِنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ}}
* {{متن عربی|مَا رَأَيْتُ أَفْقَهَ مِنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ|ترجمه=من فقیه‌تر از جعفر بن محمد ندیدم}}.<ref>خوارزمی، جامع المسانید، ج۱، ص۲۲۲؛‌ نیز: ذهبی، شمس‌الدین محمد بن أحمد، سیر اعلام النبلاء، قاهرة، دارالحدیث، ۱۴۲۷ق، ج۶، ص۳۶۴.</ref>
 
* {{عربی|لَولا السَّنَتان لَهَلک النُّعمان|ترجمه=اگر دو سال [شاگردی پيش امام صادق (ع)] نمى‌بود هر آينه نعمان هلاک مى‌شد}}.<ref>آلوسی، شهاب‌الدین محمود بن صلاح‌الدین، مختصر التحفة الاثنی عشرية، تحقیق محب‌الدين الخطيب، قاهرة،‌ المطبعة السلفية، ۱۳۷۳ق، ج۱، ص۸.</ref>
ابوحنیفه امام صادق -علیه السلام- را اعلم و افقه از همه می‌دانست، و از او نقل شده است که: «ما رأیت افقه من جعفر بن محمد» «من از جعفر بن محمد (امام صادق -علیه السلام-)فقیه‌تر ندیدم.»<ref>ذهبی، تذکره الحفاظ، بیروت، دار احیاء التراث، ج۱، ص۱۶۶، و جامع الاسانید ابی حنیفه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> و نیز از ابوحنیفه نقل شده است که می‌گفت: «لولا السنتان لهلک نعمان» اگر دو سال نبود «نعمان» (نام ابوحنیفه، نعمان بن ثابت می‌باشد) هلاک شده بود.


== مالک بن انس مؤسس مکتب فقهی مالکی ==
== مالک بن انس مؤسس مکتب فقهی مالکی ==
امام مالک بن انس (م ۱۷۹ هـ) مؤسس مذهب مالکی نیز از کسانی می‌باشد که از محضر امام صادق -علیه السلام- استفاده کرده است. وی در کتاب الموطاء ۴۰ روایت از اهل بیت(ع) نقل می‌کند، که تعدادی از این روایات مستقیماً از شخص امام صادق -علیه السلام- است و این دلالت بر استفاده علمی مالک بن انس نزد امام صادق -علیه السلام- می‌کند. علاوه بر این‌که اشعار باقیمانده از وی نیز دلالت بر دوستی با اهل‌بیت(ع) دارد. او درباره امام صادق -علیه السلام- چنین می‌گوید: «هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب هیچ انسانی خطور نکرده است که از حیث علم، عبادت و تقوی برتر از جعفر بن محمد باشد.<ref>تهذیب، ج۲، ص۱۰۴.</ref> علاوه بر ابوحنیفه و مالک بن انس عده زیادی از بزرگان اهل سنّت نیز امام صادق -علیه السلام- را ستوده‌اند ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «فقهاء و محدثانی همچون، شعبه، سفیان ثوری، سفیان بن عیینه، مالک بن انس ابن جدیح، ابوحنیفه، و حبیب بن خالد، قطان، ابوعاصم، و گروه انبوه دیگری از جعفر بن محمد حدیث نقل کرده‌اند.»<ref>ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، دارالفکر بیروت، ج۱، ص۸۸.</ref> جاحظ می‌گوید: «جعفر بن محمد، الذی ملأ الدنیا علمه و فقهه، و یقال ان ابا حنیفه من تلامذته و کذلک سفیان الثوری، و حسبک بهما فی هذا الباب»<ref>رسائل جاحظ، للسند، ص۱۰۶.</ref> که صریحاً ابوحنیفه و سفیان ثوری را از شاگردان امام صادق -علیه السلام- می‌داند و بیان می‌کند که این دو نفر از مکتب آن حضرت استفاده می‌کردند.
مالک بن انس، مؤسس مذهب مالکی در فقه اهل‌سنت از کسانی است که از دانش امام صادق (ع) استفاده کرده است.<ref>مطهری، مرتضی، بیست گفتار، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۳ش، ص۱۸۲.</ref> مالک در کتاب الموطاء چهل روایت از اهل‌بیت(ع) نقل کرده که تعدادی از این روایات مستقیماً از امام صادق (ع) نقل شده است. و این دلالت بر استفاده علمی مالک بن انس نزد امام صادق -علیه السلام- می‌کند. علاوه بر این‌که اشعار باقیمانده از وی نیز دلالت بر دوستی با اهل‌بیت(ع) دارد. او درباره امام صادق -علیه السلام- چنین می‌گوید: «هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده و به قلب هیچ انسانی خطور نکرده است که از حیث علم، عبادت و تقوی برتر از جعفر بن محمد باشد.<ref>تهذیب، ج۲، ص۱۰۴.</ref> علاوه بر ابوحنیفه و مالک بن انس عده زیادی از بزرگان اهل سنّت نیز امام صادق -علیه السلام- را ستوده‌اند ابن حجر عسقلانی می‌گوید: «فقهاء و محدثانی همچون، شعبه، سفیان ثوری، سفیان بن عیینه، مالک بن انس ابن جدیح، ابوحنیفه، و حبیب بن خالد، قطان، ابوعاصم، و گروه انبوه دیگری از جعفر بن محمد حدیث نقل کرده‌اند.»<ref>ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، دارالفکر بیروت، ج۱، ص۸۸.</ref> جاحظ می‌گوید: «جعفر بن محمد، الذی ملأ الدنیا علمه و فقهه، و یقال ان ابا حنیفه من تلامذته و کذلک سفیان الثوری، و حسبک بهما فی هذا الباب»<ref>رسائل جاحظ، للسند، ص۱۰۶.</ref> که صریحاً ابوحنیفه و سفیان ثوری را از شاگردان امام صادق -علیه السلام- می‌داند و بیان می‌کند که این دو نفر از مکتب آن حضرت استفاده می‌کردند.


جمال الدین ابوالمحاسن بیان می‌کند که: «جعفر بن محمد که به صابر و فاضل و طاهر ملقّب بود… و ابوحنیفه، ابن جریح، شعبه، سفیان ثوری و سفیان عنیه، مالک و غیر از اینها از بزرگان حدیث و علم از او حدیث نقل می‌کنند.»<ref>النجوم الزاهده، ج۲، ص۸.</ref> محمود بن وهیب بغدادی در کتاب جواهر الکلام می‌گوید: «جعفر بن محمد… و روایت کرده‌اند از او علماء بزرگی مانند یحیی، مالک بن انس و ابوحنیفه و دیگران»<ref>جواهرالکلام، ص۱۳.</ref> عبدالله شبراوی و محمد الحضرمی نیز می‌گوید: «... جعفر الصادق که از او روایت کرده‌اند عدّه زیادی، از جمله، مالک بن انس، ابوحنیفه و یحیی بن سعید و ابن جریح و الثوری»<ref>شبراوی، عبدالله، التخاف بحبّ الاشراف، ص۵۴، الحضرمی، محمد، التشریع الاسلامی، ص۲۶۳.</ref> پس این مطلب یقینی می‌باشد که ائمه مذاهب اربعه اهل سنّت بدون واسطه یا با واسطه از محضر مبارک امام صادق -علیه السلام- کسب علم کرده‌اند. امام ابوحنیفه (م ۱۵۰ هـ) مؤسس مذهب حنفی از معاصران آن حضرت بوده و همواره به شاگردی امام صادق -علیه السلام- افتخار می‌کرده است.
جمال الدین ابوالمحاسن بیان می‌کند که: «جعفر بن محمد که به صابر و فاضل و طاهر ملقّب بود… و ابوحنیفه، ابن جریح، شعبه، سفیان ثوری و سفیان عنیه، مالک و غیر از اینها از بزرگان حدیث و علم از او حدیث نقل می‌کنند.»<ref>النجوم الزاهده، ج۲، ص۸.</ref> محمود بن وهیب بغدادی در کتاب جواهر الکلام می‌گوید: «جعفر بن محمد… و روایت کرده‌اند از او علماء بزرگی مانند یحیی، مالک بن انس و ابوحنیفه و دیگران»<ref>جواهرالکلام، ص۱۳.</ref> عبدالله شبراوی و محمد الحضرمی نیز می‌گوید: «... جعفر الصادق که از او روایت کرده‌اند عدّه زیادی، از جمله، مالک بن انس، ابوحنیفه و یحیی بن سعید و ابن جریح و الثوری»<ref>شبراوی، عبدالله، التخاف بحبّ الاشراف، ص۵۴، الحضرمی، محمد، التشریع الاسلامی، ص۲۶۳.</ref> پس این مطلب یقینی می‌باشد که ائمه مذاهب اربعه اهل سنّت بدون واسطه یا با واسطه از محضر مبارک امام صادق -علیه السلام- کسب علم کرده‌اند. امام ابوحنیفه (م ۱۵۰ هـ) مؤسس مذهب حنفی از معاصران آن حضرت بوده و همواره به شاگردی امام صادق -علیه السلام- افتخار می‌کرده است.
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش