۱٬۴۰۷
ویرایش
معیارهای تفسیر علمی تفسیر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
برای تفسیر علمی | برای تفسیر علمی قرآن، معیارهایی بیان شده است:<ref>ر. ک. ناصر رفیعی محمدی، تفسیر علمی قرآن، ج۲، ص۲۰۹–۲۳۸.</ref> | ||
'''بیان نکات علمی در قرآن وسیله‌ای برای هدایت''' | '''بیان نکات علمی در قرآن وسیله‌ای برای هدایت''' | ||
در ابتدا باید مقام قرآن و جایگاه شارع در تبیین قرآن آشکار گردد. آیا جایگاه قرآن، هدایت و رهاندن بشر از ضلالت و گمراهی | در ابتدا باید مقام قرآن و جایگاه شارع در تبیین قرآن آشکار گردد. آیا جایگاه قرآن، هدایت و رهاندن بشر از ضلالت و گمراهی است؟ یا تبیین مباحث فلسفی و علمی؟ قرآن خود را برای هدایت معرفی می‌کند: {{قرآن|هُدیً للمتّقین | ||
| سوره = بقره | | سوره = بقره | ||
| آیه = ۲ | | آیه = ۲ | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| سوره = یس | | سوره = یس | ||
| آیه = ۳۸ | | آیه = ۳۸ | ||
}} این آیه اشاره به مطلبی علمی دارد، اما هدف از آن هدایت است؛ مراد این است که پی به خالق یا به توحید ببریم. اغلب آیات علمی | }} این آیه اشاره به مطلبی علمی دارد، اما هدف از آن هدایت است؛ مراد این است که پی به خالق یا به توحید ببریم. اغلب آیات علمی قرآن، به مسئلهٔ توحید، معاد و هدف‌دار بودن خلقت اشاره دارند. قرآن در معرفی کافر می‌گوید: «کافر مثل کسی است که از جو بیرون رود و نتواند نفس بکشد.»<ref>سورهٔ انعام، آیهٔ ۱۲۵.</ref> این یک بیان علمی است که خارج از جَو، اکسیژن نیست، اما در واقع این آیه دلالت برنداشتن حیات معنوی کافر دارد. | ||
'''تکیه بر قوانین علمی قطعی''' | '''تکیه بر قوانین علمی قطعی''' | ||
تکیه بر قوانین علمی باید بر قوانینی باشد که قطعی | تکیه بر قوانین علمی باید بر قوانینی باشد که قطعی است، نه بر فرضیه‌ها و نظریه‌های حدسی. اگر مفسر به صرف احتمال دادن حیات در سیاره‌های دیگر، از آیهٔ {{قرآن|یُرْسَلُ عَلَیْکُما شُواظٌ مِنْ نارٍ وَ نُحاسٌ | ||
| سوره = رحمن | | سوره = رحمن | ||
| آیه = ۳۵ | | آیه = ۳۵ | ترجمه = خدا بر سر شما شراره‌های آتش و مس گداخته فرود می‌آورد تا هیچ نصرت و نجاتی نیابید}} استفاده حیات نماید و آن را کنایه از این بداند که در میان ساکنان سیاره‌های دیگر و کره زمین در آینده جنگی درمی‌گیرد، این یک فرضیه حدسی است و نمی‌توان برای اثبات آن به قرآن استناد کرد. این تفسیر علمی افراطی است که به دلیل تطبیق و تحمیل آیات قرآن و علم با یکدیگر به مضمون و شأن نزول برخی آیات لطمه می‌زند. | ||
'''لزوم ارتباط منسجم''' | '''لزوم ارتباط منسجم''' | ||
ارتباط بین قانون علمی و آیهٔ مورد نظر؛ مثلاً می‌گوید آب «H2o» است و این مسلم است؛ اما از هر آیه‌ای می‌توان به عنوان پشتوانه برای این قانون علمی استفاده نمود؟ | ارتباط بین قانون علمی و آیهٔ مورد نظر؛ مثلاً می‌گوید آب «H2o» است و این مسلم است؛ اما از هر آیه‌ای می‌توان به عنوان پشتوانه برای این قانون علمی استفاده نمود؟ بنابراین باید بین قانون علمی و آیه ارتباط باشد. | ||
'''تعارض نداشتن با مضامین قطعی شرعی''' | '''تعارض نداشتن با مضامین قطعی شرعی''' | ||
تعارضی بین تفسیر علمی و حقایق و مضامین قطعی شرعی نباشد. «پوپر» از متفکران غربی می‌گوید که چیزی به عنوان «قانون» در علم وجود ندارد و برخی نیز معتقدند که چیزی به عنوان «قطعیت» هم وجود ندارد.<ref>ر. ک. محمد علی رضایی اصفهانی، درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، بحث قطعیت علوم بشری و قانون.</ref> این نظریه‌ها، ابطال‌پذیرند نه اثبات‌پذیر. به عبارت دیگر، این مطالب ممکن است هیچ وقت اثبات نشوند، بلکه مورد نقض قرار گیرند، ولی در عین حال تا وقتی که مفید و کارساز هستند از آن استفاده می‌کنیم و با کشف نظریهٔ جدید، آن را جایگزین | تعارضی بین تفسیر علمی و حقایق و مضامین قطعی شرعی نباشد. «پوپر» از متفکران غربی می‌گوید که چیزی به عنوان «قانون» در علم وجود ندارد و برخی نیز معتقدند که چیزی به عنوان «قطعیت» هم وجود ندارد.<ref>ر. ک. محمد علی رضایی اصفهانی، درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، بحث قطعیت علوم بشری و قانون.</ref> این نظریه‌ها، ابطال‌پذیرند نه اثبات‌پذیر. به عبارت دیگر، این مطالب ممکن است هیچ وقت اثبات نشوند، بلکه مورد نقض قرار گیرند، ولی در عین حال تا وقتی که مفید و کارساز هستند از آن استفاده می‌کنیم و با کشف نظریهٔ جدید، آن را جایگزین می‌نماییم.<ref>محمد علی رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن.</ref> | ||
'''رعایت قوانین تفسیر''' | '''رعایت قوانین تفسیر''' | ||