پرش به محتوا

معیار ظرفیت قلب در روایت: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
معیار ظرفیت قلب در برخی روایات بدان پرداخته شده است. در ابتدا باید به این نکته اشاره شود که قلب در معانی متعددی به کار رفته و به معانی عقل و جان تا مرکز عواطف انسانی استعمال شده است. در قرآن و روایات از واژه صدر برای بیان میزان  مقدار گنجایش قلب استفاده شده است و قلب ظرف خداوند در نظر گرفته شده است. برای افزایش ظرفیت قلب نیز راه‌کارهایی در برخی روایات بیان شده مانند خواست خدا، انس با قرآن، مطالعه و همنشینی با علما و ... در مقابل نیز گناه و همنشینی با جاهلان و اعمالی که انسان را از خداوند دور می‌کند اسباب دل‌تنگی روح و قساوت قلب بیان شده است.
'''معیار ظرفیت قلب''' در برخی روایات بدان پرداخته شده است. در ابتدا باید به این نکته اشاره شود که قلب در معانی متعددی به کار رفته و به معانی عقل و جان تا مرکز عواطف انسانی استعمال شده است. در [[قرآن]] و روایات از واژه صدر برای بیان میزان  مقدار گنجایش قلب استفاده شده است و قلب ظرف خداوند در نظر گرفته شده است. برای افزایش ظرفیت قلب نیز راه‌کارهایی در برخی روایات بیان شده مانند خواست خدا، [[انس با قرآن]]، مطالعه و هم‌نشینی با علما و ... در مقابل نیز گناه و هم‌نشینی با جاهلان و اعمالی که انسان را از خداوند دور می‌کند اسباب دل‌تنگی روح و [[قساوت قلب]] بیان شده است.


==مفهوم قلب==
==مفهوم قلب==
قلب در لغت به معنی تغییر، تحول و انقلاب است و در عرف عام جسم صنوبری و عضوی از اعضای بدن است و خون را به سراسر بدن منتقل می‌سازد و سلول‌های جسم انسان را تغذیه می‌نماید و در فارسی به «دل» نیز تعبیر می‌شود. اما در قرآن به معانی گوناگونی آمده است از جمله:  
قلب در لغت به معنی تغییر، تحول و انقلاب است و در عرف عام جسم صنوبری و عضوی از اعضای بدن است و خون را به سراسر بدن منتقل می‌سازد و سلول‌های جسم انسان را تغذیه می‌نماید و در فارسی به «دل» نیز تعبیر می‌شود. اما در قرآن به معانی گوناگونی آمده است از جمله:  


* عقل و درک، آیه ۳۸ سوره ق: {{قرآن|إنَّ فی ذلِکَ لَذِکْری لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ|ترجمه=در این هلاک پیشینیان پند و تذکر است آن را که قلب هوشیاری داشته باشد}}؛
* عقل و درک، آیه ۳۸ [[سوره ق]]: {{قرآن|إنَّ فی ذلِکَ لَذِکْری لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ|ترجمه=در این هلاک پیشینیان پند و تذکر است آن را که قلب هوشیاری داشته باشد}}؛


* روح و جان، آیه ۱۱ سوره احزاب: {{قرآن|... وَ إذْ زاغَتْ الأبْصارُ وَ بَلَغَتْ القُلوبُ الحَناجِرَ …|ترجمه=(یاد آرید) وقتی که (در جنگ احزاب) لشکر کفار از بالا و زیر بر شما حمله‌ور شدند و آن‌گاه که چشم‌ها حیران شد و جانها به گلو رسید ...}}؛
* روح و جان، آیه ۱۱ [[سوره احزاب]]: {{قرآن|... وَ إذْ زاغَتْ الأبْصارُ وَ بَلَغَتْ القُلوبُ الحَناجِرَ …|ترجمه=(یاد آرید) وقتی که (در جنگ احزاب) لشکر کفار از بالا و زیر بر شما حمله‌ور شدند و آن‌گاه که چشم‌ها حیران شد و جانها به گلو رسید ...}}؛


* مرکز عواطف، آیه ۱۳ سوره انفال: {{قرآن|... سَأُلْقی فی قُلوبِ الَّذینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ|ترجمه=که همانا من ترس در دل کافران می‌افکنم ...}}.<ref>شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵، ج۳، ص۷۳۱.</ref>
* مرکز عواطف، آیه ۱۳ [[سوره انفال]]: {{قرآن|... سَأُلْقی فی قُلوبِ الَّذینَ کَفَرُوا الرُّعْبَ|ترجمه=که همانا من ترس در دل کافران می‌افکنم ...}}.<ref>شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۷۵، ج۳، ص۷۳۱.</ref>


==ظرفیت قلب==
==ظرفیت قلب==
خط ۲۵: خط ۲۵:


==عوامل افزایش ظرفیت قلب==
==عوامل افزایش ظرفیت قلب==
* اراده الهی، {{قرآن|فَمَنْ یُرِدِ اللهُ اَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإسْلامِ|سوره=انعام|آیه=۱۲۶|ترجمه=پس هر کس را که خدا بخواهد هدایت کند قلبش را به نور اسلام روشن می‌گرداند.}} در روایت آمده است هنگامی که  این آیه نازل شد، از پیامبر(ص) درباره شرح صدر سؤال شد، حضرت فرمود شرح صدر نوری است که خداوند در قلب مؤمن قرار می‌دهد تا قلب وسعت یابد و برای «ایمان» آمادگی پیدا کند. سپس در مورد نشانه شرح صدر سؤال شد. حضرت فرمود: توجه به جهان جاویدان و دل بریدن از دنیای پرفریب و آمادگی برای مرگ پیش از آن که فرا رسد.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، دار المعرفه، چاپ اوّل، ۱۴۰۶، ج۳ و ۴، ص۵۶۱.</ref>
* [[اراده الهی]]، {{قرآن|فَمَنْ یُرِدِ اللهُ اَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإسْلامِ|سوره=انعام|آیه=۱۲۶|ترجمه=پس هر کس را که خدا بخواهد هدایت کند قلبش را به نور اسلام روشن می‌گرداند.}} در روایت آمده است هنگامی که  این آیه نازل شد، از [[پیامبر(ص)]] درباره شرح صدر سؤال شد، حضرت فرمود شرح صدر نوری است که خداوند در قلب [[مؤمن]] قرار می‌دهد تا قلب وسعت یابد و برای «ایمان» آمادگی پیدا کند. سپس در مورد نشانه شرح صدر سؤال شد. حضرت فرمود: توجه به جهان جاویدان و دل بریدن از دنیای پرفریب و آمادگی برای [[مرگ]] پیش از آن که فرا رسد.<ref>طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، دار المعرفه، چاپ اوّل، ۱۴۰۶، ج۳ و ۴، ص۵۶۱.</ref>


* انس با قرآن که در روایات آمده است، {{متن عربی|اللّهُمّ نَوِّرْ بكتابِكَ بَصَرِي، و اشرَحْ بهِ صَدري، و فَرِّحْ بهِ قَلبي|ترجمه=خدایا چشمان من را به وسیله کتاب خود (قرآن) نورانی گردان و سینه‌ام را فراخی ده و قلبم را خوشحال کن.}}<ref>کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۵۷۷.</ref>
* انس با قرآن که در روایات آمده است، {{متن عربی|اللّهُمّ نَوِّرْ بكتابِكَ بَصَرِي، و اشرَحْ بهِ صَدري، و فَرِّحْ بهِ قَلبي|ترجمه=خدایا چشمان من را به وسیله کتاب خود (قرآن) نورانی گردان و سینه‌ام را فراخی ده و قلبم را خوشحال کن.}}<ref>کلینی، اصول کافی، ج۲، ص۵۷۷.</ref>
خط ۳۱: خط ۳۱:
* مطالعات پی‌گیر و مستمر و ارتباط مداوم با دانشمندان و علمای صالح.
* مطالعات پی‌گیر و مستمر و ارتباط مداوم با دانشمندان و علمای صالح.


* خودسازی و تهذیب نفس.
* [[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]].


* پرهیز از گناه به ویژه غذای حرام.
* پرهیز از [[گناه]] به ویژه [[غذای حرام]].


* یاد خدای متعال.
* یاد خدای متعال.
در مقابل، جهل، گناه، لجاجت، همنشینی با بدان و فاجران و مجرمان، دنیا پرستی و هواپرستی باعث دلتنگی روح و قساوت قلب می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۴۲۵.</ref>
در مقابل، جهل، گناه، لجاجت، هم‌نشینی با بدان و فاجران و مجرمان، [[دنیا پرستی]] و [[هواپرستی]] باعث دلتنگی روح و قساوت قلب می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۴۲۵.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
۱٬۴۰۷

ویرایش