جمع‌آوری و تدوین قرآن کریم: تفاوت میان نسخه‌ها

تدوین قرآن به معنای جمع آوری و ترتیب سوره ها و آیات است که مفسران و عالمان اسلامی درباره آن اختلاف دارند که توسط پیامبر انجام گرفته است یا توسط صحابه

عده‌ای اعتقاد دارند قرآنی که امروز وجود دارد، دقیقا با همین ترتیب سوره ها و آیات، در زمان پیامبر  جمع آوری شده است. از جمله پیروان این نظریه، امام محمد غزالی، حر عاملی، ابن کاووس این گروه دلایل متعددی برای اعتقاد خود آورده اند. از جمله اهتمام پیامبر به قرآن که توجه به تلاوت و حفظ قرآن می دادند. و اینکه حافظان قرآن نزد پیامبر قرآن را عرضه می داشتند. دلیل دیگر حضور کاتبان قرآن است که پیامبر وحی را بر آنان املاء می نمود و آنها می نوشتند و پیامبر اغلاط آنها را می گرفت و متن مکتوب را تصحیح میکرد. این، نشان دهنده اشراف و حساسیت پیامبر بر کتابت قرآن داشت. ختم قرآن در آن زمان که نشان دهنده وجود آغاز و پایان قرآن در آن زمان دارد. و نیز روایاتی وجود دارد که صحابه در زمان پیامبر قرآن را جمع آوری کردند. دلایل دیگری که غیر تاریخی است می توان به این دلیل اشاره کرد که تسامح پیامبر در این موضوع پذیرفتنی نیست؛ از این جهت که عدم جمع آوری و ترتیب و تدوین قرآن توسط پیامبر(ص) رسوخ تحریف و پراکندگی و تعدد نسخ را باز می کرد و تحریف قرآن در طول تاریخ امری ممکن می شد. <ref>تاریخ تدوین قرآن کریم، سید جعفر مرتضی عاملی، کیهان اندیشه ۱۳۶۸ شماره ۲۸.</ref>

== یکسان‌سازی قرآن توسط عثمان ==

افراد زیادی مصحف‌ها را جمع‌آوری می‌کردند که از نظر صلاحیّت و استعداد و توانایی، یکسان نبودند و لذا با یکدیگر رابطه‌ای نداشتند و نسخه هر کدام از نظر روش، ترتیب، قرائت و… متفاوت بود. اختلاف در مصحف‌ها و قرائت‌ها، موجب اختلاف در میان مردم می‌شد؛ لذا [[خلیفه سوم]] به پیشنهاد حذیفه بن یمان به فکر یکسان کردن مصاحف برآمد. عثمان با مشورت صحابه به این نتیجه رسید، مصحف‌ها را یکسان کند و کمیته‌ای به مسئولیت و سرپرستی اُبی بن کعب تشکیل شد و کار یکسان‌سازی مصحف‌ها را شروع کرد.<ref>نگاه کنید به التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۳۴–۳۸۵.</ref>