المراقبات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}

== مولف ==

میرزا جواد ملكى تبریزی در تبريز متولد شد، و پس از تحصيل مقدمات، عازم نجف اشرف گشت، و دوران جوانى را در اين شهر بتحصيل علم و دانش سپرى نمود. استاد ايشان در فقه، مرحوم آية اللّه حاج آقا رضا همدانى، و در اصول، مرحوم آخوند ملا محمد كاظم خراسانى و در عرفان و اخلاق و سلوك، [[ملا حسين قلى همدانى]]، بوده است. مرحوم ملكى در سال 1321 هجرى قمرى به ايران آمد، و در تبريز به ترويج احكام و تهذيب نفوس پرداخت و در سال 1329 بخاطر نامساعد بودن اوضاع تبريز به قم مهاجرت نمود و در تشكيل حوزه‌ علميه فعلى قم كه بهمت مرحوم حاج شيخ عبد الكريم حائرى تأسيس شد سهم بسزائى داشت. مرحوم ملكى در سال 1343 دار فانى را وداع گفت و در مقبره شيخان قم به خاك سپرده شد.<ref>الملكي التبريزي، الميرزا جواد؛ مترجم رضا رجب زاده،‌ اسرار الصلوة (فارسى)، تهران، آزادی،‌۱۳۷۲، ص ۳ و ۴.</ref>

میرزا جواد ملکی تبریزی (د ۱۳۴۳ ق) در عرض فقه، بر جایگاه اخلاق و عرفان تأکید داشت و این امر ویژگی خاصی به افکار او می‌داد.<ref>پاکتچی،‌ احمد، «حوزه علمیه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۱، ذیل مدخل.</ref>

المراقبات، همان گونه كه عنوان آن بيانگر محتواى كتاب است, شامل اعمال ويژه هر ماه است. در فصل اوّل، مراقبات مربوط به ماه محرم الحرام، و در پايان، مراقبات مربوط به ماه ذى حجّه آمده است. در بيان اعمال هر ماه، نمازها و دعاها و آداب ويژه آن بتفصيل گفته شده و به اسرار باطنى هريك اشارات سودمندى شده است. فصل نهم كتاب، كه درباره مراقبات و اعمال ماه مبارك رمضان است, مفصّلتر از ديگر فصلها (نزديك به يكصدوپنجاه صفحه)، و سرشار از نكته هاى تنبّه آفرين و غفلت زداست.<ref>«معرفى‌هاى اجمالى»، آیینه پژوهش، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، خرداد - تير ۱۳۶۹.</ref>

 

* '''فصل اول''': در بیان مراقبت‌های ماه محرم، و یادآوری مصائب امام حسین(ع) و اعمال دهۀ اول.

* '''فصل هشتم''': در بیان مراقبت‌های ماه شعبان، و مناجات شعبانیه، و فضیلت روزۀ آن، ولادت امام حسین(ع)، نیمه شعبان و فضیلت شب آن، ولادت امام زمان و توسّل به ایشان و فضیلت دعای کمیل، محاسبه نفس و طلب رحمت از صاحب آن روز، و اعمال آخر شعبان.

* '''فصل نهم''': در بیان مراقبت‌های ماه رمضان، مراتب روزه، و اقسام روزه‌داران، خطبۀ پیامبر(ص) در این ماه، و توسعۀ، و شرح مضامین دعاهایی که از امامان شیعه(ع) وارد شده. همچنین حقیقت قرآن و تدبّر در قرآن و آثار آن، راز مستجاب نشدن دعاها و حسن ظن به خدا، اختیار اوقات و اماکن شریف برای دعا و تحصیل حال رقّت و گریه، افطار و اقسام آن، و اهتمام برای درک شب قدر و فضیلت آن، اعمال شب قدر، و دعای شب ۲۷ رمضان و اعمال شب آخر ماه رمضان، خدا حافظی با این ماه. و همچنین در بیان مراقبت شب عید فطر، و فضیلت آن و اعمال شب عید و فطریه و احکام آن.

* '''فصل یازدهم''': در بیان مراقبت‌های ماه ذی القعدة، و روزۀ آن، و عمل شب نیمۀ آن و روز دحو الارض و شرافت آن و اسرار اعمال و مناسک حج. فراهم کردن سفر حج و برگرفتن توشۀ سفر، و رعایت رفیق و امیر حاجّ، و آداب زیارت پیامبر اسلام(ص) و توقف در مقابل ضریح او، و زیارت ائمه بقیع.

* '''فصل دوازدهم''': در بیان مراقبت‌های ماه ذی‌الحجة، فضیلت دهۀ اول آن و دعاهای پنج‌گانه که به حضرت عیسی(ع) هدیه شده، و اعمالی که در دهۀ اول آمده و اعمال شب و روز عرفه و زیارت امام حسین(ع). اعمال شب و روز عید قربان و آداب رفتن به نماز عید، در فضیلت و اعمال روز عید غدیر، در معنای ولایت و حقیقت آن و بیان زیارت جامعه، شرح روز عید غدیر، و خطبه غدیر، صلوات مخصوص و روایات امام رضا(ع) در فضیلت این روز و معنی ولایت مطلقه و حقیقت آن. همچنین منزلت روز مباهله، و اعمال این روز و نزول سوره انسان در شأن اهل بیت(ع).

* '''خاتمه''': در بیان بجا آوردن اعمال به قدر امکان، و اجتناب از غرور، و وظایف بنده در صورت قادر نبودن بر انجام اعمال، و اهتمام در تحصیل اخلاص، و توجه به معانی و باطن عبادت و مناجات مؤلف با خداوند.<ref>ملكي تبريزی، میرزا جواد آقا، المراقبات، ترجمه عبدالکریم محمد موسوی.</ref>

{{پانویس}}