پرش به محتوا

ثواب افطاری‌ دادن در ماه رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۷: خط ۷:


== روایات درباره افطاری دادن ==
== روایات درباره افطاری دادن ==
هر کس از شما در این ماه روزه داری را افطار دهد؛ خدای تعالی پاداش عملش را ثواب یک بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته او قرار خواهد داد. فردی گفت: یا رسول الله! همه ما که توانایی افطار دادن نداریم. حضرت فرمود: از آتش جهنم بپرهیزید، گرچه به دادن نصف دانه خرما باشد (اگر این را هم ندارید) به دادن شربت آب ساده ای باشد.
هر کس از شما در این ماه روزه داری را افطار دهد؛ خدای تعالی پاداش عملش را ثواب یک بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته او قرار خواهد داد. فردی گفت: یا رسول‌الله! همه ما که توانایی افطار دادن نداریم. حضرت فرمود: از آتش جهنم بپرهیزید، گرچه به دادن نصف دانه خرما باشد (اگر این را هم ندارید) به دادن شربت آب ساده ای باشد.


ابی بصیر از امام صادق علیه السلام چنین نقل می کند:
ابی بصیر از امام صادق علیه السلام چنین نقل می‌کند:


قال ایما مؤمن اطعم مؤ منا لیلیة من شهر رمضان کتب الله له بذلک مثل اجر من اعتق ثلاثین نسمة مؤ منة و کان له بذلک عندالله دعوة مستجابة. ( بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۳۱۶ )
قال ایما مؤمن اطعم مؤ منا لیلیة من شهر رمضان کتب الله له بذلک مثل اجر من اعتق ثلاثین نسمة مؤ منة و کان له بذلک عندالله دعوة مستجابة. (بحارالانوار، ج ۹۶، ص ۳۱۶)


هر مؤ منی که مومن دیگری را در شب ماه رمضان افطار دهد، خداوند برای او ثواب آزاد کردن سی بنده می نویسد، و در نزد خدا برای او یک دعا مستجاب خواهد بود.
هر مؤ منی که مؤمن دیگری را در شب ماه رمضان افطار دهد، خداوند برای او ثواب آزاد کردن سی بنده می‌نویسد، و در نزد خدا برای او یک دعا مستجاب خواهد بود.


در روایت دیگری آن حضرت می فرماید:
در روایت دیگری آن حضرت می‌فرماید:


عَنْ أَبِی الْحَسَنِ(علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ تَفْطِیرُک أَخَاک الصَّائِمَ أَفْضَلُ مِنْ صِیامِک.(من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ۱۳۴)
عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) أَنَّهُ قَالَ تَفْطِیرُک أَخَاک الصَّائِمَ أَفْضَلُ مِنْ صِیامِک. (من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ۱۳۴)


از امام ابوالحسن(علیه السلام) روایت است، که فرمود: افطاری دادن به برادر مسلمانت از روزه داشتنت افضل است.
از امام ابوالحسن (علیه السلام) روایت است، که فرمود: افطاری دادن به برادر مسلمانت از روزه داشتنت افضل است.


موسی بن بکر از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام چنین نقل می کند:
موسی بن بکر از حضرت موسی بن جعفر علیه السلام چنین نقل می‌کند:


قال فطرک اخاک الصائم افضل من صیام.
قال فطرک اخاک الصائم افضل من صیام.


ثواب افطار دادن برادر مؤ منت برتر است از روزه گرفتن است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/65933/%D8%AB%D9%88%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%81%D8%B7%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86 ثواب افطاری دادن]،‌ پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>
ثواب افطار دادن برادر مؤ منت برتر است از روزه گرفتن است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/65933/ثواب-افطاری-دادن ثواب افطاری دادن]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۸، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>


بنا بر روایات و احادیث، افطاری دادن نیز خود ثواب بزرگی دارد، چنان‌که به فرمودۀ امام صادق (ع): «هرکس روزه‌داری را افطاری بدهد، برای او مثل اجر روزه‌دار است» (کلینی، 4 / 68) و یا در روایت منقول از حضرت امام کاظم (ع) آمده است: «افطاری دادن به برادر روزه‌دارت از روزه‌داری بهتر است» (همانجا).<ref>عظیمی‌پور، نسیم، «افطاری»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ذیل مدخل.</ref>
بنا بر روایات و احادیث، افطاری دادن نیز خود ثواب بزرگی دارد، چنان‌که به فرمودهٔ امام صادق(ع): «هرکس روزه‌داری را افطاری بدهد، برای او مثل اجر روزه‌دار است» (کلینی، ۴ / ۶۸) یا در روایت منقول از حضرت امام کاظم(ع) آمده است: «افطاری دادن به برادر روزه‌دارت از روزه‌داری بهتر است» (همان‌جا).<ref>عظیمی‌پور، نسیم، «افطاری»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ذیل مدخل.</ref>


پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: افطارى دادنت به برادر مسلمانت و خوش حال كردن او ، پاداشى بزرگ تر از روزه دارى تو دارند.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: افطاری دادنت به برادر مسلمانت و خوش‌حال کردن او، پاداشی بزرگ‌تر از روزه داری تو دارند.


پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ـ خطاب به على ع اى على! مؤمن در دنيا سه خوش حالى دارد: ديدار برادران ، افطارى دادن به روزه دار ، و تهجّد در آخر شب.  
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ـ خطاب به علی ع ای علی! مؤمن در دنیا سه خوش‌حالی دارد: دیدار برادران، افطاری دادن به روزه دار، و تهجّد در آخر شب.


پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هر كس مؤمنى را در ماه رمضان افطارى دهد ، پاداش كارش [ پاداشى برابر با پاداش ]آزاد كردن بنده و [نيز] آمرزش گناهان گذشته اوست. پس اگر بجز جرعه اى شير يا جرعه اى آب گوارا و خرما به روزه دارى افطارى ندهد و بيش از اين هم نتواند ، خداوندْ همان پاداش را به او مى دهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هر کس مؤمنی را در ماه رمضان افطاری دهد، پاداش کارش [پاداشی برابر با پاداش]آزاد کردن بنده و [نیز] آمرزش گناهان گذشته اوست. پس اگر بجز جرعه ای شیر یا جرعه ای آب گوارا و خرما به روزه داری افطاری ندهد و بیش از این هم نتواند، خداوندْ همان پاداش را به او می‌دهد.


امام باقر عليه السلام: اگر مرد مؤمنى را در خانه ام افطارى دهم ، برايم محبوب تر از آن است كه فلان تعداد بنده از فرزندان اسماعيل را آزاد كنم.
امام باقر علیه السلام: اگر مرد مؤمنی را در خانه ام افطاری دهم، برایم محبوب تر از آن است که فلان تعداد بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد کنم.


عالم ربّانى مرحوم آية اللّه ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى گفته است: از مهم ترين كارهاى اين ماه ، افطارى دادن به روزه داران است. پاداش آن را در خطبه پيامبر صلى الله عليه و آله شنيده اى. مهم تر ، آن است كه در اين كار ، نيّت خالص و مؤدّب شدن به ادب الهى باشد و اين كه انگيزه آن جز به دست آوردن رضاى خدا نباشد ، نه ابراز شرافت دنيا و نه شرافت آخرت ، نه تقليد و نه رسم و عادت. بايد بكوشد تا عمل خود را از اين هدف ها خالص سازد و آن را با برخى آزمون ها بيازمايد و از فريبكارى هواى نفْس و شيطان ، خاطرجمع نباشد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، مراقبات ماه رمضان، ص۱۸۵.</ref>
عالم ربّانی مرحوم آیة اللّه میرزا جواد آقا ملکی تبریزی گفته است: از مهم‌ترین کارهای این ماه، افطاری دادن به روزه داران است. پاداش آن را در خطبه پیامبر صلی الله علیه و آله شنیده‌ای. مهم‌تر، آن است که در این کار، نیّت خالص و مؤدّب شدن به ادب الهی باشد و این که انگیزه آن جز به دست آوردن رضای خدا نباشد، نه ابراز شرافت دنیا و نه شرافت آخرت، نه تقلید و نه رسم و عادت. باید بکوشد تا عمل خود را از این هدف‌ها خالص سازد و آن را با برخی آزمون‌ها بیازماید و از فریبکاری هوای نفْس و شیطان، خاطرجمع نباشد.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، مراقبات ماه رمضان، ص۱۸۵.</ref>


امام رضا(ع) مى فرمايد: كسى كه به هنگام افطار, گرده نانى را به نيازمندى بدهد, خداوند گناه او را مى بخشد و پاداش آزادسازى بنده اى از فرزندان اسماعيل را براى او مى نويسد.
امام رضا(ع) می‌فرماید: کسی که به هنگام افطار، گرده نانی را به نیازمندی بدهد، خداوند گناه او را می‌بخشد و پاداش آزادسازی بنده ای از فرزندان اسماعیل را برای او می‌نویسد.


امام صادق(ع) مى فرمايد: امام زين العابدين روزى كه روزه مى گرفت دستور مى داد گوسفندى را سر بريده و آن را قطعه قطعه كرده و طبخ كنند. پس آن گاه كه شب فرا مى رسيد, در حالى كه روزه بود…, دستور مى داد كسانى كه گوشت را قطعه قطعه مى كنند حاضر شوند و آن را تقسيم كرده درب خانه ها بفرستند. اين كار را ادامه مى دادند تا آخرين ديگ نيز تمام شود. آن گاه شام حضرت را كه نان و خرما بود, مى آوردند.<ref>صالحى، ناد على، «روزه در اسلام»، فصلنامه معارف اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شماره ۵۵.</ref>
امام صادق(ع) می‌فرماید: امام زین العابدین روزی که روزه می‌گرفت دستور می‌داد گوسفندی را سر بریده و آن را قطعه قطعه کرده و طبخ کنند. پس آن گاه که شب فرا می‌رسید، در حالی که روزه بود…, دستور می‌داد کسانی که گوشت را قطعه قطعه می‌کنند حاضر شوند و آن را تقسیم کرده درب خانه‌ها بفرستند. این کار را ادامه می‌دادند تا آخرین دیگ نیز تمام شود. آن گاه شام حضرت را که نان و خرما بود، می‌آوردند.<ref>صالحی، ناد علی، «روزه در اسلام»، فصلنامه معارف اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، شماره ۵۵.</ref>


هر كسى در راه خدا , در ماه مبارك رمضان افطارى به روزه دار بدهد مثل آن است كه بنده اى آزاد كرده است و گناهان گذشته او هم بخشيده مى شود . آيا ثواب بنده آزاد كردن را خداوند به او مى دهد , يا نه اصلا روزه دار خودش را آزاد كرده است عرض كردند يا رسول الله : اين كه براى افطار دادن اينقدر فضيلت است همه ما كه قدرت افطار دادن نداريم چگونه ما به اين فيض برسيم ؟ فرمود : شما كه مى توانيد با يك خرما يا نيمى از خرما افطار بدهيد , اين كار را بكنيد . آن روز خيلى سخت بود , آن روز يك نصف خرما هم افطارى دادن محسوب مى شد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، الزهرا، ۱۳۷۲، بی‌جا، ص۱۶۵.</ref>
هر کسی در راه خدا، در ماه مبارک رمضان افطاری به روزه دار بدهد مثل آن است که بنده ای آزاد کرده است و گناهان گذشته او هم بخشیده می‌شود. آیا ثواب بنده آزاد کردن را خداوند به او می‌دهد، یا نه اصلاً روزه دار خودش را آزاد کرده است عرض کردند یا رسول‌الله: این که برای افطار دادن اینقدر فضیلت است همه ما که قدرت افطار دادن نداریم چگونه ما به این فیض برسیم؟ فرمود: شما که می‌توانید با یک خرما یا نیمی از خرما افطار بدهید، این کار را بکنید. آن روز خیلی سخت بود، آن روز یک نصف خرما هم افطاری دادن محسوب می‌شد.<ref>جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، الزهرا، ۱۳۷۲، بی‌جا، ص۱۶۵.</ref>


== سنت افطاری دادن ==
== سنت افطاری دادن ==
رسم افطاری دادن بنا بر سنت دینی مسلمانان از دیرباز در ایران رواج داشته است و این موضوع را در بسیاری از متون تاریخی، می‌توان پی گرفت؛ به‌طور مثال، در دورۀ آل بویه، در بغداد، ضیافتهایی در همۀ شبهای ماه رمضان بر پا بود و بیش از 000‘1 تن در این میهمانیها شرکت می‌کردند. مهمانی افطاری در دورۀ صفویه نیز رواج داشت.  
رسم افطاری دادن بنا بر سنت دینی مسلمانان از دیرباز در ایران رواج داشته است و این موضوع را در بسیاری از متون تاریخی، می‌توان پی گرفت؛ به‌طور مثال، در دورهٔ آل بویه، در بغداد، ضیافتهایی در همهٔ شبهای ماه رمضان بر پا بود و بیش از ۰۰۰‘۱ تن در این میهمانیها شرکت می‌کردند. مهمانی افطاری در دورهٔ صفویه نیز رواج داشت.


در دورۀ قاجار هنگام افطار در دربار، وزرا، امرا، اشراف و اعیان در محضر شاه، افطار می‌کردند. همچنین بیشتر اعیان در همۀ شبهای ماه رمضان افطاری می‌دادند، بدین‌ترتیب که در بیرونی خانه 5 الى 15 نفر حاشیه، سپس خدمۀ منزل افطار می‌کردند و کسانی که توانایی این‌گونه اطعامها را نداشتند، در مسجد میان روزه‌داران خرما خیرات می‌کردند و خرمای نذری را همۀ روزه‌داران در مسجد می‌پذیرفتند، زیرا به روایتی منقول از حضرت رسول (ص) بر این باور بودند که هم خود و هم فرد نذرکننده به ثواب می‌رسند. تمایل به درک این ثواب چندان بود که آشنایان گاه بی‌دعوت بر سر افطار یکدیگر وارد می‌شده‌اند و همچون اهل خانه افطار می‌کردند. همچنین هنگام افطار مستمندی یافت نمی‌شد که کسی داوطلب دادن افطاری به او نباشد. به‌طورکلی برپایی ضیافتهای افطار در این دوره بسیار مرسوم بود.<ref>عظیمی‌پور، نسیم، «افطاری»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ذیل مدخل.</ref>
در دورهٔ قاجار هنگام افطار در دربار، وزرا، امرا، اشراف و اعیان در محضر شاه، افطار می‌کردند. همچنین بیشتر اعیان در همهٔ شبهای ماه رمضان افطاری می‌دادند، بدین‌ترتیب که در بیرونی خانه ۵ الی ۱۵ نفر حاشیه، سپس خدمهٔ منزل افطار می‌کردند و کسانی که توانایی این‌گونه اطعامها را نداشتند، در مسجد میان روزه‌داران خرما خیرات می‌کردند و خرمای نذری را همهٔ روزه‌داران در مسجد می‌پذیرفتند، زیرا به روایتی منقول از حضرت رسول(ص) بر این باور بودند که هم خود و هم فرد نذرکننده به ثواب می‌رسند. تمایل به درک این ثواب چندان بود که آشنایان گاه بی‌دعوت بر سر افطار یکدیگر وارد می‌شده‌اند و همچون اهل خانه افطار می‌کردند. همچنین هنگام افطار مستمندی یافت نمی‌شد که کسی داوطلب دادن افطاری به او نباشد. به‌طورکلی برپایی ضیافتهای افطار در این دوره بسیار مرسوم بود.<ref>عظیمی‌پور، نسیم، «افطاری»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ذیل مدخل.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =ماه‌ها
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =رمضان
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
۱۵٬۲۵۷

ویرایش