حدیث «تبدیل محفوظات فراموش‌شده قرآن به مار»: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث «تبدیل محفوظات فراموش‌شده قرآن به مار» (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۴۰

۱۵۷ بایت حذف‌شده ، ‏۱ ژوئن ۲۰۲۲

←‏مقصود حدیث؛‌ فراموشی عمدی و عمل نکردن به قرآن

Rezapour

automoderated، دیوان‌سالاران، مدیران رابط کاربری، moderator، مدیران

۱۱٬۹۱۳

ویرایش

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 همچنین روایاتی بر تکرار و تمرین آیات حفظ شده قرآنی، برای به یاد ماندن در حافظه انسان، تأکید دارند.<ref>کلینی، اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۲؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۸۴۵–۸۴۷.</ref> از جمله در روایتی [[امام صادق(ع)]] می‌فرمایند: «هرکسی سوره‌ای از قرآن را فراموش کند آن سوره در بهشت با صورتی زیبا و مقامی بلند در برابرش نمایان می‌شود و چون آن شخص را ببیند گوید: «تو کیستی؟ چقدر زیبایی! کاش تو از آن من بودی! گوید: آیا مرا نمی‌شناسی؟ من فلان سوره‌ام و اگر تو مرا فراموش نکرده بودی به این درجه تو را می‌رساندم.»<ref>کلینی، اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۱، ح۲؛ صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران، کتاب‌فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۵۴۰.</ref>
+بنابر روایات، حفظ قرآن، زمانی ارزشمند است که مقدمه‌ای برای عمل به دستورات و راهنمایی‌های قرآن باشد، پیامبر(ص) می‌فرمایند: «تو زمانی قرآن می‌خوانی که تو را از بدی‌ها بازدارد و زمانی که تو را از بدی‌ها باز ندارد تو آن را نخوانده‌ای.»<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ص۹۰.</ref>
 ==متن حدیث==
-[[شیخ صدوق]] از امام علی(ع) نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمودند: {{عربی بزرگ|... وَ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ ثُمَّ نَسِيَهُ لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَغْلُولًا يُسَلِّطُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ بِكُلِّ آيَةٍ مِنْهُ حَيَّةً تَكُونُ قَرِينَتَهُ إِلَى النَّارِ إِلَّا أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَه‏…|ترجمه= هرکسی قرآن را فرا گیرد سپس آن را فراموش کند، در روز قیامت در حالی خدا را ملاقات خواهد کرد که به غل و زنجیر کشیده شده و خداوند در برابر هر آیه‌ای که فراموش کرده بر او ماری مسلط خواهد نمود که به سوی آتش همراهش خواهد بود، مگر آنکه خداوند او را بیامرزد.<ref>صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ص۱۲.</ref>}}
+[[شیخ صدوق]] از امام علی(ع) از پیامبر(ص)  نقل می‌کند: {{عربی بزرگ|... وَ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ ثُمَّ نَسِيَهُ لَقِيَ اللَّهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَغْلُولًا يُسَلِّطُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهِ بِكُلِّ آيَةٍ مِنْهُ حَيَّةً تَكُونُ قَرِينَتَهُ إِلَى النَّارِ إِلَّا أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَه‏…|ترجمه= هرکسی قرآن را فرا گیرد سپس آن را فراموش کند، در روز قیامت در حالی خدا را ملاقات خواهد کرد که به غل و زنجیر کشیده شده و خداوند در برابر هر آیه‌ای که فراموش کرده بر او ماری مسلط خواهد نمود که به سوی آتش همراهش خواهد بود، مگر آنکه خداوند او را بیامرزد.<ref>صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ص۱۲.</ref>}}
 مضمون این حدیث از طریق [[ابوهریره]] و [[ابن عباس]]<ref>صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران، کتاب‌فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۶۴۰–۶۸۸.</ref> نیز از پیامبر(ص) با اختلافاتی نقل شده است. در آغاز حدیث آمده: {{متن عربی|وَ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ}} معنی تعلم، فراگرفتن است نه حفظ کردن به معنی از بَرکردن؛ بنابراین نمی‌توان آن را مختص به حفظ قرآن دانست. بر اساس روایت، در برابر هر آیه، خدا ماری را بر آن شخص مسلط می‌کند، نه اینکه آیات همانند مار گریبان او را بگیرد؛ زیرا حرف «ب» در «بکل آیه …» برای مقابله است یعنی در مقابل هر آیه.<ref>صدوق، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی‌اکبر غفاری، تهران، کتاب‌فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۶۴۶، پاورقی مترجم، ص۱۲.</ref>
 == مقصود حدیث؛‌ فراموشی عمدی و عمل نکردن به قرآن==
-تهدیدی که در روایت مطرح شده، متوجه افرادی است که به‌طور عمدی و از روی سهل‌انگاری به آیات قرآن بی‌توجهی می‌کنند و به دستورات آن عمل نمی‌کنند؛ بنابراین شامل کسانی که در اثر ضعف حافظه یا مانند آن دچار فراموشی آیات می‌شوند، نیست. شاهد این مطلب، آن است که در بعضی از نقل‌ها قید «متعهداً» بعد از «نسیَه» آمده است.<ref> صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۵۱۳.</ref> و معنی آن این است که عمداً فراموش کند.
+محققان، تهدیدی که در روایت مطرح شده را متوجه افرادی دانسته‌اند که به‌طور عمدی و از روی سهل‌انگاری به آیات قرآن، بی‌توجهی کرده و به دستورات آن، عمل نمی‌کنند. بنابراین شامل کسانی که در اثر ضعف حافظه یا مانند آن دچار فراموشی آیات می‌شوند، نیست. شاهد این مطلب، آن است که در بعضی از نقل‌ها قید «متعهداً» بعد از «نسیَه» آمده است.<ref> صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۵۱۳.</ref> و معنی آن این است که عمداً فراموش کند.
 همچنین از امام صادق(ع) در مورد مردی که قرآن را خوانده (فرا گرفته) و سپس آن را فراموش کند، و این عمل سه بار انجام شود، پرسیده شد که آیا بر او باکی هست؟ امام فرمود: خیر. برخی محققان متذکر شده‌اند که شخص گنه‌کار نیست و کیفر ندارد هرچند از اجر بزرگی محروم شده است.<ref>مازندرانی، ملاصالح، شرح الاصول کافی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ج۱۱، ص۳۴.</ref>
-بنا بر روایات، حفظ قرآن، زمانی ارزشمند است که مقدمه‌ای برای عمل به دستورات و راهنمایی‌های قرآن باشد، پیامبر(ص) می‌فرمایند: «تو زمانی قرآن می‌خوانی که تو را از بدی‌ها بازدارد و زمانی که تو را از بدی‌ها باز ندارد تو آن را نخوانده‌ای.»<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ص۹۰.</ref> در بعضی روایات ایرادی بر فراموشی قرآن گرفته نشده و در بعضی نیز مورد مذمت و تهدید قرار گرفته است می‌توان میان دو دسته روایات این گونه جمع کرد که منظور از حدیثی که در آن تهدید مطرح شده، فراموشی عمدی و عمل نکردن به قرآن است.
+می‌توان میان دو دسته روایات این گونه جمع کرد که منظور از حدیثی که در آن تهدید مطرح شده، فراموشی عمدی و عمل نکردن به قرآن است.
 {{پایان پاسخ}}