پرش به محتوا

روزه از نگاه مولانا: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۱۸: خط ۱۱۸:


''چند شب ها خواب را گشتی اسیر         یک شبی بیدار شو دولت بگیر  '' <ref>[http://merati.blogfa.com/post/88 روزه در مثنوی]، سایت چکاوک، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۰، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>
''چند شب ها خواب را گشتی اسیر         یک شبی بیدار شو دولت بگیر  '' <ref>[http://merati.blogfa.com/post/88 روزه در مثنوی]، سایت چکاوک، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۰، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>
== تیتر سه ==
از نکات جالب توجه در ''فیه مافیه''، توجه مولانا به جنبة کارکردی و اخلاقی روزه است؛ یعنی بحث تأویلی روزه در نزد او محدود به شهود و احوال نمی­شود، بلکه با بیرونی ­شدن این مفهوم در بعد اجتماعی نیز طرح می‌گردد. مفهوم بطنی و تأویلی روزه در بافت فکری مولانا بلافاصله نمودی مصداقی پیدا می‌کند و به عنوان یک اصل در سطح اجتماع و عموم مردم کارکرد پیدا می­کند. به نظر می­رسد که مقام مولانا به عنوان یک واعظ اهل منبر به نگاه او جنبه­ای مخاطب‌مدار داده است؛ یعنی توجه به حال مخاطب باعث شده است که وی در جهت عملی کردن بحثهای تأویلی و نظری روزه، بلافاصله به مصداق­پردازیهایی در قالب افراد برجسته مانند «آدم»، «مصطفی» «ابوبکر» و... که در میان مردم تشخّص خاصی دارند، بپردازد. مولانا در طی فرایند نگاه بطن­گرای خود، شاخصه و مرکز تأویل خود را در مضامین فقهی بر دو اصل عمل و محبت قرار می­دهد. اصل عمل به نوعی نگاه کارکردی او را نشان می‌دهد که طی آن مضامین فقهی در صورت توجه به معنای عملی و بطنی، معنای خود را کسب می‌کنند. از طرفی با تکیه بر اصل محبت نگاه فراشرعی و حتی فرا­دینی خود را به مضامین فقهی نشان می­دهد که در آن صرف توجه به روزۀ شرعی رد می­شود و چکیده و شاخصة تأویلی آن؛ یعنی محبت در پی فرایند گسترش معنایی، از دور آدم تا پیامبر(ص) را در بر می­گیرد.
در ''مثنوی'' بنا بر نوع بافت آن که ساختاری لایه لایه دارد و بر تداعیها و پرشهای ذهنی مولانا بنیان نهاده شده است، از روزه نیز در خلال بحث­ها و مطالب دیگر یاد می­شود. وی در مثنوی مانند عارفان پیش از خود نگاهی بطنی به روزه دارد و از مفاهیم متقابل بهره می­گیرد.
اما یکی از مهمترین ابعاد روزه از نظر مولانا که برخاسته از تفکّر و جهان­بینی خاص اوست، نگرش تبدیلی و امکانی است که در مهمترین شاخصة روزه؛ یعنی گرسنگی خود را نشان می­دهد. وی با محور قرار دادن جوع و تقابل آن با خورش دنیوی به توصیف و مصداق­یابی در محور جانشینی و هم­نشینی می­پردازد. گرسنگی در این بافت به هم‌بسته­های معنایی و مصداقی خود خاصیتی استعلایی و خدایی می­دهد. در مقابل، خورشهای دنیوی، بنابر خاصیت تبدیلی خود، به وابسته­های خود، وجهه و نمودی حیوانی و سافل می­دهد.<ref>یوسف پور، محمدکاظم، بتلاب اکبرآبادی، محسن، «ساختار دیالکتیکی روزه در متون عرفانی»، فصلنامه پژوهشنامه زبان و ادب فارسی، شماره ۴، ۱۳۹۷، ص۱۵۷ تا ۱۷۴.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۲۵۸

ویرایش