پاسخ بدی با خوبی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خوبی کردن در مقابل بدی، از فضایل بزرگ اخلاقی است که قرآن در چند آیه بدان تصریح کرده است. این رفتار سبب می شود دشمنی به دوستی تبدیل شود و خیر و خوبی و نیکی جای بدی و عداوت قرار بگیرد. طبق گفته قرآن این خصوصیت را کسانی دارند که صبر پیشه می‌کنند و به تعبیر قرآن دارای حظ عظیم هستند که مفسران آن را داشتن ایمان و تقوا و اخلاق و کمال انسانیت دانسته‌اند.

خداوند در قرآن آورده است که نیکی با بدی یکسان نیست{{قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ۚ|ترجمه=و نيكى با بدى يكسان نيست.|سوره=فصلت|آیه=۳۴}} و بدی را با خوبی دفع کن: {{قرآن|ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ|ترجمه=بدی را با نیکی دفع کن؛ آنگاه كسى كه ميان تو و ميان او دشمنى است، گويى دوستى يكدل مى‌گردد.|سوره=فصلت|آیه=۳۴}} «معناى آن اين است كه: بدى را با خصلتى كه مقابل آن است دفع نما، مثلا باطل آنان را با حقى كه نزد تو است دفع كن، نه به باطلى ديگر، و جهل آنان را با حلم و بدي‌هايشان را با عفو، و همچنين هر بدى ديگرشان را با خوبى مناسب آن دفع كند.»<ref>ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج۱۷، ص۵۹۴</ref> درباره شأن نزول این آیه آمده است: «مقاتل بن حيان گفت: اين آيت در شأن بوسفيان بن حرب فرو آمد كه اوّل دشمن بود و در دل عداوت داشت با رسول خدا و با مؤمنان و بآخر دوست گشت بآن مصاهره كه ميان وى و ميان رسول خدا رفت و ببركت حلم رسول و رفق وى مسلمان گشت‏.»<ref>تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، میبدی، ج۸، ص۵۲۷</ref>

در اینکه معنای حسنه چیست اقوال مختلفی وجود دارد. بعضی آن را هر حسنه‌ای دانسته‌اند. طبرسی در [[تفسیر جوامع الجامع]] آورده است: «برخى از بدي‌هاى را كه دشمنانت نسبت به تو انجام داده‌‏اند تو با نيكى پاسخ گو و دفع كن. نيكى در اين مورد اين است كه او را عفو كنى و ببخشى و نيكوتر از آن اين است كه در برابر بدى او تو نيكى كنى يا مثلا اگر او بدى تو را گفت تو او را ستايش كنى. هر گاه تو چنين كنى دشمن سرسخت تو دوست صميمى و با صفا و يك رنگ تو می‌شود.»<ref>ترجمه تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۵، ص۴۶۴</ref>

در جاهای دیگر آمده است که سیئات را با حسنات از بین ببر<ref>{{قرآن|وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ|ترجمه=بدى را با نيكى دفع مى‌نمايند|سوره=قصص|آیه=۵۴}}</ref>: {{قرآن|إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ|ترجمه=زيرا خوبيها بديها را از ميان مى‌برد.|سوره=هود|آیه=۱۱۴}}  و {{قرآن|وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ|ترجمه=و بدى را به نيكى دفع مى‌كنند.|سوره=رعد|آیه=۲۲}} که در اینجا به دو معنا بکار رفته است. یک اینکه سیئات خود انسان از بین برود. و دیگر اینکه بدی‌های دیگران را با حسنات دفع کن و از بین ببر.

در [[سوره فصلت]] آیه ۳۴ گفته شده که با دفع بدی با خوبی، دشمنی تبدیل به دوستی می‌شود. از این جهت کسانی که دنبال صلح و آشتی در میان انسان‌ها هستند، یکی از بهترین رفتارهایی که می‌توانند داشته باشند این است که در مقابل بدی، بدی نکنند و با رفتار خوب و با گذشت خود، نیکی و خوبی را گسترش دهند. «اينجا است كه كينه‏‌ها و عداوتها با طوفانى از درون جان برخاسته و جاى آن را محبت و صميميت می‌گيرد‌.»<ref>تفسیر نمونه، آیت الله مکارم شیرازی، ج۲۰، ص۲۸۱</ref> علامه طباطبایی ذیل این آیه می‌فرماید: مراد اين است كه وقتى تو همه بديها و باطل‏ها را به بهترين وجه دفع كردى، ناگهان خواهى ديد همان دشمنت آن چنان دوست می‌‏شود كه گويى علاوه بر دوستى شفقت هم دارد.»<ref>ترجمه تفسير الميزان، علامه طباطبایی، ج۱۷، ص۵۹۳</ref>

برخی می گویند در قرآن آمده است که جزای بدی، همانند آن بدی است: {{قرآن|وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا|ترجمه=و جزاى بدى، مانند آن، بدى است.|سوره=شوری|آیه=۴۰}} پس چطور قرآن در جای دیگر می‌گوید که جواب بدی خوبی است. در پاسخ باید گفت این آیه متوجه مسایل کیفری است که هرکس بدی کند، باید تقاص پس بدهد و برای فرد مظلوم راهی برای جبران باشد؛ و البته در ادامه آیه هم آمده است که هرکس عفو کند خداوند پاداش او را می‌دهد: {{قرآن|فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ|ترجمه=پس هر كه درگذرد و نيكوكارى كند، پاداش او بر [عهده‌] خداست.|سوره=شوری|آیه=۴۰}}

  | شناسه =

  | تیترها =

  | ویرایش =

  | لینک‌دهی =

  | بازبینی نویسنده =  

  | اولویت =

  | کیفیت =