پرسش در قبر از بدن مادی یا مثالی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''{{شروع متن}}'''{{سوال}}'''ماهیت پرسش و پاسخ در قبر چگونه است؟ آیا از همین بدن مادی است یا بدن مثالی؟ اگر از بدن مادی است، آیا میت دوباره در قبر زنده می‌شود؟'''

اگر روزنه ای برای شناخت کیفیت و جزئیات این امر مهم باز شود، سبب توسعهٔ دانستنی‌های دینی می‌شود وگرنه به اصل عقیده، ضرری نمی‌زند؛ زیرا مباحث معاد به ویژه جزئیات و مشروح آن از عالم غیب است که تنها معصوم (علیه السلام) حق اظهار نظر دارد و اگر تحلیلی عقلی در مسئله باشد، به قول معصوم (علیه السلام) مستند خواهد بود. مطالعهٔ عمیق نشان می‌دهد که میان دانشمندان فن، سه نظر وجود دارد:

برای روشن شدن مطلب و داوری درست، به برخی از روایات اشاره می‌شود.

هنگامی که میت در قبر گذاشته شد، روح تا قسمت کمر (نیمهٔ بدن)، بر می‌گردد، آن گاه از آنچه می‌داند سؤال می‌شود.

... فیقعدانه و یلقیان فیه الروح الی حقویه…<ref>'''همان، ص۲۳۹، ح ۱۲.'''</ref>; … پس آن دو ملک، میت را می‌نشانند و روح را تا کمر (نیمهٔ بدن) او می‌رسانند….

اتاه منکر و نکیر، فیقعدانه و یقولان له.<ref>بحار الانوار، '''ج۶، ۲۲۲، ح ۲۲; و سیوطی،''' شرح الصدور، ص'''۱۷۰ و ۱۷۱، از بخاری و مسلم.'''</ref>

و اذا کان کافراً… و یسلّط علیه الحیات و العقارب، و یظلم علیه قبره، ثمّ یضغطه، ضغطه یختلف أضلاعه علیه ثمّ قال بأصابعه فشرجها<ref>بحارالانوار'''، ج۶، ص۲۲۴، ح ۲۵; و''' شرح الصدور، '''ص۱۷۱، از انس.'''</ref>; و اگر میت کافر باشد… بر او مارها و عقرب‌ها را مسلط می‌کند. قبرش را تاریک می‌کند و چنان فشارش می‌دهد که استخوان‌هایش می‌شکنند….

این دسته روایات بسیار زیادند که ذکر همه ممکن نیست. تنها چند نمونه بیان می‌شود:

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

در برخی روایات، قبر را جزء برزخ معرفی کرده‌اند:

او را می‌بینم که دو بال دارد و همراه ملائکه در بهشت پرواز می‌کند.<ref>بحار الانوار، '''ج۶، ص۲۰۹.'''</ref>

امام صادق (علیه السلام) دربارهٔ سرنوشت ارواح مؤمنان، پس از جان دادن فرمود:

در روایت دیگر فرمود:

این گونه روایات، عذاب یا ثواب جسمانی را در قبر تأیید می‌کنند؛ ولی با بدن و جسم مثالی برزخی که ماده ندارد و با چشم مادی قابل مشاهده نیست اما آثار اَشکال و أعراض مادی را دارد.

گفتند: «پروردگارا، ما را دو بار می‌راندی و دو بار زنده کردی. پس به گناهان خود اعتراف کردیم، آیا راهی برای رهایی ما وجود دارد»؟<ref>مؤمن''': ۱۱.'''</ref>

پرسش نکیر و منکر، از اهل قبور موجّه نیست. مگر پس از زنده شدن آنها بعد از مرگ.<ref>'''شیخ مفید،''' اوائل المقالات، '''ص۸۸.'''</ref> آن دو ملک مگر بر زنده فرود نمی‌آیند و سؤال نمی‌کنند مگر از کسی که مسئله را بفهمد و معنای آن را بداند و این دلالت می‌کند که خداوند بنده اش را، پس از مرگ برای سؤال زنده می‌کند...».<ref>شرح عقائد الصدوق یا تصحیح الاعتقاد، '''ص۲۲۰ و ۲۲۱.'''</ref>

بیشتر متکلمانِ متأخر و معاصر و حکیمان می‌گویند که سؤال در قبر حق و حتمی است و پاسخ با جسم و روح است، منتها نه جسم مادی بلکه بدن مثالی برزخی.

'''طرفداران نظریه ی سوم (پرسش و پاسخ قبر، همان تجسم اعمال و عقاید است)'''

بیشتر متکلمانِ متأخر و معاصر و حکیمان می‌گویند که سؤال در قبر حق و حتمی است و پاسخ با جسم و روح است، منتها نه جسم مادی بلکه بدن مثالی برزخی. خسروپناه، برزخ، ص۶۲

از سوی دیگر با برداشت دقیق از معنای قبر، کسانی که مراد از قبر و حالت‌های وارد در روایات را به همین قبر مادی ظاهری مربوط می‌دانند، ناچار به نظریه ی اول، گرایش دارند; ولی بنابراین که قبر باطنی دارد و جزء عالم برزخ به حساب می‌آید، می‌توان به دو نظریه ی آخر باور داشت.<ref>محمد باقر شریعتی سبزواری، معاد در نگاه عقل و دین، ص 284.</ref>

== منابع ==

| شاخه اصلی =

|شاخه فرعی۱ =

|شاخه فرعی۲ =

|شاخه فرعی۳ =

| شناسه =

| تیترها =

| ویرایش =

| لینک‌دهی =

| ناوبری =

| نمایه =

| تغییر مسیر =

| ارجاعات =

| بازبینی =

| تکمیل =

| اولویت =

| کیفیت =